نکته قابل تامل در این زمینه، ارایه انواع خدمات جراحی و زیبایی توسط پزشکان عمومی است که تنها با گذراندن دوره‌های کوتاه مدت وارد این حرفه پر سود شده‌اند و از آنجا که این گونه خدمات را با نرخ ارزان‌تری به بیماران ارایه می‌دهند شمار مراجعه کنندگان آن‌ها نیز بسیار زیاد است.
در این ارتباط به یکی از کلینیک‌های زیبایی پوست و مو که انواع خدمات زیبایی و جراحی در آن انجام می‌شود مراجعه می‌کنم .یکی از نکات جالب توجه حضور افراد غیر ایرانی از کشورهایی مانند عمان و عراق است که سود آوری خوبی برای این مرکز داشته است. وقتی از مترجم این افراد در رابطه با علت حضور آنان در مشهد می‌پرسم، می‌گوید: ما در اغلب کشورهای عربی تبلیغات داریم و از طرفی هزینه جراحی برای خارجی‌هایی که به مشهد می‌آیند بسیار ارزان تر از کشور خودشان است، بنابر این برای آنان انجام خدمات زیبایی مقرون به صرفه است.
از خانمی که به همراه شوهرش به این کلینیک مراجعه کرده است علت حضورش را می‌پرسم. او که نگرانی در چهره و گفتارش آشکار است، می‌گوید: شوهرم برای کاشت مو به اینجا مراجعه کرده است، اما بر خلاف انتظار ما، این عمل نه توسط پزشک متخصص، بلکه توسط تکنسین انجام می‌شود، امری که در ابتدا با ما در میان گذاشته نشد.
وی ادامه می‌دهد: زمانی که به این مسأله اعتراض کردم و خواستم این کار توسط پزشک متخصص انجام گیرد پاسخ دادند در هیچ کلینیک زیبایی این کار توسط متخصص صورت نمی‌گیرد، بلکه تکنسین‌ها عمل کاشت مو را بر عهده دارند.
این خانم با بیان اینکه از ابتدا با کاشت مو برای همسرم مخالف بودم، یاد آورمی شود: از دیدگاه من نداشتن مو ضعف نیست و اهمیتی ندارد، اما همسرم به انجام این عمل اصرار دارد. وقتی از وی در رابطه با علت مخالفتش سؤال می‌کنم، پاسخ می‌دهد: کاشت مو علاوه بر هزینه‌های بالایی که دارد بیمار درد زیادی را تحمل می‌کند، از طرفی طی برخورد با افرادی که این عمل را انجام داده‌اند مشاهده کردم موی سر آن‌ها طبیعی نشده و راضی نبوده‌اند.
در این کلینیک افراد زیادی از زن و مرد و نیز رده‌های سنی گوناگون جزو مراجعه کنندگان هستند، از دختری حدود 25 ساله که برای پروتز لب آمده است، پسری جوان که به دنبال خدمات پوست است تا زنی حدود 50 ساله که می‌گوید: برای ترمیم ابرو و جراحی پلک مراجعه کرده‌ام.
از یک مشاور این کلینیک درباره اینکه مراجعه کنندگان برای دریافت خدمات زیبایی بیشتر از چه قشری هستند سوال می‌کنم. او می‌گوید: حدود 70 درصد مراجعه کنندگان به این کلینیک بانوان هستند و 30 درصد نیز آقایان که البته همین شمار از مردان نیز به توصیه و تشویق یک خانم به این مرکز مراجعه می‌کنند.
او در خصوص میانگین قیمت خدمات زیبایی و جراحی در این کلینیک پاسخ می‌دهد: برخی خدمات از قبیل پاک سازی پوست از 80 هزار تومان شروع می‌شود تا جراحی‌های سنگین از قبیل برداشتن چربی‌های زاید بدن که حدود پنج میلیون تومان هزینه در بر دارد.
 او می‌افزاید: در ارتباط با برخی اعمال زیبایی مانند بوتاکس یا جراحی بینی از همه قشرها به طور معمول مراجعه می‌کنند، اما کسانی نیز هستند که وسواس گونه هر چند وقت یک بار به دنبال یک عمل زیبایی هستند و مکرر می‌آیند و هیچ وقت هم راضی نمی‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: طی صحبت‌ها و مشاوره‌هایی که با این افراد داشته ام متوجه شدم وسواس آن‌ها در انجام عمل‌های زیبایی متعدد ریشه در خانواده نابسامان و از هم گسیخته و پدیده طلاق دارد و بسیاری از افراد به این نحو به دنبال رضایت از خودشان هستند.
از این مشاور زیبایی می‌پرسم، با اینکه دستگاه‌های نظارتی بر انجام اعمال زیبایی از قبیل بوتاکس، تزریق ژل، کاشت مو و غیره نظارت دارند و انجام آن را تنها توسط پزشک متخصص مجاز می‌دانند، اما در این کلینیک‌ها این اعمال توسط پزشک عمومی یا تکنسین انجام می‌شود که در پاسخ می‌گوید: برخی از این اعمال همانند بوتاکس یا تزریق چربی یک کار سلیقه ای و تکنیکی است و از دیدگاه من گاهی تکنسین‌ها به علت مهارت و تجربه بیشتر در این کار مناسب تر هستند، اگرچه همه این اعمال زیر نظر پزشک متخصص انجام می‌شود و افراد نیز آگاهانه این گونه خدمات را دریافت می‌کنند.

  زیبایی‌های چشم و هم چشمی
یک روان شناس در خصوص علت مراجعه روز افزون زنان و مردان به کلینیک‌های جراحی می‌گوید: یکی از دلایل اصلی هجوم زنان به انجام جراحی‌های زیبایی چشم و هم چشمی است و حتی کسانی که مشکل مالی دارند نیز با سختی و فراهم کردن وام، هزینه این جراحی‌ها را فراهم می‌کنند تا به اصطلاح از بقیه عقب نمانند.
زهره نخعی از دیگر دلایل اقبال افراد به این گونه اعمال را اختلال روانی بد ریخت انگاری بدن می‌داند که گسترش آن در زنان چهار برابر آقایان است و 70 درصد زنان دچار این اختلال هستند، بدین صورت که افراد در جلوی آینه قرار می‌گیرند و خودشان را بد فرم تلقی می‌کنند، در صورتی که این احساس تحت تأثیر حرف دیگران است و واقعیت بیرونی ندارد.
نخعی، همچنین بی‌اشتهایی و پر اشتهایی عصبی را یکی دیگر از علل مراجعه افراد و بخصوص زنان به این مراکز ذکر می‌کند و می‌افزاید: در بی اشتهایی عصبی افراد برای جلوگیری از چاقی غذا نمی‌خورند و دچار لاغری مفرط هستند و در نتیجه از نظر اندام دچار مشکل می‌شوند و بناچار به این کلینیک‌ها مراجعه می‌کنند و در پراشتهایی عصبی نیز افراد به علت زیاده روی در غذا خوردن دچار چاقی مفرط شده و برای برداشتن چربی‌های زاید بدن، چاره را در انجام جراحی می‌بینند.
این مدرس دانشگاه در ادامه با بیان اینکه تبلیغات ماهواره نیز از عوامل مهم روی آوردن افراد به این نوع کلینیک‌ها و تن سپردن به جراحی‌های مختلف است، خاطر نشان می‌کند: طبق تحقیقات میدانی که در یکی از مناطق بالای شهر مشهد انجام دادیم متوجه شدیم بیشتر خانم‌ها تحت تأثیر تبلیغات چشمگیر ماهواره ای در زمینه چاقی و لاغری قرار گرفته اند، در حالی که بیشتر این تبلیغات دروغ و فریبکارانه است.
وی یکی دیگر از عوامل مهم گرایش زنان به جراحی‌های زیبایی را روی آوردن مردان به فیلم‌های پورنوگرافی می‌داند و خاطر نشان می‌کند: بسیاری از بانوانی که به من مراجعه می‌کنند و در زندگی دچار مشکل هستند عنوان می‌کنند همسرانشان آن‌ها را با بازیگران این نوع فیلم‌ها مقایسه می‌کنند، در حالی که نمی‌دانند این نوع زنان حتی در جوامع غربی هم از جامعه طرد شده هستند.
نخعی، با اشاره به اینکه تهیه این فیلم‌ها در کشورهای غربی هزینه فراوان دارد اما در کشورهای جهان سومی رایگان در اختیار مردم قرار می‌گیرد، ادامه می‌دهد: دیدن این نوع فیلم‌ها اعتیاد آور است و بسیاری از مردان در جامعه متوجه این امر نیستند که با دیدن این نوع فیلم‌ها به سمت خیانت فکری و سپس واقعی کشیده خواهند شد.

  ارایه شایستگی‌ها در قالب جراحی‌های زیبایی
دکتر اصغر مهاجری، استاد دانشگاه و جامعه شناس در ارتباط با گرایش روز افزون زنان به سمت عمل‌ها و جراحی‌های زیبایی می‌گوید: برای فهم چرایی این امر باید این پدیده را در دل یک متن اجتماعی مورد بررسی قرار داد، زیرا اگر در یک جامعه شرایط برای بروز شایستگی‌های واقعی افراد و معرفی هویت‌هایشان فراهم نگردد، این عده به روش‌های انحرافی مطرح کردن خودشان روی خواهند آورد.
وی تأکید می‌کند: هر فردی علاقه مند است هویت خودش را شکل دهد و به بیان «مازلو» به مرحله خویشتن شکوفایی برسد، اما زمانی که در جامعه شرایط لازم برای بروز این شایستگی‌ها فراهم نگردد، افراد به روش‌هایی از جمله جراحی‌های زیبایی روی می‌آورند که هم برای خود شخص و هم برای جامعه آسیب تلقی می‌گردد.
مهاجری ادامه می‌دهد: انجام عمل‌های زیبایی به رضایت درونی منجر نخواهند شد و پایدار نیستند، بلکه رضایت‌های مقطعی و زودگذر را به همراه دارند، به عبارت دیگر اگر ترکیب شخصیت افراد را سه ضلع مثلث در نظر بگیریم شامل سه جنبه جسمانی، روانی و اجتماعی هستند و چنانچه مسیر هویت سازی افراد از نظر روانی و اجتماعی شکل نگیرد بر ضلع جسمانی متمرکز خواهند شد تا از این طریق دیگر کاستی‌ها را برطرف نمایند.
این جامعه شناس در پاسخ به اینکه دلیل گرایش بیشتر زنان به این نوع اعمال و جراحی‌های زیبایی چه چیزی است، می‌گوید: پژوهش‌ها نشان می‌دهند شرایط مطرح شدن برای دو جنس زن و مرد در جامعه یکسان نیست، بلکه زنان امکان کمتری برای بروز شایستگی‌های خود دارند و از این رو به مطرح شدن کاذب روی می‌آورند.
وی تأکید می‌کند: اگر شرایط مناسب در حوزه اشتغال، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی برای زنان به اندازه مردان وجود داشته باشد و آنان نیز بتوانند شایستگی‌های خود را در این عرصه‌ها نشان دهند، زنان به این مسیرهای انحرافی مطرح کردن خود روی نخواهند آورد.
مهاجری در ادامه می‌گوید: انجام جراحی‌های زیبایی در بین زنان و مردان شاغل که شرایط لازم را برای شنیده شدن و مطرح شدن دارا هستند کمتر است، چنانچه در کشورهای توسعه یافته زنان کمتر به این زیباسازی‌ها روی می‌آورند، زیرا به روش‌های انحرافی دیده شدن نیازی ندارند.
این جامعه شناس، نقش رسانه‌ها و نظام آموزشی را در این خصوص مؤثر ذکر می‌کند و می‌افزاید: اگر شرایط هویت سازی و جامعه پذیری برای افراد فراهم شود هویت‌های ناقص شکل نخواهند گرفت و افراد تمایل کمتری به این نوع جراحی‌ها و اعمال زیبایی نشان خواهند داد.