به گزارش قدس آنلاین به نقل از میزان، اسداله اطهری عوامل داخلی و منطقه ای و نوع تعامل ترکیه با نظام بین الملل را موجب تاثیر مستقیم در شکل گیری کودتا عنوان کرد و گفت: «پیش از این نماد عینی کودتا را در پارک گزی دیدم که تمام مردم ترکیه و طبقات اجتماعی و قومیت های مختلف در آن حضور داشتند و مسائل فرهنگی، اقتصادی و بمباران مداوم کردها و خشونت علیه قومت دیگر [از دلایل بسترساز این کودتا بود].»
وی افزود: «نوع موضع گیری در رابطه با عراق و سوریه و در طرح بین الملل سرنگونی هواپیمای روسی و اتفاقی که میان این کشور و ترکیه افتاد، شرایطی دشوار را برای ترکیه فراهم آورد.»
اطهری ادامه داد: «زمانیکه خبرنگاران اعلام کردند بخشی از نیروهای ترکیه از تروریست های سوریه حمایت می کنند دشواری ترکیه را دو چندان کرد تا آنجا که آن ها که به ارزش معتقد بودند در مقابل مسلمانان محافظه کار قرار گیرند.»
وی اتفاقات ترکیه را به مدل سیاسی در مصر تشبیه کرد و افزود: «آرزوی ترکیه این بود که از پسِ صندوق های رأی نیروی خاصی شبیه سیسی به قدرت برسد و بنظر می رسد رسانه های عربی بدنبال چنین مسائلی بودند ولی کودتا در صحنه داخلی ساخته و پرداخته شد.»
اطهری در پاسخ به این سوال که آیا این کودتا مبنی بر سناریویی از پیش تعیین شده بوده یا خیر، گفت: «کارشناسانی که به این مسئله معتقد هستند، بمباران پارلمان و ریاست جمهوری و اعتبار و مشروعیت یک کشور را ندیده می گیرند؛ کودتاچیان تا ساعت 3 نیمه شب اعلام پیروزی کردند و سخن از رعایت حقوق بشر گفتند؛ ولی در مقابل فکر نمی کردند مردم مانند مدل انقلاب اسلامی ایران [به خیابان ها بریزند].»
این تحلیلگر مسائل ترکیه اظهار کرد: «اگر قدرت مردم و شبکه های اجتماعی و رسانه ها در میان نبود و از طرفی مخالفان اردوغان علیه کودتا عمل نمی کردند، کودتا به موفقیت رسیده بود؛ بنابراین این دیدگاه را رَد می کنم که این حرکت دست اردوغان را برای سرکوب های بیشتر باز می گذارد.»
اطهری تصریح کرد: «پس لرزه های کودتا تا هشت ماه ادامه خواهد داشت؛ هرچند که ضد کودتا قوی تر عمل کرد و اگر این کودتا حامی بین المللی داشت، حتما به موفقیت می رسید.»
وی گفت: «محاسبه استراتژیک ارتش این بود که با توجه به نارضایتی های موجود و اینکه کردها به شدت بمباران می شوند، [کودتا پیروز خواهد شد] ولی فکر نمی کردند این شبکه های اجتماعی [که باز گذاشته شد، بر ضد کودتا عمل می کند] و مردم ترکیه اینبار علیه کودتا اقدام کردند.»
اطهری افزود: «مردم ترکیه به این بلوغ رسیده اند که دموکراسی بهتر است و دیدیم که ارتش نیز به سوی مردم شلیک آنچنانی نکرد که محاسبه استراتژیک ارتش را نشان می داد که فکر می کردند، می توانند مردم را به سوی خود بکشانند و نمایان شد که رسانه همچنان مهم است.»
وی خاطرنشان ساخت: «ممکن است کسانیکه در قوه قضاییه یا ارتش ترکیه حضور دارند، از طرفداران گولن باشند ولی اینکه او مستقیما در این صحنه نقش داشته باشد، جای تردید دارد؛ بنابراین می توان گفت گولن و اردوغان بعنوان دوستان دیروز و متحدان امروز یکدیگر را به بی ثباتی محکوم می کنند.»