موضوع درآمد پایین و اعطای حجم بالایی از یارانه انرژی یک مشکل اساسی در حل معضل قیمت پایین بنزین و همچنین مصارف شخصی بسیار بالا از خودروها در کشور ما ایجاد کرده است که نتیجه آن واردات نزدیک به ۶ میلیارد دلاری بنزین در سال ۱۴۰۴ است که بار مالی سنگینی به بودجه وارد کرده است و مسئله این است که تنها نگرانی از میزان بالای واردات بنزین در سال آتی نیست بلکه اصل بحث رشد وحشتناک مصرف بنزین در کشور و در نتیجه افزایش بار مالی ناترازی بنزین و مصرف غیربهینه بنزین است.
برای حل این معضل تنها با گران کردن بنزین، کاری از پیش نخواهیم برد و باید به دنبال یک راهحل توامان برای حل همزمان افزایش درآمد و حذف یارانه انرژی در بخش بنزین پیدا کنیم. یک راه حل بالقوه برای این موضوع، توزیع انرژی برای هر فرد به میزان یک لیتر بنزین در روز است که در صورت بهینهسازی مصرف و استفاده کامل از حملونقل عمومی برای یک خانواده ۴ نفره معادل ۱۰۰ دلار افزایش درآمد به همراه خواهد داشت.
این روش به هر فردی یک اعتبار انرژی اعطا میشود که برخلاف وضعیت فعلی، در صورت عدم استفاده منقضی نمیشود. این اعتبار می تواند مصرف شود یا پس انداز شود و به فرد امکان می دهد آن را با قیمتی نزدیک به قیمت صادراتی به صادرکنندگان یا مصرف کنندگان خارج از الگوی مصرف بهینه بفروشد. به این ترتیب اقتصاد بهینهسازی مصرف رقم خواهد خورد و از آن مهمتر منافع حاصل از اصلاح قیمت بنزین مستقیما به جیب مردم منتقل خواهد شد و به این ترتیب دولت از بازی سرکوب قیمتی بنزین خارج خواهد شد و به این ترتیب میتوان تمام عواید حاصل از مصرف بهینه بنزین توسط افراد را به شکل منفعت مستقیم درآمدی به درآمد هر خانواده اضافه کرد.
با ارائه اعتبار مستقیم و ارزشمند بنزین به هر فرد، انگیزه تجارت غیرقانونی سوخت و ثاچاث بنزین کاهش مییابد. مردم شهرهای حاشیه کشور به جای هزینههای بالای سوختگیری در خودروهای فرسوده و خالی کردن مخزن بنزین و دادن بنزین به قاچاقچی با قیمت پایین، میتوانند به راحتی بنزین خود را به دولت، مصرفکنندگان بنزین شخصی بیشتر از اعتبار اعطایی و همچنین صادرکنندگان بنزین به قیمت آزاد به فروش برسانند. همچنین مهمترین اثر تخصیص بنزین برای هر نفر افزایش عدالت در توزیع یارانه است. این رویکرد میتواند منجر به کاهش قابل توجهی در ضریب جینی شود که در نهایت با افزایش درآمد برای ۷ دهک جامعه و کاهش مصرف چشمگیر بنزین و وقوع بهینهسازی مصرف به نفع اقتصاد کشور است و به سمت کاهش نابرابری درآمدی نیز همزمان حرکت خواهیم کرد که همه این موارد بیانگر اثرگذاری مثبت اجرای طرح بنزین به نفر به میزان یک لیتر در روز است و باید دولت چهاردهم به این سمت و اجرای طرح مذکور حرکت کند.
نظر شما