جایزهای که به ظاهر نمادی از صلح و امید است اما سایهای از تنشهای بینالمللی را بر منطقه کارائیب جنوبی افکنده است. اوضاع زمانی تیرهتر میشود که میبینیم سیانان گزارش داده، ماچادو پس از دریافت این جایزه، بلافاصله به ترامپ زنگ زده و از فعالیتهای صلحطلبانه او تشکر کرده است! این حمایت آشکار از یک چهره اپوزیسیون، همراه با افزایش تنشهای نظامی میان ایالات متحده و ونزوئلا و نگرانیهای شورای امنیت سازمان ملل، پرسشی نگرانکننده را مطرح میکند: آیا جایزه صلح نوبل میتواند به جای آرامش، مقدمهای برای جنگ باشد؟
تاریخچه صلحهای جنجالی نوبل
اینکه جایزه صلح نوبل مقدمه جنگ یا زمینه ادامه جنگ بوده است گزاره جدیدی نیست. به گزارش بیبیسی، انتخاب هنری کیسینجر در سال ۱۹۷۳ برای مذاکرات صلح ویتنام، با ادامه جنگ تا سال ۱۹۷۵ و استعفای دو عضو کمیته نوبل همراه شد. همچنین، بنا بر گزارش گاردین، جایزه ۱۹۹۴ به یاسر عرفات، شیمون پرز و اسحاق رابین برای توافق اسلو، نهتنها صلح پایدار نیاورد، بلکه با ترور رابین و تشدید درگیریهای صهیونیستها و فلسطینیان همراه بود.
این الگو در سالهای اخیر نیز تکرار شده است. به گزارش الجزیره، اعطای جایزه به آبای احمد در سال ۲۰۱۹ برای صلح با اریتره، با آغاز جنگ داخلی تیگرای در اتیوپی همراه شد که صدها هزار کشته برجا گذاشت. مشابه آن، بنا بر گزارش نیویورک تایمز، جایزه ۲۰۰۹ به باراک اوباما برای «دیپلماسی هستهای» با انتقاد از ادامه حملات پهپادی و جنگهای خاورمیانه روبهرو شد. دقیقاً به همین دلیل است که به گفته تئو دورن، تحلیلگر روابط بینالملل در گفتوگو با فارن پالیسی میتوان ادعا کرد «نوبل گاهی به ابزاری برای مشروعیتبخشی به مداخلات سیاسی تبدیل میشود».
حمایت از ماچادو، اهرمی برای فشار بر ونزوئلا
حالا هم انگار حمایت از ماریا کورینا ماچادو که به گزارش واشنگتنپست به عنوان «چهرهای کاریزماتیک و ضد مادورو» شناخته میشود، به عاملی برای افزایش فشار بر دولت ونزوئلا تبدیل شده است. بنا بر گزارش رویترز، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، ماچادو را «قهرمان دموکراسی» خوانده و از تلاشهای او برای «انتقال مسالمتآمیز قدرت» حمایت کرده است. این موضعگیری که به گزارش سیانان با تقدیم جایزه نوبل به ترامپ توسط ماچادو بهخاطر حمایت آمریکا همراه شده، خشم کاراکاس را برانگیخته است.
به گزارش تلهسور، نیکولاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا، این حمایت را توطئهای برای تغییر رژیم خوانده و آن را به مداخله امپریالیستی مرتبط دانسته است. بنا بر گزارش اسپوتنیک، ونزوئلا در پاسخ، نیروهای شبهنظامی خود را برای مقابله با تهدیدهای خارجی بسیج کرده و ادعا کرده یک «عملیات پرچم دروغین» برای بمبگذاری سفارت آمریکا را خنثی کرده است. ایوان الیس، تحلیلگر مسائل آمریکای لاتین در گفتوگو با فارنافرز هشدار داده حمایت علنی از ماچادو، همراه با جایزه نوبل، میتواند بهانهای برای مداخله مستقیم آمریکا باشد. این حمایت به جای کاهش تنش، به عاملی برای تشدید فشارهای سیاسی و دیپلماتیک تبدیل شده است.
افزایش تنشهای نظامی آمریکا-ونزوئلا
تنشهای نظامی میان ایالات متحده و ونزوئلا در ماههای اخیر به اوج رسیده است. به گزارش وال استریت ژورنال، ارتش آمریکا از سپتامبر ۲۰۲۵ تاکنون چهار حمله هوایی به قایقهای مشکوک به قاچاق موادمخدر در نزدیکی سواحل ونزوئلا انجام داده که منجر به کشته شدن دستکم ۲۱ نفر شده است. بنا بر گزارش فاکسنیوز، دونالد ترامپ این حملات را بخشی از «کمپین شکار تروریستهای نارکو» بیان کرده و آنها را به دولت مادورو مرتبط دانسته است.
در مقابل، به گزارش تلهسور، ونزوئلا این اقدامات را تهاجم به حاکمیت ملی خوانده و با استقرار نیروهای نظامی در مرزهای خود و اعلام وضعیت اضطراری پاسخ داده است. بنا بر گزارش بلومبرگ، حضور ۱۰ هزار سرباز آمریکایی در پورتوریکو و ناوهای جنگی در نزدیکی آبهای ونزوئلا، خطر یک درگیری مستقیم را افزایش داده است. این تحرکات نظامی که به گزارش نیویورک تایمز با حمایت از ماچادو همزمان شده، نشاندهنده ارتباط مستقیم میان جایزه نوبل و افزایش فشارهای نظامی است.
نگرانیهای شورای امنیت سازمان ملل
شورای امنیت سازمان ملل نیز از این تحولات ابراز نگرانی کرده است. به گزارش وبسایت رسمی سازمان ملل، در جلسه اضطراری ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵، میروسلاو جنچا، معاون دبیرکل هشدار داد اقدامات نظامی آمریکا در منطقه کارائیب میتواند به بیثباتی گسترده منجر شود. بنا بر گزارش گاردین، روسیه به عنوان متحد ونزوئلا، واشنگتن را به «سیاست کابویوار» متهم کرد و گفت کاراکاس دلایل موجهی برای ترس از حمله نظامی دارد. به گزارش فرانس ۲۴، حتی متحدان آمریکا مانند فرانسه و دانمارک خواستار کاهش تنش شدند و بر رعایت حقوق بینالملل تأکید کردند. اسپوتنیک گزارش داد سفیر ونزوئلا، ساموئل مونکادا، در این جلسه پیشنهاد قطعنامهای برای محکومیت «تهدید به صلح بینالمللی» را مطرح کرد. این نگرانیهای جهانی نشان میدهد جایزه نوبل، به جای تقویت صلح، به عاملی برای تشدید بحران تبدیل شده است.
نوبل، پلی به سوی صلح یا جرقهای برای جنگ؟
جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵ به ماریا کورینا ماچادو که به گزارش کمیته نوبل نروژ به دلیل «مبارزه برای دموکراسی» اعطا شده، میتوانست نمادی از امید باشد. اما حمایت آشکارای ایالات متحده از ماچادو، افزایش تنشهای نظامی و هشدارهای شورای امنیت، نشاندهنده چهرهای دیگر از این جایزه است. جهان تماشا میکند که آیا آمریکا به بهانه حمایت از دموکراسی و شخص ماچادو، اقدامی برای تغییر رژیم در ونزوئلا انجام میدهد یا نه.
نظر شما