به گزارش قدس انلاین و به نقل از ایرنا، ۲روز پیش نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی 2 قایق نظامی آمریکا را به همراه 10 ملوان این کشور در آب های سرزمینی ایران توقیف کرد؛ رخدادی که می توانست به یک تنش جدی در مناسبات تهران- واشنگتن تبدیل شود و در آستانه اجرای برجام مانعی جدی را در این زمینه به وجود آورد. در برابر، رفتار مقتدرانه و خردمندانه مسوولان نظامی و دستگاه دیپلماسی ایران موجب شد در کنار قدرتنمایی ایران، درایت دستگاه سیاست خارجی کشور به نمایش درآید.
رخداد به این گونه بود که عصر سه شنبه 2 قایق 15 متری نظامی ایالات متحده به همراه 10 ملوان در مسیر بحرین به کویت به دلیل مشکل فنی و به صورت ناخواسته از مسیر منحرف و در خلیج فارس گم شدند تا این که در نزدیکی جزیره «فارسی» نیروهای سپاه پاسداران آنان را به علت ورود به عمق یک مایلی آب های ایران بازداشت و به این جزیره هدایت کردند.
رسانه های جهان در ساعت های ابتدایی این رخداد، تحلیل های گوناگون و تا حدودی بدبینانه ارایه کردند و حتی برخی به دنبال متشنج کردن اوضاع بودند اما پس از انجام چند دور گفت وگوی تلفنی میان مقام های سیاسی ایران و ایالات متحده، از هیجان ابتدایی آن در داخل کشور و عرصه بین المللی کاسته شد و سرانجام موضوع در آرامش پایان یافت. در این پیوند، رسانه های جهان ارزیابی های گوناگونی را از این رخداد منعکس کردند.

*** همکاری برای جلوگیری از یک تنش جدی
از منظر برخی تحلیلگران خارجی، ایران و آمریکا با همکاری، مشارکت و گفت وگو توانستند مانع از وخیم تر شدن اوضاع شوند. در صورتی که اوضاع مهار نمی شد، ممکن بود حتی اجرای توافق هسته ای میان ایران و کشورهای 1+5 دچار مشکل شود.
روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» روز گذشته در مطلبی با عنوان «آزادی ملوانان نشانه ای از روابط گرمتر» نوشت: تنش بر سر ورود 2 قایق نظامی آمریکا به آب های ایران با آزادی آن ها پایان یافت و مقام های پنتاگون درباره علت حضور این 2 قایق در اطراف یکی از پایگاه های بزرگ دریایی ایران توضیح دادند.
این روزنامه آزادی سریع این 10 نفر را که با قدردانی دولت «باراک اوباما» همراه بود، نکته مثبتی در زمینه روابط دیپلماتیک 2 کشور ارزیابی کرد و آن را در ادامه همکاری ها بر اساس توافق هسته ای میان ایران و 5+1 دانست.
این روزنامه آورد: «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه در این زمینه ضمن قدردانی از همکاری ایران ابراز داشت که می توان تصور کرد رخداد مشابهی در سه یا چهار سال قبل چگونه می توانست متفاوت پایان یابد. یکی از مشاوران کری نیز اعلام کرد وزیر امور خارجه آمریکا به همتای ایرانی اش گفته اگر قادر باشیم این موضوع را در مسیر درستش حل کنیم، می توان آن را به روایتی مناسب برای 2 طرف تبدیل کرد. «اشتون کارتر» وزیر دفاع آمریکا نیز با ابراز سپاس نسبت به آزادی ملوان ها، از تلاش های وزیر امور خارجه کشورش در حل موضوع تقدیر کرد.
این گزارش آزادی سریع این ملوان ها را اقدامی ناشی از همکاری متقابل برای جلوگیری از بدتر شدن اوضاع دانست و آن را با رویداد مشابه 9 سال پیش مقایسه کرد. در بهار سال 2007، 15 ملوان انگلیسی به علت ورود به آب های مرزی ایران دستگیر و پس از 13 روز آزاد شدند.
به نوشته نیویورک تایمز، نکته مشخص در این رخداد تلاش هر 2 کشور برای پایین نگاه داشتن سطح تنش بود و این که خطوط باز ارتباطی نکته تازه ای بود که به حل و فصل سریع این موضوع انجامید.

*** پیروزی تعامل بر تندروی
در حالی که بسیاری از تندروها به ویژه در آمریکا بر اتخاذ موضع تند از جانب کاخ سفید در برابر ایران تاکید داشتند اما آزادی سریع این ملوانان مانع از هر اقدام شیطنت آمیز در 2 کشور شد. در این زمینه تحلیلگران تارنمای روزنامه «لس آنجلس تایمز» و همچنین شبکه خبری «بی.بی.سی» از آزادی سریع ملوانان آمریکایی ابراز شگفتی کردند و از همین زاویه به بررسی موضوع پرداختند.
روزنامه لس آنجلس تایمز افزون بر اینکه بازداشت ملوانان آمریکایی را حق مشروع ایران دانست در بخشی از مقاله خود نوشت که تندروها در آمریکا به بازداشت این افراد به شدت اعتراض کردند. تندروها در ایالات متحده به محض توقیف قایق های نیروی دریایی، بیکار ننشستند و اوباما را به ناپختگی در اعتماد به ایران متهم کردند ولی پس از آن مشخص شد که آن ها تصور نادرستی دارند زیرا ایران در چارچوب مقررات حقوق بین المللی از حق مشروع خود استفاده کرد.
این روزنامه به نقل از یک تحلیلگر مسایل ایران و ایالات متحده نوشت: اینکه آمریکا به سرعت اشتباه ملوانان خود را پذیرفت و تلاش نکرد تا تنش بیافریند، در حل موضوع بسیار تاثیر گذار بود. تارنمای شبکه تلویزیونی «سی.بی.اس» آمریکا هم تصریح کرد آزادی ملوانان از تبدیل این موضوع به بحرانی بین المللی جلوگیری کرد.

*** تسهیل در اجرای توافق هسته ای
بسیاری از رسانه های غربی در ارزیابی های خود تاکید می کنند که رابطه مستقیم و نزدیکی میان آزادی ملوانان و توافق هسته ای که قرار است در چند روز آینده به اجرا درآید وجود دارد. برخی رسانه ها همچون نیویورک تایمز نیز حل موضوع را نشانه روابط گرم و نزدیک تر 2 کشور در آینده ارزیابی کرده اند.
شبکه خبری «اسکای نیوز» در مورد آزادی ملوانان، نقش توافق هسته ای در این جریان را بسیار مهم دانست و در عنوان مقاله خود آزادی ملوانان را گامی در تضمین اجرای برجام توصیف کرد.
در این ارتباط، بی.بی.سی حل و فصل سریع مساله بازداشت ملوانان آمریکایی را نشانه آغاز دوره ای تازه در روابط ایران و آمریکا دانست و تصریح کرد 2 کشور در حال سنجش طرف مقابل هستند.
نشریه «فارین پالسی» در مقاله ای با عنوان «قدردانی کری از ایران پس از آزادی ملوانان» نوشت: کری در سخنرانی خود در «دانشگاه دفاعی ملی» از آزادی سریع و مناسب ملوان ها ابراز خوشنودی کرد و گفت که آزادی سریع ملوان ها از امتیازهای سیاست دولت اوباما در بهبود روابط با تهران است. این آشکار است که این نوع مسایل می توانند به صورت مسالمت آمیز و مناسب حل شوند و این حاکی از نقش مهم دیپلماسی در حفظ امنیت و قدرت کشور است.
تارنمای روزنامه «گاردین» انگلیس نیز در گزارشی نوشت ملوانان آمریکایی که به دلیل ورود به آب های ایران بازداشت شدند در حالی آزاد شدند که ایران قرار است در چند روز آینده به دنبال توافق هسته ای، رفع تحریم ها را تجربه کند.
این روزنامه در تحلیل خود تصریح کرد در حالی گفت وگوی مستقیم میان وزیران امور خارجه ایران و آمریکا به این تنش پایان داد که پنج سال پیش این امر غیر قابل تصور بود.