به گزارش قدس آنلاین، داریوش مختاری درباره اولویت موضوع آب در دوره‌های مختلف از ابتدای انقلاب تاکنون اظهار داشت: در دهه ۶۰ در حوزه آب بازنویسی قانون آب و نحوه ملی شدن آن مطرح شد این قانون مربوط به سال ۴۲ تا ۴۵ بود. در ابتدی انقلاب با عنوان قانون توزیع عادلانه آب در سال ۱۳۶۳ مطرح بوده است و در این دهه غیر از آن اتفاق و تصمیم خاصی گرفته نشد، تا قبل از سدسازی های دولت ها در کشور، ما ۱۹ سد اصلی و سدهایی در تراز سد دز در خوزستان و یا درودزن در استان فارس را داشتیم که این ۱۹ سد حدود ۲۰ میلیارد متر مکعب آب ذخیره می‌کردند اما با موج سدسازی از ابتدای دهه ۷۰ تا به امروز حدود ۵۸۰ سد ساخته شد.
وی ادامه داد: کشوری هستیم که با کمبود آب مواجه است و از راه سدسازی می‌توانیم کمبود آب را جبران کنیم، در حالی که راهکار سدسازی واکنش نادرستی به احساس نیاز بوده است، زیرا این حدود ۵۸۰ سد حدود ۱۵ و نهایتا تا ۲۵ میلیارد متر مکعب آب به عرضه منابع آب کشور اضافه کردند در حالی که حجم مخازنی که در اختیار داریم بالا است، ما ۲۵۰ میلیمتر یعنی ۴۰۰ میلیارد متر مکعب در سال ریزش جوی داریم که باتوجه به موج خشکی این ۲۵۰ میلیمتر به ۲۰۰ تا ۱۸۰ میلیمتر رسیده و در سال‌های مختلف نیز متفاوت است.
این کارشناس حوزه آب تصریح کرد: منحنی بارش‌ها به همان نسبت که ساخت سد منحنی صعودی را طی می‌کند به سمت نزولی میل می‌کند. بنابراین ۵۸۰ سد با ۲۰ میلیارد متر مکعب ذخیره آب؛ همتراز همان ۱۹ سد قبل از سال ۵۷ آب را در خود ذخیره کرده‌اند. به این ترتیب سدسازی در متن دستگاه اداری کشور نفوذ کرد یعنی سازمان مدیریت برنامه‌ریزی و استانداران هر استان و عوامل دخیل و پیمانکارار و شرکت‌های سازنده فولاد و سیمان و به صورت منسجم در همه دولت‌ها نقش داشتند، استانداران هر استان بر اساس هر منطقه درخواست می‌دادند و در خواست‌ها در مرحله مبادله موافقتنامه قرار گرفته و اعتبار در نظر گرفته می‌شد و در بودجه سالانه و برنامه توسعه قرار می‌گرفت. این رویه در تمام دولت‌ها ادامه داشت، به طوری که اکنون هم که کمبود اعتبار داریم و همچنان اعتبارات منابع آب زیرزمینی در حاشیه است، ولی اعتبار سدسازی به قوت خود باقی است.
وی بیان کرد: مثلا بالادست دریاچه ارومیه ۲۳ سد ساخته شده، ۲۲ سد در دست مطالعه و ۲۳ سد هم در حال ساخت است. با اینکه دریاچه در حال خشک شدن است اما کار اجرایی سدها همچنان در دست انجام است. سوال اینکه آیا با سدسازی مشکل آب حل شد؟ خیر. چون حدود دوسوم(۳۰۰ میلیارد متر مکعب) از ظرفیت ۴۰۰ میلیارد متر مکعب بارش تبخیر و تعرق صورت می‌گیرد و قابل استحصال به صورت روان‌آب و یا قابل نفوذ در زمین و یا رفتن پشت سد نیست که به منابع آب زیرزمینی اضافه شود.
مختاری گفت: حجم آب زیرزمینی اکنون حدود ۶۰ میلیارد متر مکعب است و حدود ۳۰ میلیارد متر مکعب هم در سدهاموجودی داریم بنابراین ما نتوانستیم با سدسازی بحران آب را حل کنیم، از دیدگاه آسیب‌شناسی باید با نگاه عرضه پایدار منابع آب سراغ اقدامات توسعه منابع آب برویم، اکنون بسیاری از رودخانه‌ها خشک شده‌اند اما سد همچنان ساخته می‌شود به این امید که روان‌آب و دوره بازگشت آب به رودخانه‌ها را داشته باشیم، ساخت سازه به این امید که شاید هر ۱۰۰ سال یک بار پرآب شود.
وی تاکید کرد: سیاست در تصمیم‌گیری‌های فنی حوزه آب همواره وزن داشته است، به بار نشستن نظام فنی و اجرایی زمان‌بر است و به مرور بلوغ پیدا می‌کند.
این کارشناس حوزه آب خاطرنشان کرد: مسیر ساخت سد همچنان ادامه داشته است و موافقتنامه و پروژه‌ها هم با دست‌اندازهایی ادامه داشت، در دو سال کرونا هم که همه چیز متوقف و بخش آب راکد شد، در این دوره هم که شاهدیم هزینه اجرای پروژه‌ها بالا رفته و اعتبار بخصوص در بخش آب زیرزمینی و نظام فنی و اجرایی در این دوره پاک شده است.
نظر شما