در شرایط فعلی اقتصاد انرژی، توسعه پتروپالایشگاه‌ها یکی از مهم‌ترین راهکارها برای افزایش تولید داخلی، کاهش وابستگی به واردات و مقابله با تحریم‌های بین‌المللی است. برخلاف نفت خام که به‌راحتی قابل تحریم است، محصولات متنوع پتروپالایشگاهی در صنایع مختلف کاربرد دارند و می‌توانند ارزش افزوده بالا و ارزآوری قابل‌توجهی برای کشور به همراه داشته باشند.
با این حال، منابع محدود دولت برای توسعه این بخش، ضرورت ورود بخش مردمی اقتصاد و صنایع بزرگ را دوچندان می‌کند. مشارکت بخش مردمی اقتصاد نه‌تنها می‌تواند تحول بزرگی در این صنعت استراتژیک ایجاد کند، بلکه منجر به اشتغال‌زایی گسترده و ایجاد زنجیره‌های صنعتی جدید خواهد شد. در این مصاحبه، رمضانعلی سنگدوینی به موانع پیش‌روی سرمایه‌گذاران، مزایای پتروپالایشگاه‌ها در دوران تحریم و راهکارهای تسهیل فرآیندها برای حضور مؤثر بخش مردمی اقتصاد می‌پردازد.
دولت منابع کافی برای توسعه پتروپلایشگاه ها ندارد
رمضانعلی سنگدوینی، نایب‌رئیس اول کمیسیون انرژی مجلس در گفت و گو با خبرنگار قدس آنلاین، با تأکید بر ضرورت توسعه پتروپالایشگاه‌ها، این بخش را یکی از مهم‌ترین راه‌های افزایش تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات دانست. او معتقد است که پتروپالایشگاه‌ها علاوه بر تولید فرآورده‌های متنوع نفتی، می‌توانند به اشتغال‌زایی گسترده و ارزآوری برای کشور کمک کنند. وی با اشاره به اینکه برنامه توسعه هفتم کشور بر گسترش این بخش تأکید دارد، گفت: پتروپالایشگاه‌ها یکی از ارکان اصلی اقتصاد انرژی آینده کشور هستند. اگر می‌خواهیم در حوزه نفت و فرآورده‌های نفتی از واردات بی‌نیاز شویم و حتی به قطب صادرات فرآورده‌های نفتی پیشرفته تبدیل شویم، باید سرمایه‌گذاری در این حوزه را جدی بگیریم.
سنگدوینی با بیان اینکه دولت منابع کافی برای توسعه این بخش ندارد، افزود: بخش مردمی اقتصاد باید در این مسیر وارد میدان شود. بسیاری از ظرفیت‌های موجود در پتروپالایشگاه‌ها تنها با سرمایه‌گذاری مشترک بخش مردمی اقتصاد و صنایع بزرگ مانند پتروشیمی‌ها و صنایع فولادی به نتیجه خواهد رسید. دولت به تنهایی نمی‌تواند این پروژه‌های بزرگ را پیش ببرد. همکاری بخش مردمی اقتصاد در این زمینه می‌تواند تحولی بزرگ در صنعت نفت و گاز کشور ایجاد کند.
او در ادامه با اشاره به مزایای پتروپالایشگاه‌ها نسبت به فروش نفت خام، اظهار داشت: تولید فرآورده‌های پیشرفته و متنوع نفتی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پتروپالایشگاه‌هاست. این محصولات برخلاف نفت خام، به‌راحتی قابل تحریم نیستند. هرچند حجم صادرات این فرآورده‌ها کمتر از نفت خام است، اما ارزش افزوده بالایی دارند و ارزآوری زیادی برای کشور به همراه خواهند داشت. مشتقات نفتی گران‌قیمت که در پتروپالایشگاه‌ها تولید می‌شوند، می‌توانند در صنایع پیشرفته، داروسازی، تولید پلاستیک‌های خاص و بسیاری از حوزه‌های دیگر مورد استفاده قرار گیرند.
ایجاد اشتغال با سرمایه‌گذاری بخش مردمی در این بخش
سنگدوینی در ادامه گفت: اگر بخش مردمی اقتصاد در این بخش سرمایه‌گذاری کند، می‌توان به‌طور چشمگیری اشتغال ایجاد کرد. پتروپالایشگاه‌ها نه‌تنها نیاز داخل کشور به فرآورده‌های نفتی را تأمین می‌کنند، بلکه با ایجاد زنجیره‌های صنعتی، فرصت‌های شغلی گسترده و پایدار در حوزه‌های مختلف فراهم می‌کنند.
وی با اشاره به پتانسیل بالای صادرات فرآورده‌های پتروپالایشی افزود: برخلاف نفت خام، بسیاری از فرآورده‌های پتروپالایشگاهی بازارهای خاص و غیرقابل جایگزینی دارند. کشورهایی که به این محصولات نیاز دارند، نمی‌توانند به‌راحتی از تحریم‌ها پیروی کنند یا جایگزینی برای این فرآورده‌ها پیدا کنند. این مسئله قدرت چانه‌زنی ایران در بازارهای جهانی را افزایش می‌دهد. حتی اگر حجم کمی از این محصولات صادر شود، می‌تواند ارزآوری قابل‌توجهی برای کشور داشته باشد.
او در بخش دیگری از سخنانش، با اشاره به لزوم حمایت دولت از سرمایه‌گذاری‌های مردمی در این حوزه، تأکید کرد: دولت باید تضمین‌های لازم برای سرمایه‌گذاری بخش مردمی اقتصاد فراهم کند. بسیاری از سرمایه‌گذاران آمادگی ورود به این حوزه را دارند، اما بروکراسی اداری پیچیده و موانع متعدد باعث کندی این روند شده است. باید موانع اداری کاهش پیدا کند و فرآیندها تسهیل شود. برخی از سرمایه‌گذاران حتی به تسهیلات نیاز ندارند، بلکه به شفافیت و سرعت در صدور مجوزها نیاز دارند.
مقاومت در برابر تحریم ها راهی جز توسعه پتروپالایشگاه‌ها ندارد
سنگدوینی در ادامه به پتروپالایشگاه‌ها به‌عنوان صنایع پیشرفته و استراتژیک اشاره کرد و گفت: اگر می‌خواهیم در شرایط تحریم اقتصاد خود را مقاوم کنیم، راهی جز توسعه پتروپالایشگاه‌ها نداریم. این صنایع، برخلاف صادرات نفت خام، قابل تحریم نیستند و می‌توانند محصولات متنوع و استراتژیک تولید کنند. در واقع، ارزش صادراتی این فرآورده‌ها چند برابر نفت خام است و می‌توانند جایگزینی مناسب برای صادرات نفت خام باشند.
وی با تأکید بر ضرورت اجرای مفاد برنامه توسعه هفتم، خاطرنشان کرد: توسعه پتروپالایشگاه‌ها یک فرصت طلایی برای آینده اقتصاد انرژی ایران است. اگر این برنامه‌ها به‌درستی اجرا شود، می‌توانیم وابستگی خود به واردات را به صفر برسانیم و حتی به یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان فرآورده‌های پیشرفته نفتی در منطقه تبدیل شویم. بخش مردمی اقتصاد آماده است، ظرفیت وجود دارد و تنها نیاز به تسهیل قوانین و حمایت‌های مؤثر از این بخش است.
نایب‌رئیس اول کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی افزود: به طور خلاصه؛ بدون مشارکت بخش مردمی اقتصاد، توسعه پتروپالایشگاه‌ها و مقابله با تحریم‌ها ممکن نیست؛ در حالی که محصولات متنوع پتروپالایشگاهی غیرقابل تحریم و ارزآورند، اما بروکراسی پیچیده و موانع اداری باعث کندی سرمایه‌گذاری در این بخش شده است. تسهیل فرآیندها می‌تواند تحولی بزرگ در این صنعت استراتژیک ایجاد کند.
نظر شما