عبدالحسین خسروپناه، در نوزدهمین مجمع عمومی اتحادیه دانشگاههای غیردولتی غیرانتفاعی با تأکید بر اینکه نباید آموزش عالی غیرانتفاعی را تافته جدابافته از کل حکمرانی آموزش عالی کشور بدانیم، به رؤسای این مؤسسات و دانشگاهها گفته بود: «باید یک حکمرانی در آموزش عالی کشور حاکم باشد و دانشگاهها و مؤسسات غیرانتفاعی ذیل آن قرار گیرند».وی در این نشست ضمن مقایسه آموزش عالی دولتی و غیردولتی تأکید کرده: «در مقایسه آموزش عالی دولتی و غیردولتی در علومانسانی از ۱۰۰درصد رشتههای دولتی، ۴۹درصد علوم انسانی بوده که این میزان در دانشگاه و مؤسسات غیرانتفاعی ۵۹درصد است، همچنین ۲۳درصد رشتههای دانشگاههای دولتی، فنیومهندسی بوده که در دانشگاه و مؤسسات غیرانتفاعی ۲۴درصد است، ۱۱درصد رشتههای دانشگاههای دولتی، پزشکی است اما دانشگاههای غیردولتی رشته پزشکی ندارند.
ما پیگیر این هستیم که امتیازات و مجوز علومپزشکی غیرانتفاعی را صادر کنیم، بهویژه برای مراکزی که از امکانات قوی برخوردار هستند.
به گفته خسروپناه، اگر قرار است آمایش برای کل آموزش رخ دهد، دانشگاه آزاد و غیرانتفاعی نمیتوانند بگویند تافته جدابافته هستند».
مدرک بدهید؛ سختگیرانه بررسی میکنیم
نخستین واکنش به اظهارات دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی را چهار ماه بعد، وزیر بهداشت نشان داد؛ محمدرضا ظفرقندی در حاشیه اختتامیه هفدهمین المپیاد علمی دانشجویان علوم پزشکی کشور در پاسخ به پرسشی درخصوص ایده ایجاد دانشگاههای غیرانتفاعی برای پذیرش دانشجوی پزشکی گفت: هر بخشی که قصد دارد تربیت دانشجو انجام دهد باید مدارک، مستندات و زیرساختها را به وزارت بهداشت ارائه کند. وزارت بهداشت نیز باید دقیق و با سختگیری این مدارک را ارزیابی کند؛ چون آموزش پزشکی با جان مردم در ارتباط است.
وی در پاسخ به اینکه آیا در نهایت این امکان وجود دارد یا خیر، گفت: خیر؛ فعلاً این امکان وجود ندارد و تاکنون هیچ پیشنهادی در این زمینه به ما ارائه نشده است.
وزیر موافق است!
از اظهارات دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیش از چهار ماه و از رد این اظهارات تنها یک روز گذشته بود که روز پایانی شهریور امسال، رئیس کمیسیون آموزش مجلس از موافقت وزیر بهداشت با ایده استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای آموزش دانشجوی پزشکی خبر داد.
علیرضا منادی در برنامه تلویزیونی «کشیک سلامت» در مورد دانشگاههای غیرانتفاعی پزشکی گفت: من شخصاً با وزیر بهداشت مذاکره کردم تا به استادان خود وزارت بهداشت که امین هستند، بازنشسته شدند و میتوانند از بیمارستانهای مجهز بخش خصوصی استفاده کنند، اجازه دهند در داخل کشور با دریافت هزینه تمامشده آموزش پزشکی، مجری رشتههای پزشکی باشند.وی تأکید کرد: دکتر ظفرقندی با این موضوع موافقت کرده و مقدمات این کار آغاز شده است تا به زودی در بخش غیردولتی نیز رشتههای پزشکی داشته باشیم.
منادی در ادامه گفت: در حال حاضر ۴۰ درصد از آموزش پزشکی کشور توسط بخش خصوصی (دانشگاه آزاد) ارائه میشود. استانداردها و اعتباربخشی از سوی وزارت بهداشت برای تأسیس دانشکدههای پزشکی صورت میگیرد. در بخش خصوصی افرادی داریم که هم استادان و هم بیمارستانهای خصوصی و هم فضای آموزشی در اختیار دارند.
«مدرکفروشی» و «خودویرانگری آگاهانه»بخش دیگری از مخالفتها با صدور مجوز تربیت پزشک در دانشگاههای غیرانتفاعی از سوی سازمان نظام پزشکی است.
محمد رئیسزاده، رئیس این سازمان، نخستین روز مهر امسال در یک برنامه تلویزیونی ضمن هشدار درباره افزایش بیرویه ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی در سالهای اخیر، از این اقدام به عنوان «خیانتی آشکار» به آینده پزشکی یاد کرد.
وی با بیان اینکه افزایش ظرفیت باید متناسب با زیرساختها و امکانات باشد، گفت: افزایش ناگهانی ظرفیت بدون توجه به کمبودها، خطری جدی برای کیفیت آموزش و سلامت مردم است.
رئیسزاده به خالی ماندن ظرفیتهای دستیاری در برخی رشتههای تخصصی اشاره کرد و تمرکز بر افزایش ظرفیت پزشکی عمومی را «مشکوک» و بیارتباط با نیازهای واقعی کشور دانست.
رئیسکل سازمان نظام پزشکی با انتقاد از طرح پذیرش دانشجوی پزشکی در دانشگاههای غیرانتفاعی، معتقد است اقدام «تجاریسازی آموزش»، «روپوشفروشی»، «مدرکفروشی» و خودویرانگری آگاهانه است که هیچ توجیه علمی ندارد.
وی همچنین با یادآوری تلاشهای سازمان نظام پزشکی برای جلوگیری از افزایش بیرویه ظرفیت پزشکی هشدار داد و گفت: اگر مجوز دانشگاه غیرانتفاعی صادر شود، باید شفاف اعلام شود چه کسانی آن را دریافت کردهاند و چه زیرساختی در اختیار دارند. سلامت مردم جای تجارت نیست و ما در سازمان نظام پزشکی قاطعانه مقابل این روند خواهیم ایستاد.
رئیسزاده با اشاره به تعداد بالای پزشکان عمومی و دانشجویان پزشکی در حال تحصیل، افزایش بیمنطق ظرفیت پزشکی را پاسخی به «علایق و فشارهای اجتماعی» دانسته و خاطرنشان کرد: سازمان نظام پزشکی بهطور جدی با هرگونه افزایش ظرفیت غیرکارشناسی و راهاندازی دانشگاههای غیرانتفاعی مخالف است و این پرونده باید برای همیشه بسته شود.
انجمن پزشکان عمومی ایران نیز پیش از این در بیانیهای سرگشاده، مخالفت جدی خود را با واگذاری آموزش پزشکی به دانشگاههای غیرانتفاعی اعلام کرده و هشدار داده بود چنین تصمیمی، کیفیت آموزش پزشکی را بهشدت تضعیف کرده، موج مهاجرت نخبگان را تشدید و سلامت مردم را با خطری جدی روبهرو میکند.
پزشکان عمومی در بیانیه خود از رئیسجمهور و وزارت بهداشت خواسته بودند در برابر این تصمیمات غیرکارشناسی ایستادگی کنند.
این مؤسسه غیردولتی، پزشک تربیت میکند!
بد نیست بدانید مخالفت با صدور مجوز تربیت پزشک در دانشگاههای غیرانتفاعی در حالی است که شورای گسترش دانشگاههای علوم پزشکی در آخرین هفته از بهمن ۸۹ با تأسیس مؤسسه آموزش عالی غیردولتی- غیرانتفاعی علوم پزشکی و پذیرش دانشجو در مؤسسه وارستگان در شهر مقدس مشهد موافقت کرده و پس از آن، نخستین دانشگاه غیرانتفاعی علوم پزشکی مجوز گرفته است.
سیدامیرمحسن ضیایی، مدیرکل وقت دفتر گسترش و ارزیابی آموزش پزشکی ۲۹ آبان ۸۷ در گفتوگویی با خبرگزاری مهر از اعطای مجوز اولیه به مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی از سوی وزارت بهداشت خبر داده و گفته بود: شورای گسترش با تأسیس مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی وارستگان در مشهد موافقت اصولی به عمل آورده است، اما در حال حاضر این مجوز تنها برای راهاندازی مؤسسات است و برای تأسیس رشته، مؤسسات باید بهطور جداگانه مجوز دریافت کنند.
ضیایی بیان کرده بود: سیاست وزارت بهداشت استقبال از مشارکت بخش خصوصی در تربیت دانشجوی علوم پزشکی و کمک به مؤسساتی است که میتوانند با رعایت استانداردهای لازم وارد این عرصه شوند.
مردمیسازی یا خصوصیسازی
بر اساس پیشنویس لایحه برنامه هفتم توسعه در بخش چهارم- علمی، فناوری و آموزشی فصل ۱۷- علوم، تحقیقات و آموزش عالی به موضوع مردمیسازی آموزش عالی پرداخته شده است.
در ماده ۲۳۳ لایحه آمده است: «به منظور مردمیسازی نظام آموزش عالی خصوصاً علوم پزشکی و پاسخگویی به تقاضای جامعه در رشتههای مورد نیاز و در راستای بهرهگیری از توانمندیهای بخش غیردولتی و خصوصی در ارائه خدمات آموزش عالی و علوم پزشکی به وزارتخانههای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اجازه داده میشود با رعایت مصوبات و سیاستهای شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به پذیرش و تربیت دانشجو در رشتههای مختلف علوم و علوم پزشکی با مشارکت بخش غیردولتی و یا خصوصی اقدام کنند».این موضوع پیش از این از سوی دکتر ابوالفضل باقریفرد، معاون پیشین آموزشی وزارت بهداشت عنوان شده بود.
وی دو سال پیش، از ارائه سند مردمیسازی آموزش علوم پزشکی به شورای عالی انقلاب فرهنگی خبر داده و گفته بود: مردمیسازی با خصوصیسازی متفاوت است و در این طرح، بخشی از آموزش که قابلیت ارائه از سوی افراد ذیصلاح را دارد به آنها واگذار میشود.
مخالفان افزایش ظرفیت پزشکی و چرایی مخالفت آنها
دست اندرکاران بهداشت و درمان بهویژه نهادهایی همچون فرهنگستان علوم پزشکی، سازمان نظام پزشکی، کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و وزارت بهداشت مدتهاست افزایش ظرفیت پزشکی بدون تأمین زیرساختهای لازم را «آسیبزاترین تصمیم» در این خصوص میدانند.
محمود فاضل، رئیس شورای عالی نظام پزشکی چندی پیش این روند را «خسران و ضرر بر دامان مملکت» توصیف کرده و گفته بود: وقتی دانشجو فوج فوج وارد میشود و حتی نمیتواند صدای استاد را بشنود و دستش به بیمار نمیرسد، چطور میخواهیم پرچم سلامت کشور را برافراشته نگه داریم؟».
سیدجلیل حسینی، معاون وزیر بهداشت هم با اشاره به چالشهای جدی در آموزش پزشکی کشور، از فشار شدید بر دانشگاههای علوم پزشکی خبر داده و گفته است: امروز آموزش پزشکی ما روزهای بسیار سختی را پشت سر میگذارد، چرا که دانشجویان پزشکی ما نمیتوانند به راحتی وارد کلاسها شوند. فضا وجود ندارد و در بیشتر دانشگاهها حضور و غیاب انجام نمیشود.
با شرایطی مواجه هستیم که به عنوان مثال در یک کلاس ۱۰۰ نفره، ۳۰۰ دانشجو پذیرفته شدهاند.
امروز کیفیت آموزش پزشک عمومی ما بهشدت خراب شده است، زیرا تعداد زیادی دانشجو به دانشگاهها تحمیل شدهاند در حالی که ظرفیت و کشش لازم وجود ندارد.نه کلاس داریم، نه خوابگاه، نه مرکز آزمون، نه یونیک دندانپزشکی و نه وسایل کار دانشجو.این دانشجویان زمانی که به مرحله بالین برسند، تختهای آموزشی ما کشش لازم را ندارند و این مسئله بهطور جدی آینده نظام سلامت را تهدید میکند.
پرستاران هم به مؤسسات غیرانتفاعی «نه» گفتند
زمزمههای مخالفت با تربیت دانشجوی علومپزشکی در مؤسسات خصوصی و غیرانتفاعی از سوی متولیان حوزه پرستاری نیز شنیده میشود. بخشی که کارشناسان بیش از همه درباره کمبود نیروی انسانی این حوزه در بیمارستانها و مراکز درمانی سخن میگویند.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری بهتازگی گفته است: تصمیم شورای گسترش آموزش پزشکی برای پذیرش دانشجوی پرستاری در مراکز غیرانتفاعی و علمی-کاربردی تصمیم نادرستی است که کیفیت آموزش پرستاری را پایین میآورد و سلامت مردم را به خطر میاندازد.
به گفته احمد نجاتیان، مهمترین دلیلی که پشت تصمیم راهاندازی آموزش پرستاری در مراکز غیرانتفاعی در وزارت بهداشت مطرح است، کمبود پرستار در بیمارستانهاست. امروز در بیمارستانها نیمی از نیروی پرستار مورد نیاز را داریم، اما در علتیابی این کمبود نیرو با وزارت بهداشت اختلاف نظر داریم.امروز مشکلی در تربیت پرستار نداریم، کمبود در جذب و نگهداشت است. معتقدیم اگر به کیفیت آموزش در ۲۲۲ دانشکدهای که زیر نظر دولت و دانشگاه آزاد وجود دارد، بپردازیم، نیاز جامعه را تأمین میکند. گسترش این آمار، آن هم از طریق بخش غیردولتی و خصوصی میتواند کیفیت را بر هم بزند.
این حجم از افزایش پذیرش دانشجوی پرستاری، قطعاً کیفیت خدمات را تهدید میکند. ما هم این نگرانی را درباره پرستاری داریم، چرا که آنها هم با جان مردم سروکار دارند.
نظر شما