به گزارش قدس آنلاین، حجت‌السلام و المسلمین محمدعلی مروی در گفت‌وگو با (ایسنا)، ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: باید دانست که امام به معنی هادی و راهنمای انسان است و مهمترین وظیفه امام هدایت انسان‌ها و رساندن آنها به کمال مطلوب است پس اگر کسی در زندگی خود بدون امام باشد محروم از هدایت است و به کمال نهایی انسان نخواهد رسید و این همان مرگ جاهلی است.
وی ادامه داد: شناخت امام سه مرحله دارد نخست شناخت تاریخ زندگی ایشان و اینکه در چه سال و ماهی متولد شده‌اند و شرایط تاریخی زمان ایشان و سیره ایشان در آن زمان و نیز نحوه شهادت ایشان فضايل، مناقب و خصوصيات آنان و ...، دوم شناخت سیره عملی و علمی امام و نقشی که یک امام در زمان خود ایفا می‌کند و تاثیری که بر هدایت جامعه با فعل و قول خویش می‌گذارد و تحلیل سخنان ایشان و سوم معرفت پیدا کردن به مقام و منزلت امام در جهان هستی و در عالم تکوین و تشریع و شناخت حقیقت مقام امامان در سلسله مراتب هستی. این مرحله از شناخت که مهمترین مرحله شناخت امام معصوم است ناشی از شناخت صحیح خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله است و اگر شناخت امام درست صورت نگیرد باعث گمراهی و ظلالت در دین می‌شود. اللهم عرفنى حجتك فانك ان لم تعرفنى حجتك ضللت عن دينى.
این مدرس جامعه المصطفی العالمیه عنوان کرد: مطلبی که سوگمندانه باید به آن اعتراف کرد و باعث تاسف است آن است که در جامعه دینی ما هر سه مرحله شناخت امام بی‌اهمیت تلقی شده و به واسطه همین نیز انحرافات و کج‌روی های اعتقادی و اخلاقی فراوانی در جامعه به وجود آمده است.
مروی اضافه کرد: در حالی که اکثریت ما اسامی و تاریخ زندگی خیلی از هنرمندان و یا ورزشکاران داخلی و خارجی را به خوبی می‌دانیم و حتی از سیر زندگی خصوصی آنان نیز خبر داریم متاسفانه هیچ شناختی از تاریخ زندگی امامان معصوم که ادعای محبت آنها را نیز داریم نداشته و اصلا در اولویت‌های زندگی ما به دست آوردن این اطلاعات نیست.
این پژوهشگر دینی تصریح کرد: شناخت ما از سیره علمی و عملی امامان معصوم در حد پایین و گاهی مملو از اشتباه می‌باشد و در مرحله سوم که شناخت حقیقت مقام امام است به طریق اولی دچار انحطاط و اشتباه می‌باشیم. برای آزمودن میزان معرفت خودمان نسبت به امامان می‌توانیم تمام آنچه را که درمورد این ذوات مقدس می‌دانیم و به آن اعتقاد داریم روی یک کاغذ بنویسیم و بعد با زیارت شریفه جامعه کبیره که قبله نمای معرفت ما به شان و مقام معصومین علیهم‌السلام است مقایسه کنیم که تا چه حد نزدیک به معارفی است که توسط امام هادی علیه‌السلام در شان و منزلت تکوینی و تشریعی حضرات معصومین بیان شده است!
وی خاطر نشان کرد: حقیقت امر آن است که اهل بیت علیه‌السلام از ناحیه ما شیعیان نیز مورد ظلم و ستم فراوان واقع شده‌اند که شاید کمتر از ظلم دشمنان آنها نباشد!
مروی ادامه داد: متاسفانه این کوتاهی ما در شناخت امامان در مورد همه ائمه وجود دارد و یکی از مصادیق بارز آن عدم شناخت تاریخ زندگی و سیره علمی و عملی و نیز شان و مقام حقیقی امام سجاد علیه‌السلام است. در رابطه با ایشان متاسفانه یا شناختی وجود ندارد و یا اگر هست بسیار اندک و گاهی همراه با خرافات می باشد. از دید عوام مردم امام سجاد علیه‌السلام در حادثه عاشورا تنها یک امام بیمار و رنجور است که نقشی در واقعه کربلا ندارد و پس از عاشورا نیز در گوشه ای از خانه خود مشغول گریه در مصائب پدرشان و دعا و راز و نیاز با خدا بوده و دیگر کاری به امور اجتماعی و سیاسی نداشتند. به همین جهت مردم به ایشان لقب بیمار داده‌اند و ایشان را به نام زین العابدین بیمار می‌شناسند!
این کارشناس مذهبی گفت: شهید مطهری در نقد این توهین آشکار به امام سجاد علیه‌السلام می‌گوید: «همین دورغ! همین تحریف سبب شده است که بسیاری از اشخاص آه بکشند، ناله بکنند، خودشان را به موش مردگی بزنند تا مردم آنها را احترام کنند و بگویند آقا را ببینید درست مانند امام زین العابدین بیمار است، این تحریف است. امام زین‌العابدین علیه السلام با امام حسین علیه السلام و با امام باقر علیه السلام از نظر مزاج و بنیه هیچ فرقی نداشته است. امام بعد از حادثه کربلا چهل سال زنده بود. مانند همه سالم بود، با امام صادق علیه السلام فرقی نداشته، چرا بگوئیم امام زین‌العابدین بیمار است؟!»
این مدرس جامعه المصطفی العالمیه عنوان کرد: فلسفه وجود امام این است که یک انسان ما فوق انسان‌ها باشد، همانطور که پیغمبران، «بشر مثلکم یوحی الی» بودند، تا مردم از این مثل‌های اعلی پیروی و تبعیت کنند. اما وقتی که چهره این شخصیت‌ها این قدر مشوه شد، خراب شد، سیمایشان تغییر کرد، دیگر قابل پیروی و لایق پیروی نیستند. یعنی پیروی از این شخصیت‌های خیالی به جای این که به نفع باشد، نتیجه معکوس می بخشد. (حماسه حسینی)
وی تصریح کرد: البته این جهل مردم ناشی از کم کاری و اهمال عالمان دینی است که به تبیین درست شخصیت امام سجاد علیه‌السلام نپرداخته‌اند و برای از بین بردن این خرافه در مورد امام سجاد علیه‌السلام تلاش چشمگیری ندارند.
مروی اضافه کرد: ما در حد توان به برخی از ویژگی‌های سیره علمی و عملی امام سجاد علیه‌السلام اشاره می کنیم:
علم امام سجاد علیه‌السلام
این کارشناس مذهبی عنوان کرد: برای بررسی سیره امام سجاد علیه‌السلام لازم است به این نکته توجه داشته باشیم که دوران زندگی ایشان دوران اوج اقتدار ظاهری و تسلط حکومت بنی‌امیه بر منطقه حجاز است و خفقان و ترسی که از حادثه عاشورا و بعد کشتار مردم مدینه بر جامعه مستولی شده است امکان برپایی مجالس درس و بحث و رفت و آمد به محضر امام علیه‌السلام را به مردم نمی‌دهد. اما این به معنی کنارگیری و تسلیم شدن امام نیست و ایشان در حد امکان با برگزاری مجالس مختلف سعی در تبیین عقاید حقه شیعه و دفاع از کیان اهل بیت را داشتند.
مروی خاطرنشان کرد: علاوه بر این با عوض کردن روش و در پیش گرفتن روشی ابتکاری تعالیم الهی را به مردم منتقل کرده و وظیفه هدایت آنها را به نحو احسن انجام دادند. روشی که امام سجاد علیه‌السلام برای تبیین معارف دینی و عقاید مذهب شیعه و هدایت مردم در پیش گرفتند زبان دعا و نیایش بود. یعنی ایشان در قالب دعا بسیاری از معارف اخلاقی و اعتقادی و حتی علمی را بیان می‌کردند.
امام سجاد علیه‌السلام سرور فقیهان
وی ادامه داد: در عصر امام سجاد علیه السلام فقهاى زیادى –به ویژه در شهرمدینه- مى‌زیسته‌اند، از آن جمله اند: ابوحازم، محمدبن‌شهاب‌زهرى، سفیان‌عیینه، نافع‌بن‌جبیر، سعیدبن‌مسیب، عروة‌بن‌زبیر، ابوبکربن‌عبدالرحمان‌بن‌حارث‌بن‌هشام، قاسم‌بن‌محمدبن‌ابى‌بکر و سالم‌بن‌عبدالله.
مروی اضافه کرد: در عصرى که که فقهاى متعدد در آن حضورداشتند، مقام فقهى و علمى امام سجاد علیه‌السلام به حدى بارز و آشکار بود که ابن‌جوزى عنوان سیدالفقها را به آن حضرت مى‌دهد و از بسیارى نقل مى‌کند: «ما راءینا افقه من على‌بن‌الحسین علیه‌السلام» ما در میان فقیهان ، داناتر و فقیه‌تراز امام سجاد علیه‌السلام نیافتیم (تذکره الخواص ۲۴۱)
وی ادامه داد: درمیان شاگردان امام سجاد علیه‌السلام چهره برخى از صحابه و تابعین وجود دارند مانند جابربن‌عبدالله‌انصارى متولد 78 هجرى، واثله‌کنانى متولد 83 هجرى، سعیدبن‌مسیب و سعیدبن‌جبیر، محمدبن‌جبیر، ابوخالدکابلى، قاسم‌بن‌عوف، ابوحمزه ثمالى، فرات‌بن‌احنف و... .
این کارشناس مذهبی اظهار کرد: شیخ طوسی در فهرست رجال نام ۱۷۰ نفر از شاگردان امام سجاد علیه‌السلام را ذکر می‌کند که همه از بزرگان فقها هستند و این امر با توجه به جو خفقان آن زمان در حد یک انقلاب علمی است.
اخلاق علمی امام سجاد علیه‌السلام
این پژوهشگر دینی تصریح کرد: برجسته‌ترین قسمت آثار باقی مانده از امام سجاد علیه‌السلام مربوط به آموزهای اخلاقی ایشان است که هم در سیره علمی و هم سیره عملی ایشان به وضوح مشاهده می‌شود. برجسته‌ترین آثار اخلاقی مذهب شیعه مربوط به امام سجاد علیه‌السلام است که در قالب دعا و یا رساله‌های مختلف بیان شده است.
مروی تصریح کرد: سرآمد همه اینها دعای مکارم‌الاخلاق ایشان است که خود به تنهایی برای متخلق شدن یک جامعه به اخلاق اسلامی و انسانی کفایت می کند. علاوه بر آن صحیفه‌سجادیه که زبور آل‌محمد نامیده شده است نیز اقیانوسی از آموزه‌های اخلاقی است که توصیف آن خارج از این مختصر است. این کتاب آنچنان زیبا است که آنه‌ماری‌شیمل اسلام‌پژوه، خاورشناس و مولوی‌شناس سرشناس آلمانی آن را به آلمانی ترجمه می‌کند و ضمن بیان یک خاطره زیبا در مورد آن تصریح می کند: بله واقعا ترجمه ادعیه امامان معصوم علیه‌السلام مخصوصا صحیفه حضرت زین‌العابدین علیه‌السلام برای بسیاری از مردم جهان غرب کارساز است.
وی خاطرنشان کرد: رساله حقوق امام سجاد علیه‌السلام نیز یکی دیگر از یادگارهای ماندگار ایشان در حوزه اخلاق و فقه است که برای جهان امروز نه تنها در حقوق بشر بلکه در تبیین رابطه انسان با طبیعت و حقوق حیوانات نیز حرف‌های شنیدنی دارد.
مروی اضافه کرد: از همه اینها مهمتر آن است که ایشان با عمل خویش نیز مبلغ ارزش‌های اخلاقی بوده‌اند که باید در بخش سیره عملی ایشان مورد اشاره قرار گیرد.
امام سجاد علیه‌السلام و دفاع از عقاید دینی
این کارشناس مذهبی عنوان کرد: یکی دیگر از جلوه‌های برجسته در سیره علمی امام سجاد علیه‌السلام دفاع از عقاید اسلامی و شیعی در قالب دعا و رساله‌های علمی است. قسمت مهمی از ادعیه ایشان تبین توحید، نبوت و معاد می‌باشد همچنین دفاع از عقاید شیعی همچون جایگاه ویژه و ممتاز اهل بیت علیهم‌السلام و بیان عصمت و امامت آنان و نقش ویژه آنها در هدایت امت قسمت دیگری از ادعیه ایشان است. به عنوان مثال دعای ابوحمزه‌ثمالی مشحون از آموزه‌های توحیدی و صفات جمال و جلال الهی و نیز نبوت عامه و خاصه و تاکید بر مقام و اهمیت اهل بیت علیه‌السلام است.
حجت‌الاسلام مروی خاطرنشان کرد: یکی از ویژگی‌های دعاهای امام سجاد آن است که در آن به کرات صلوات بر محمد و آل محمد تکرار شده است. تکرار فراوان این ذکر علاوه بر آن‌که توجه دادن به یک امر مستحب و پر ارزش است می‌تواند راهی برای فراموش نشدن مقام و ارزش اهل بیت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله باشد که یکی از مهمترین اهداف بنی‌امیه به فراموشی سپردن آن بوده است. امام سجاد علیه‌السلام با تکرار فراوان این ذکر مانع از تحقق این هدف شدند.
وی ادامه داد: صحیفه سجادیه نیز خود منبعی کامل از همه این آموزه‌های اعتقادی است که در این مختصر اشاره به آن نمی‌گنجد.
امام سجاد و علم تجربی
این مدرس جامعه المصطفی العالمیه اظهار کرد: یکی از نکات زیبا که در آثار علمی امام سجاد به کرات دیده می‌شود اشارات علمی ایشان به حقایق مختلف علمی است که بعدها توسط دانشمندان علوم تجربی نیز کشف و به نام ایشان ثبت شده است. البته مشخص است که همانند قرآن شان اهل بیت که عدل قرآن هستند راهنمایی و هدایت بشریت است نه بیان رازهای علوم تجربی و ریاضی. اما چنانکه در قرآن این موارد برای کامل شدن هدایت دیده می‌شود در آثار معصومین علیه‌السلام نیز گاهی این اشارات آمده است.
این پژوهشگر دینی تصریح کرد: یک نمونه بارز از این حقایق اشاره امام سجاد علیه‌السلام به محل رشد و نمو میکرب وبا می‌باشد. چنانکه می‌دانیم وبا تا قرن‌های متمادی از بیماری‌های مهلک بود که جان میلیون‌ها انسان را می‌گرفت تا اینکه در حدود سال ۱۸۸۳ میلادی دانشمند آلمانی به نام کخ کشف کرد که محل رشد و تکثیر وبا آب‌های آلوده است و اگر بهداشت آب رعایت شود این بیماری قابل کنترل است. پس از آن بود که بشر توانست بر بیماری وبا پیروز شود. اما همین نکته در دعای مرزداران در صحیفه سجادیه تصریح شده است؛ آنجا که امام سجاد علیه‌السلام در قالب دعا دشمنان اسلام را نفرین می‌کند و می‌فرماید: اللَّهُمَّ وَ امْزُجْ مِيَاهَهُمْ بِالْوَبَاءِ، خدايا! آب آنها را به وبا بيالاى!
وی خاطرنشان کرد: اینها تنها قطره‌ای از دریای علم امام سجاد علیه‌السلام است که در این مختصر اشاره شد و برای مطالعه بیشتر لازم است که به کتاب‌هایی که در مورد این امام همام نوشته شده است مراجعه گردد و علاوه بر این سیره عملی آن امام عزیز نیز باید مورد اشاره قرار گیرد.
نظر شما