حسین علی حاجی دلیگانی، نماینده برخوار، شاهین‌شهر و میمه در مجلس شورای اسلامی و نایب‌رئیس دوم کمیسیون اصل نودم قانون اساسی، در گفت و گو با خبرنگار قدس آنلاین در این باره اظهار داشت: «طبق برنامه هفتم توسعه، بانک مرکزی مسئول اصلی حفظ ارزش پول ملی است. با این حال، در ماه‌های گذشته شاهد هیچ‌گونه برنامه‌ریزی مؤثری برای کنترل بازار ارز نبوده‌ایم. قیمت دلار به‌شدت افزایش یافته و بانک مرکزی نیز هیچ سیاست مشخصی برای مقابله با این روند ارائه نکرده است.»
وی ادامه داد: «دولت وظیفه داشت اصلاحات اساسی در نظام ارزی کشور انجام دهد، اما اقداماتی که تاکنون صورت گرفته، نه‌تنها باعث کاهش نرخ ارز نشده، بلکه مشکلات جدیدی نیز ایجاد کرده است. وابستگی بیش از ۸۵ درصدی تجارت خارجی کشور به درهم، یکی از دلایل اصلی افزایش نرخ دلار است. این وابستگی، کشور را در برابر تکانه‌های اقتصادی آسیب‌پذیرتر کرده و نیاز به اصلاح این روند، بیش از پیش احساس می‌شود.»
آیا دولت از این شرایط برای افزایش درآمدهای خود بهره می‌برد؟
نایب‌رئیس دوم کمیسیون اصل نودم مجلس با اشاره به پیامدهای این نوسانات بر سایر بخش‌های اقتصادی افزود: «افزایش نرخ ارز تأثیرات گسترده‌ای بر تولید، صنعت و حتی معیشت مردم داشته است. به‌عنوان مثال، بالا رفتن قیمت نهاده‌های دامی باعث کاهش تولید در بخش دامداری شده که این مسئله بیش از یک میلیارد دلار به صنعت دام کشور خسارت زده است. همچنین، قیمت دارو و تجهیزات پزشکی نیز افزایش چشمگیری داشته است. برای مثال، قیمت یک دریچه قلب که پیش‌تر ۱۰۵ میلیون تومان بود، اکنون به بیش از یک میلیارد تومان رسیده است.»
وی در ادامه به تأثیر افزایش نرخ ارز بر تورم تولید صنعتی اشاره کرد و گفت: «در ماه‌های اخیر، نرخ تورم در تولید صنعتی حدود ۵ درصد افزایش یافته است که این موضوع فشار مضاعفی به واحدهای تولیدی وارد کرده است. افزایش هزینه‌های تولید، به‌ویژه در حوزه انرژی، مشکلات جدیدی را برای صنایع مختلف، ازجمله صنف طلافروشان و سایر کسب‌وکارهای وابسته به تولید ایجاد کرده است.»
حاجی دلیگانی همچنین نسبت به عملکرد دولت در قبال این وضعیت ابراز تردید کرد و گفت: «برخی معتقدند که پیچیدگی‌های ایجادشده در حوزه اقتصاد، عامدانه بوده است. این سؤال مطرح می‌شود که آیا دولت از این شرایط برای افزایش درآمدهای خود بهره می‌برد؟ به‌عنوان نمونه، واردات طلا به میزان ۳۶ میلیارد دلار، می‌تواند به‌عنوان یکی از منابع درآمد دولت محسوب شود. حال باید بررسی کرد که آیا این درآمد واقعی بوده یا صرفاً یک ابزار برای مدیریت درآمدهای دولت است.»
وابستگی بیش از حد نظام تسویه ارزی به یک ارز واحد یعنی درهم
وی تأکید کرد: «بانک مرکزی و وزارت اقتصاد باید در سیاست‌های خود شفافیت بیشتری داشته باشند و در جهت کاهش فشارهای اقتصادی بر مردم اقدام کنند. افزایش قیمت ارز و تأثیرات آن بر زندگی مردم، مسئله‌ای نیست که بتوان به‌سادگی از کنار آن عبور کرد. یکی از مشکلات مهم در این زمینه، وابستگی بیش از حد نظام تسویه ارزی به یک ارز واحد یعنی درهم است. این وابستگی باید کاهش یابد و نظام ارزی کشور متکی به چندین نرخ ارز باشد تا از تکانه‌های اقتصادی مصون بماند.»
در شرایط فعلی، به نظر می‌رسد که مدیریت نظام ارزی کشور نیازمند بازنگری جدی و اجرای سیاست‌های کارآمدتری است. چنانچه بانک مرکزی و نهادهای اقتصادی اقدامات مؤثری برای کنترل قیمت ارز و کاهش وابستگی اقتصادی به یک ارز خاص انجام ندهند، روند افزایشی قیمت‌ها ادامه خواهد یافت و معیشت مردم بیش از پیش تحت‌فشار قرار خواهد گرفت.
نظر شما