فرهاد آییش که نویسنده، کارگردان و بازیگر این نمایش است در گفتوگو با خبرنگار ما درباره این نمایش گفت: چمدان در واقع مجموعهای است با زوایای مختلف؛ مجسمهای بزرگ که از 100عدد چمدان درست شده است و روی آن 12 ویدئوی کوتاه از 12هنرمند هنرهای تجسمی پخش میشود، زمانی که مخاطب به تماشای نمایش مینشیند 12نگاه مختلف به آن دارد که درواقع نگاه من نیست. وی با اشاره به اینکه این نمایش، ترجمه و اقتباس او از نمایشی به نام چمدان نوشته نویسنده سورالیست ژاپنی «کوبوآبه» است، افزود: ما یک ویدئو- انیمیشن کوتاه اثر سروش رضایی را به کار اضافه کردهایم و در پایان نمایش، چمدان را که خودم حدود 20سال پیش آن را نوشتهام، اجرا میکنیم.
تراژدی خنده دار قرن بیست و یکم
آییش اضافه کرد: در واقع این اثر کولاژ تصاویر و مفاهیم مختلف در ارتباط با انسان قرن ماست. انسانی که به زعم من گمگشته، تنها و بیگانه است و گویی چمدان به دست یک سفر را طی میکند. آدمهای این نمایش نمیدانند از کجا آمدهاند، به کجا خواهند رفت و جملهای که مدام در نمایش تکرار میشود این است که «اینجا کجاست»؟ درمجموع «چمدان» نگاهی انتزاعی به زندگی دارد.
وی در ادامه، کمدی در این نمایش را بخشی از هویت آن دانست و گفت: تراژدی قرن ما آنقدر سهمگین و ترسناک است که خندهدار میشود. گاه بعضی چیزهای این زمانه آنقدر خندهدار است که ترسناک مینماید. در واقع نمایش «چمدان» از لحاظ ساختاری بین تراژدی و کمدی دادوستد میکند تا تماشاگر بتواند گاهی تجربه جدیدی بدست آورد و آن تجربه این است که به تراژدی زندگی خودش بخندد و به چیزهای ظاهری که شاید خندهدار است نگاه عمیقتری بیندازد.
انتقاد از نگاه به تئاتر کمدی
آییش درباره تأثیر نمایشهای کمدی بر گیشه تئاتر گفت: متأسفانه به کمدی صرفاً به عنوان گوشه چشمی به گیشه نگاه میکنند. اگر کمدی را به صرف اینکه بتوانیم تماشاگر را بخندانیم تا مخاطب بیشتری داشته باشیم، بنگریم، احتمال این که به کجراهه برویم خیلی زیاد است، ولی خود نفس خندیدن موهبتی است که خداوند به بشر عطا کرده است تا بتواند گاهی با خندیدن و گاهی هم با اشک و غم با دنیا ارتباط برقرار کند. بنابراین کمدی بخشی از هستی و زندگی است و اگر تا این حد در نمایشی رعایت شود، من آن را میپسندم اما اگر فراتر از آن برود، خیر.
اجرا در نوروز خطرناک است
آییش درباره بازخورد نمایش در میان مخاطبان گفت: سه هفته است که نمایش را اجرا کردهایم و بتازگی تعدادی نقد و مصاحبه درباره نمایش به چاپ رسیده است. ما تا 20 اسفند اجرا داریم و بعد از آن از 8 فروردین به اجرا میپردازیم.
این اولین باری است که سالن تئاتر شهر در ایام عید به اجرای نمایش میپردازد و البته یک مقدار هم خطرناک است، چون ممکن است هیچ مخاطبی نداشته باشیم یا بالعکس.
این کارگردان و بازیگر تئاتر و سینما درخصوص نسل جوان تئاتر کشور، این نسل را نسبت به جوانان کشورهای دیگر از لحاظ کمّی بسیار ممتاز توصیف کرد و گفت: این نسل جوان ایران پر از انرژی و پتانسیل است، خودش را بخوبی نشان داده و وقتی به تئاتر ایران نگاه میکنیم نسل جوانی که با آثار خوبی در صحنه ظاهر میشوند کم نیستند و این باعث خوشحالی و خوشبختی است.
وی در عین حال بر اهمیت جدی گرفتن آموزش تئاترتأکید کرد و گفت: در خیابان جوانان زیادی میبینم که از من میخواهند برایشان پارتی بازی کنم، درصورتی که هرگز دست به این کار نمیزنم. همیشه به آنها میگویم باید تحصیل کنند تا به جایگاهی که میخواهند برسند، ولی آنها میخواهند بدون هیچ تلاش و دانشی وارد این کار شوند.
درباره بازی در «پردهنشین»
آییش همچنین درباره بازی به یاد ماندنی خود در سریال «پردهنشین» گفت: به یاد میآورم که 5 سال قبل به یک برنامه تلویزیونی دعوت شدم، مجری از من پرسید که چه نقشهایی را دوست داری بازی کنی و من در جواب سه نقش را نام بردم و یکی از آنها، نقش روحانی بود و خوشبختانه چنین پیشنهادی به بنده شد.
این بازیگر سینما و تلویزیون در ادامه گفت: بازی کردن در نقش یک روحانی در کشور ما سهل و ممتنع است؛ از یک طرف براحتی آداب و علاماتی که در بسیاری از روحانیون مشترک است، قابل مشاهده است و میتوان ادعا کرد که با رعایت آن نقش یک روحانی را بازی کردی، ولی از اینکه چگونه بتوانیم از این کلیشه پرهیز کنیم، باید بخش انسانی آن را در درون خود درک و ارائه کنیم.
آییش در ادامه با بیان اینکه پدربزرگ مادری و پدربزرگ پدری خود من معمم بودهاند، اما من هیچوقت آنها ندیده و با آنها زندگی نکردم، اضافه کرد: برای من این نقش در ابتدا ترسناک بود و در اوایل کار با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کردم تا این که کاراکتر به دل من نشست، که خدا را شکر مورد رضایت مردم و قشر روحانیت هم واقع شد.
نظر شما