به گزارش قدس انلاین موضوع تک نرخی شدن ارز در سالهای اخیر همیشه مطرح بوده اما عملیاتی شدن ان در پیچ وخم های زیاد گمشده است اما از اواخر سال گذشته بنظر می رسد دولت دورخیز خود را برای عبور از این جریان انجام داده است وبزودی این فاز را عملیاتی می کند.

*تک نرخی شدن ارز از برنامه های بانک مرکزی

ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی درهمین باره گفت: تک نرخی شدن ارز از برنامه های بانک مرکزی است و بانک خود را برای تک نرخی کردن ارز پس از گذار از تحریم ها آماده کرده است.
سیف افزود: شواهد و قراین و بررسی های کارشناسی نشان می دهد که امکان حرکت به سمت تک نرخی کردن ارز وجود دارد و این سیاست در موقع مقتضی عملی خواهد شد.
به گفته وی، این اقدام  بسیار مهم و ضروری است  و البته پیش نیاز آن برقراری ارتباطات بانکی بین المللی کافی و امکان مانور  بانک مرکزی نسبت به جابجایی منابع ارزی خواهد بود.

*دولت برای تک نرخی شدن ارز تلاش کند

 در همین باره رییس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی و نظارت بر سیاست‌های کلی اصل 44 بر لزوم بر لزوم کاهش فاوت قیمت بین ارز آزاد و ارز مبادله‌ای تاکید کرد و گفت که دولت باید به سمت تک نرخی شدن قیمت ارز پیش برود. حمیدرضا فولادگر اظهار کرد: در حال حاضر تفاوت بین نرخ ارز مبادله‌ای و ارز آزاد چندان زیاد نیست و مانند سابق نیست که این تفاوت دو برابر یا سه برابر باشد اما دولت باید این تفاوت را به تدریج کم کند. هدف دولت هم همین است که ما به میانگین بین این دو نرخ برسیم که در این صورت خیلی از رانت‌ها هم برداشته می‌شود. وی اضافه کرد: ما پیشنهاد دادیم دولت (بانک مرکزی، بیمه و سازمان بورس) با نظر خود دولت آیین‌نامه‌ای را برای این کار تدوین کنند که نوسانات را تا حدی بیمه کنند. این کار در دنیا هم مرسوم است. البته این پیش‌بینی برای حدی از نوسانات است و اگر مثلا قیمت ارز سه برابر شود نمی‌توان از این مکانیزم استفاده کرد اما در نوساناتی مثل این ایام می‌توان با اجرای این حکم این نوسانات را پوشش داد.

* تک نرخی شدن باعث از بین رفتن رانت‌خواری و فساد

یک کارشناس ارشد علوم اقتصادی معتقد است: تک نرخی شدن بازار ارز باعث از بین رفتن رانت­‌خواری و فساد می‌شود.

مهدی حیدری با اشاره به اینکه تک نرخی شدن بازار ارز دو مزیت مهم دارد، توضیح داد: تک نرخی شدن بازار ارز در مرحله نخست باعث از بین رفتن رانت­‌خواری و فساد شده، و در مرحله دوم باعث ثبات قیمت­ها در بازار می­‌شود. وی ادامه داد: از آنجا که در حال حاضر دولت به دلیل کمبود منابع انرژی قادر به پاسخگویی به تقاضای ارز به قیمت زیر 3000 تومان نیست، به نظر می رسد اتخاذ چنین سیاستی امکان پذیر نباشد. اگر قیمت نرخ ارز را ثابت یا زیر 3000 تومان در نظر بگیرید تقاضای ارز را نمی‌توان جواب داد و اگر بالای این قیمت درنظر بگیرید باعث تورم در قیمت کالاهای اساسی خواهد شد. حیدری خاطرنشان کرد: از نظرعلمی نظام نرخ ارز ثابت به دلیل غیر واقعی بودن نرخ ارز منسوخ شده است، چرا که نرخ ارز ثابت می‌تواند کمتر یا بیشتر از نرخ ارز واقعی باشد. نرخ ارز غیرواقعی راهنمایی‌ اشتباه به فعالان اقتصادی و به خصوص تجار می‌دهد. اگر دولت بتواند تقاضای نرخ ارز را با نرخ زیر 3000 تومان پاسخ دهد به نظر می‌رسد تا طبیعی شدن شرایط اقتصادی، ثبات در نرخ ارز به ثبات اقتصادی کمک زیادی خواهد کرد. این کارشناس اقتصاد، با اشاره به تک نرخی شدن ارز و تاثیر آن بر رانت خواری، گفت: از آنجا که همه متقاضیان به ارز دولتی دسترسی ندارند و تنها افراد خاصی از ارز با نرخ دولتی بیشتر بهره­‌مند می­‌شوند این خود باعث رانت و فساد می‌شود. حیدری، با اشاره به تاثیر تک نرخی شدن بازار ارز بر کاهش تورم، ادامه داد: در بلندمدت اگر نرخ تعیین شده پایین تر از بازار آزاد باشد باعث کاهش قیمت کالاهای وارداتی و کالاهای داخلی می‌شود. تک نرخی شدن بازار ارز بر زندگی مردم تاثیر مثبت دارد و باعث آرامش روانی مردم می‌شود.

*یکسان سازی نرخ ارز ادعای جدیدی نیست

از سوی دیگر یک استاد دانشگاه با اشاره به اینکه ادعای تک‌نرخی کردن ارز در ایران ادعای جدیدی نیست و تقریبا" هرسال از سوی اقتصاددانان در دولتهای مختلف مطرح می‌شود، گفت: امروزه شرایط رکود تورمی و تحریم، دولت را با کسری بودجه مواجه کرده‌است و به همین دلیل احتمالا" موضوع تک نرخی شدن نرخ ارز" را بار دیگر مطرح کرده‌است. دکتر محمدقلی یوسفی با تاکید بر لزوم تعیین نرخ یکسان برای ارز در کشور، خاطرنشان کرد: تا زمانیکه اقتصاد ایران وابسته به نفت است، طبیعی است که دولت در تعیین نرخ ارز نقش مهمی ایفا می کند. وی گفت: باید با ایجاد زیرساخت‌ها و اصلاحات قانونی مناسب، به سیاست‌های بازار اجازه دهیم که نرخ ارز را خود تعیین کند. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه دولت برای دخل و خرج خود باید نرخ معین ارز داشته باشد، عنوان کرد:دولت نمی‌تواند با یک نرخ متغیر ارز در بازار، برنامه توسعه داشته باشد، بنابراین خود تعیین کننده نرخ بوده اما نمی تواند آن را تثبیت کند، پس هر از چند گاهی بحث تک نرخی کردن ارز مطرح می شود. یوسفی با تاکید بر اینکه اصلاحات در اقتصاد باید تدریجی باشد، افزود: هر شوکی که به یک بخش وارد می‌شود بر روی سایر بخش‌های مختلف اثرگذار است، بنابراین سیاست‌های اقتصادی باید به گونه‌ای طراحی و تدوین شوند که مشکل گشا باشند نه تعمیم دهنده آن به سایر بخش‌ها. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در یک اقتصاد سالم قیمت‌ها خود تک نرخی می‌شوند نه اینکه دولتی بخواهد این قیمت‌ها را یکسان کند، تصریح کرد: صرف این ادعا که دولت می‌خواهد، ارز را تک نرخی کند اشکال دارد و با تک نرخی شدن ارز در تضاد است. در یک اقتصاد آزاد تئوری‌های اقتصادی بر عدم مداخله دولت و تعیین قیمت توسط بازار تاکید دارد. یوسفی با اشاره به شرایط لازم برای دست‌یابی به یک نظام اقتصادی سالم، تصریح کرد: حاکمیت قانون، کنترل فساد و تقویت حقوق مالکیت، آزادی فردی، نظارت اجتماعی بر عملکرد مسئولین و تقویت جامعه مدنی، یعنی تفکیک قوا و جدایی سیاست از اقتصاد جهت پرهیز از چیزی که به سرمایه داری سیاسی معروف است و مانع ایجاد رانت و فساد توسط گروه‌های با نفوذ می‌شود، از جمله این لوازم است. وی افزود: اگر هر کشوری بتواند شرایطی را فراهم کند که قیمت‌ها شفاف، مشخص و یکسان باشند، این نشان می دهد آن کشور توانسته است اقتصاد را سالم کند. اما دستیابی به آن ساده و مستقیم نیست و رسیدن به آن هزینه در بر دارد.