در حالی که ایران از منابع غنی گاز برخوردار است، ناترازی انرژی همچنان یکی از چالش‌های اساسی کشور به شمار می‌رود. این بحران به ویژه در فصول سرد سال، تأمین گاز مورد نیاز برای بخش‌های مختلف، از جمله صنایع، را با مشکل مواجه کرده و منجر به تعطیلی کارخانه‌ها و افزایش هزینه‌های تولید می‌شود. یکی از اصلی‌ترین دلایل این ناترازی، مصرف غیر بهینه انرژی است که در بسیاری از بخش‌ها و تجهیزات، به ویژه در سیستم‌های گرمایشی، مشاهده می‌شود.
خطیبی، کارشناس انرژی، در گفت و گو با خبرنگار قدس آنلاین به راهکارهایی همچون تعویض بخاری‌های فرسوده با مدل‌های پربازده و مدرن اشاره می‌کند. به گفته وی، این تغییرات می‌تواند به طرز چشمگیری مصرف گاز را کاهش دهد و علاوه بر رفع ناترازی انرژی، به صنایع امکان بهره‌برداری بیشتر از گاز در فصل زمستان را می‌دهد. در حقیقت، صنایع می‌توانند با سرمایه‌گذاری در این فناوری‌ها، از تخفیف‌های گازی بهره‌مند شده و به کاهش هزینه‌ها کمک کنند.
صرفه جویی ۳۰ تا ۴۰ درصد در مصرف انرژی با بکارگیری فناوری روز
اما مشکل تنها به بخاری‌ها محدود نمی‌شود. خطیبی همچنین تأکید می‌کند که افزایش بازدهی در دیگر بخش‌ها، نظیر ساختمان‌ها و نیروگاه‌ها، نقش مؤثری در بهینه‌سازی مصرف انرژی خواهد داشت. به‌ویژه در بخش ساختمان‌ها، باید توجه داشت که ساختمان‌ها باید به گونه‌ای ساخته شوند که امکان نصب بخاری‌های مدرن با راندمان بالا فراهم باشد و دودکش‌های سنتی دیگر جوابگو نیستند.
با به‌کارگیری فناوری‌های روز و بهینه‌سازی در مصرف گاز، نفت و بنزین در تمامی بخش‌ها، می‌توان تا ۳۰ تا ۴۰ درصد در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرد. وی معتقد است که اگر دولت و مجلس تصمیمات جدی‌تری در این زمینه اتخاذ کنند، می‌توانیم شاهد کاهش چشمگیر ناترازی انرژی و بهبود شرایط در سال‌های آینده باشیم.
کارشناس انرژی خاطرنشان می‌کند: بخاری‌های قدیمی که همچنان در بسیاری از منازل و واحدهای تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند، بهره‌وری بسیار پایینی دارند و بخش قابل‌توجهی از گاز مصرفی را بدون ایجاد گرمای مطلوب هدر می‌دهند. این در حالی است که بخاری‌های مدرن با تکنولوژی‌های پیشرفته می‌توانند با مصرف کمتر، راندمان بیشتری داشته باشند و نقش مهمی در کاهش مصرف گاز ایفا کنند.
تخفیف در قیمت گاز مصرفی برای صنایع سرمایه گذار در تعویض بخاری
خطیبی با اشاره به مشکلات ناشی از ناترازی گاز برای صنایع در فصل زمستان، خاطرنشان کرد: صنایع بزرگ کشور، به‌ویژه در بخش‌های فولاد، سیمان و پتروشیمی، هر ساله با قطع یا محدودیت گاز در فصل سرد مواجه می‌شوند. این محدودیت‌ها، علاوه بر تحمیل زیان‌های اقتصادی قابل‌توجه به این صنایع، موجب کاهش تولید و در برخی موارد توقف فعالیت آن‌ها می‌شود.
وی افزود: یکی از راهکارهای پیشنهادی این است که خود صنایع در این پروژه‌ها سرمایه‌گذاری کنند و با حمایت از طرح تعویض بخاری‌های فرسوده یا تجهیز سیستم‌های گرمایشی به فناوری‌های نوین، علاوه بر کمک به کاهش مصرف گاز در کشور، از مزایای تخفیف در قیمت گاز مصرفی بهره‌مند شوند.
این کارشناس انرژی در ادامه با اشاره به اینکه مشکل مصرف غیربهینه تنها به سیستم‌های گرمایشی محدود نمی‌شود، اظهار داشت: بخش زیادی از هدررفت انرژی در کشور مربوط به ساختمان‌های غیراستاندارد است. بسیاری از ساختمان‌های موجود در کشور فاقد عایق‌های حرارتی مناسب و سیستم‌های گرمایشی استاندارد هستند. این موضوع باعث می‌شود در فصل زمستان حجم زیادی از گاز تنها برای جبران اتلاف گرما مصرف شود. وی خاطرنشان کرد: استفاده از فناوری‌های جدید در ساخت‌وساز، از جمله عایق‌بندی مناسب دیوارها و پنجره‌ها، نصب سیستم‌های گرمایشی هوشمند و بهره‌گیری از سیستم‌های بازیافت انرژی می‌تواند به میزان زیادی مصرف انرژی را کاهش دهد و در نهایت به بهبود وضعیت ناترازی گاز کمک کند.
در حال حاضر راندمان بسیاری از نیروگاه‌های کشور زیر ۴۰ درصد است
خطیبی در ادامه سخنان خود با اشاره به وضعیت نیروگاه‌های کشور، گفت: نیروگاه‌های ما نیز وضعیت چندان مطلوبی در زمینه مصرف بهینه ندارند. راندمان نیروگاه‌های حرارتی کشور پایین‌تر از استانداردهای جهانی است و بخش قابل‌توجهی از گاز مصرفی در این نیروگاه‌ها به هدر می‌رود. اگر در این بخش‌ها نیز برنامه‌ریزی دقیق و اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی صورت گیرد، می‌توان میزان هدررفت انرژی را به میزان قابل‌توجهی کاهش داد. به گفته وی، در حال حاضر راندمان بسیاری از نیروگاه‌های کشور زیر ۴۰ درصد است، در حالی که با استفاده از فناوری‌های نوین، این عدد می‌تواند تا ۶۰ درصد و حتی بالاتر افزایش یابد.
وی با تأکید بر اینکه برنامه بهینه‌سازی باید همه بخش‌های مصرف‌کننده انرژی را در بر گیرد، تصریح کرد: این برنامه تنها به گاز محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند سایر حامل‌های انرژی مانند نفت، بنزین و گازوئیل را نیز شامل شود. به گفته وی، در حال حاضر مصرف این حامل‌های انرژی نیز بسیار غیربهینه است و با اجرای یک برنامه جامع می‌توان تا ۳۰ تا ۴۰ درصد در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرد. خطیبی افزود: این میزان صرفه‌جویی علاوه بر کمک به کاهش هزینه‌های خانوارها و صنایع، می‌تواند امنیت انرژی کشور را نیز تا حد زیادی تقویت کند.
عدم پیگیری یا توقف طرح‌های بهینه‌سازی کشور در مراحل اولیه اجرا
وی در ادامه با انتقاد از نبود برنامه‌ریزی جدی و پیگیری مستمر در این زمینه، اظهار داشت: متأسفانه طرح‌های بهینه‌سازی در کشور یا به‌طور جدی دنبال نمی‌شوند یا در مراحل اولیه متوقف می‌مانند. این در حالی است که کشورهای توسعه‌یافته، سال‌هاست که برنامه‌های منسجم برای کاهش مصرف انرژی اجرا کرده و به نتایج بسیار خوبی دست یافته‌اند. خطیبی تصریح کرد: دولت و مجلس باید با جدیت بیشتری وارد عمل شوند و با تغییر ساختارهای موجود، زمینه را برای اجرای این برنامه‌ها فراهم کنند. وی تأکید کرد: در صورت اجرای دقیق و پیگیری مستمر این برنامه‌ها، ناترازی انرژی در کشور به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد و می‌توانیم در بسیاری از بخش‌ها به مصرف بهینه و راندمان بالاتر دست یابیم.
این کارشناس انرژی ابراز امیدواری کرد که با همکاری همه دستگاه‌های مرتبط و حمایت جدی دولت و مجلس، این برنامه‌ها به مرحله اجرا برسد. وی افزود: اگر این اقدامات به درستی انجام شود، نه‌تنها مشکل ناترازی گاز رفع خواهد شد، بلکه بخش قابل‌توجهی از انرژی کشور برای نسل‌های آینده حفظ می‌شود و اقتصاد کشور نیز از مزایای آن بهره‌مند خواهد شد.
نظر شما