حرف امروز ما با دشت بزرگ قزوین است که اگر اراضی زراعی این دشت به دلیل خاک حاصلخیز و مرغوب آن به سمت کشاورزی مدرن و استفاده از فناوریهای بهروز پیش میرفت، امروز میتوانست غذای ۲۵ میلیون نفر را تأمین کند.
اجرای برنامههای عمرانی و صدور مجوزهای مختلف صنعتی در دشت قزوین موجب شده آبهای زیرزمینی یا آبخوان این دشت با سرعت بالایی برداشت شود همچنین از دهه ۷۰ و به خصوص دهه ۸۰ به بعد چندین هزار حلقه چاه غیرمجاز آب در این دشت حفر شدهاند که از وضعیت آنها اطلاعات زیادی در دسترس نیست اگرچه حتی برای تعداد بیشمار چاههای مجاز در این دشت نیز حرف و حدیثهای زیادی وجود دارد.
پیگیری استاندار از معاون اول رئیسجمهوری
محسن قاسمزاده، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین کمبود آب در قزوین و پرداخت نشدن حقابه این دشت را دو موضوع اثرگذار عنوان کرده و میگوید: سدهایی که روی دشت قزوین ساخته شده و عملاً از حقابه آبخوان دشت قزوین جلوگیری میکنند باید این حقابه را پرداخت کنند زیرا این موضوع میتواند خطرات بسیار زیادی داشته باشد.
استاندار قزوین اما احیا و پایدارسازی دشت قزوین را نیازمند تأمین اعتبارات ملی و تصمیمگیری در سطح کلان دانسته و اظهار میکند: طرح احیا و پایدارسازی دشت قزوین لازم است از طریق وزارت نیرو، جهاد کشاورزی و سازمان محیط زیست به طور جدی پیگیری شود.
محمد نوذری معتقد است در سطح کلان کشور باید تبیین کنیم احیای دشت قزوین که در اوایل دهه ۸۰ براساس تأکید رهبر معظم انقلاب در سفر به این استان باید انجام میشد چرا مورد بیتوجهی قرار گرفت و ادامه این روند در آینده فاجعه زیست محیطی به دنبال خواهد داشت و از طریق معاون اول رئیس جمهوری پیگیر احیای این دشت خواهد بود.
نرخ فرونشست دشت قزوین
مدیرعامل شرکت آب منطقهای قزوین نیز در این باره میگوید: افت متوسط سالانه دشت ۷۱ سانتیمتر محاسبه شده که حدود ۸میلیارد مترمکعب کسری مخزن در قزوین وجود دارد و در ۲۷ سال اخیر سطح آبهای زیرزمینی آن نیز ۴۲ متر افت کرده که در صورت ادامه این روند با کاهش آبدهی چاهها و کیفیت منابع آب زیرزمینی روبهرو خواهیم شد.
منصور ستوده خاطرنشان میکند: براساس محاسبات صورت گرفته، میزان ذخایر آبی دشت قزوین حدود ۱۲/۸ میلیارد مترمکعب بوده که در سه سال اخیر به ۱۰/۲ میلیارد رسیده که این نشان میدهد اگر با همین روند پیش برویم، ذخایر آبی زیرزمینی ما به طور قطع کم و کمتر نیز خواهد شد.
وی نرخ فرونشست دشت قزوین را ۱۷/۵ سانتیمتر در سال دانسته و تصریح میکند: این موضوع میتواند منجر به کویر ناهمسان در ارتفاع و شیب رودخانهها و آبراهها شود، همچنین موجب از بین رفتن منابع آب زیرزمینی، کاهش نفوذپذیری سطحی آب، گسترش پهنههای بیابانی، از بین رفتن آبرسانی خطوط انتقال آب، نفت و گاز و آبرسانی به تأسیسات شهری، ساختمانها و فاضلاب شهری شود.
ستوده در خصوص کاهش عمق سطح آب آبخوان دشت قزوین نیز عنوان میکند: عدد مشخصی در این زمینه وجود ندارد و در جاهایی عمق آب بیشتر است و در بخشهای دیگر این دشت عمق آب کمتر است اما برداشت آبهای زیرزمینی، چه مجاز و غیرمجاز بر سطح این آبخوان تأثیر گذاشته و سبب شده سطح آبهای زیرزمینی این آبخوان پایین برود.
مهمترین مسئله استان
رئیس پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور نیز منابع آب زیرزمینی دشت قزوین را حداکثر تا ۱۰ سال دیگر جوابگو دانسته و میگوید: اگر تدبیر و چارهاندیشی نشود در آینده با چالش مهاجرت از استان روبهرو خواهیم شد.
عطاءالله ابراهیمی موضوع آب را حیاتیترین و مهمترین مسئله استان قزوین برشمرده و یادآور میشود: براساس مطالعات صورت گرفته، ظرفیت نفوذ آبخوان دشت قزوین از بارشها فقط ۶ درصد است که این میزان چشمانداز خوبی را به ما نشان نمیدهد و باید سازگاری و تابآوریها را در این حوزه افزایش دهیم.وی معتقد است منابع آبهای زیرزمینی برای مواقع بحرانی و نسل آینده است و بهرهبرداری ما باید از آبهای سطحی باشد اما متأسفانه توسعه صنایع، جمعیت و کشاورزی میزان برداشت از منابع دشت قزوین را افزایش داده است. از این رو برداشت و تولید آب باید متوازن باشد تا بتوانیم آبخوان دشت قزوین را نجات دهیم و با توجه به تغییرات اقلیمی باید از یک قطره باران نیز حداکثر استفاده را ببریم.
ابراهیمی این نکته را نیز اضافه میکند که دشت قزوین هم اکنون با فرونشست، کمآبی و پدیده ریزگردها مواجه است و ادامه این روند در نهایت بیابانی شدن منطقه را به دنبال خواهد داشت.
۲۴ بهمن ۱۴۰۳ - ۱۱:۳۳
کد خبر: ۱۰۴۸۷۴۷
از جمله مرغوبترین دشتهای کشور محسوب میشود و حتی بنا به گفتههای برخی زمینشناسان، تمدن کشاورزی از این دشت آغاز شده، اما امروز با بحران کمآبی و فرونشست دست و پنجه نرم میکند و ترکهای آن ممکن است مرگ تدریجی برای این دشت به وجود آورد.

زمان مطالعه: ۳ دقیقه
نظر شما