سیدعباس عراقچی در این باره گفت: «این پاسخ رسمی شامل نامه‌ای است که در آن نقطه ‌نظرات ما در رابطه با وضعیت جاری و نامه آقای ترامپ به طور کامل تشریح شده است. سیاست ما همچنان بر عدم گفت‌وگوی مستقیم در شرایط فشار حداکثری و تهدیدات نظامی قرار دارد، اما مذاکرات غیرمستقیم، همان‌ طور که در گذشته نیز وجود داشته، می‌تواند ادامه یابد».

رویکرد منطقی تهران
پاسخ تهران به نامه رئیس جمهور آمریکا در حالی بود که ترامپ مدت‌ها پیش، از ارسال نوشته‌ای به رهبر معظم انقلاب اسلامی خبر داده بود، نامه‌ای که سرانجام «انور قرقاش» مشاور دیپلماتیک رئیس کشور امارات متحده عربی ۲۲ اسفند با سفر به تهران آن را تحویل عراقچی داد. هر چند مقامات کشورمان تاکنون به صورت رسمی درباره جزئیات این پیام اظهار نظری نکرده‌اند با این حال برخی منابع خارجی خواسته‌های دونالد از جمهوری اسلامی را این گونه ردیف کرده‌اند: برچیدن برنامه هسته‌ای، توقف غنی‌سازی اورانیوم، توقف ارسال سلاح به حوثی‌ها، توقف حمایت مالی از حزب‌الله و انحلال گروه‌های الحشد الشعبی عراق! طبق اعلام این رسانه‌ها ایران دو ماه فرصت دارد تا این خواسته‌ها را اجرا کند در این صورت، آمریکا تحریم‌ها را برمی‌دارد و انزوای این کشور را پایان می‌دهد.
رئیس جمهور ایالات متحده جایگزین مذاکرات را اقدام نظامی گسترده عنوان کرده است. با این حال سیدعباس عراقچی در جریان راهپیمایی روز قدس در مواجهه با پرسش خبرنگاران درباره نحوه پاسخ جمهوری اسلامی به رویکرد ترامپ گفت: «نامه رئیس جمهور ایالات متحده را به دقت مورد بررسی قرار دادیم، ما اجازه نمی‌دهیم هیچ کسی با زبان تهدید با مردم ایران صحبت کند. البته در نامه ارسالی ما تلاش شده پنجره‌ای برای دیپلماسی باز شود».

ایران همه راه‌ها را نبسته است
رویکرد حساب شده ایران در نحوه تعامل با رئیس جمهور دمدمی و هردمبیل ایالات متحده در شرایطی است که دونالد ترامپ همچنان با اتخاذ راهبرد هویج و چماق و تهدید و تشویق همزمان تهران به حمله نظامی و مذاکره، تلاش دارد از این اتفاق به عنوان برگ برنده‌ای در منازعات سیاسی داخلی استفاده کند. با این حال مقامات جمهوری اسلامی بی‌توجه به این سیاست بی‌پشتوانه و با توجه به تجربه دوره نخست ریاست جمهوری او، به رویکرد عقلانی خود در نحوه تعامل با دنیای غرب ادامه می‌دهند. در این چارچوب که مبتنی بر منافع ملی کشورمان تعریف شده چند مسئله برجسته به نظر می‌رسد.
بی‌اعتمادی ادامه‌دار به آمریکا: تهران با توجه به تجربه بدعهدی‌های غرب، به آمریکا بسیار بدبین و بی‌اعتماد است. ایران اما در یک سیاست منطقی تمام راه‌ها را نبسته است و تأکید دارد مسیر مذاکره غیرمستقیم با آمریکا همچنان باز است. این نکته‌ای است که در چند روز اخیر بارها بر زبان مقامات کشورمان جاری شده است. به طور نمونه مسعود پزشکیان با بیان اینکه موضوع مذاکره مستقیم میان دو طرف رد شده، اما مسیر مذاکره غیرمستقیم باز است، گفت: ایران هیچ‌ گاه از مذاکره پرهیز نداشته و این فقط بدعهدی‌ها بوده که سبب بروز مشکل در این مسیر شده که باید جبران و اعتمادها بازسازی شوند؛ این نوع رفتار آمریکایی‌هاست که ادامه مسیر مذاکره را مشخص می‌کند. سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی هم در این باره معتقد است: تهران همه راه‌ها را نبسته است، بلکه آماده مذاکره غیرمستقیم برای ارزیابی طرف مقابل، اعلام شرایط خود و اتخاذ تصمیم مقتضی است.

۳ نکته مهم
دیپلماسی و میدان مکمل هم: تهران همچنان که مسیر دیپلماسی را برای رفع اتهام‌ها و البته تأمین منافع خود باز گذاشته همزمان با نمایش قدرت سیاسی و نظامی به دنبال دفع تهدیدهاست. لذا پس از دریافت نامه ترامپ از سوی ایران، رایزنی‌های گسترده دیپلماتیک از سوی مقامات کشورمان با طرف‌های منطقه‌ای و خارجی با هدف اطلاع‌رسانی در باب تحولات جاری و همچنین هشدار درباره هر گونه ماجراجویی از سوی آمریکا ادامه دارد. در این مسیر بود که رئیس جمهور روز پنجشنبه در تماس تلفنی با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی تأکید کرد جمهوری اسلامی اگرچه با هیچ کشوری سر جنگ ندارد، اما در دفاع از خود نیز هیچ تردیدی نخواهد داشت و آمادگی و توانمندی کشور در این زمینه در بالاترین سطح است. ایران البته در سوی دیگر در حوزه نظامی هم در حال به رخ کشیدن توان دفاعی و تهاجمی خود است. در این راستا بود که سپاه پاسداران چهارشنبه شب گذشته از یکی از شهرهای موشکی دیگر خود رونمایی کرد؛ اتفاقی که به سرعت در رسانه‌های غربی بازتاب پیدا کرد. به دنبال آن سردار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه در سخنانی معنادار گفت: آمریکایی‌ها دست‌کم ۱۰ پایگاه با ۵۰ هزار نیرو در منطقه دارند؛ کسی ‌که در اتاقک شیشه‌ای است، سمت کسی سنگ‌پرانی نمی‌کند.
ترسیم خطوط قرمز تهران: با وجود موارد گفته شده آمریکا بدش نمی‌آید در هر گونه مذاکره جدید مسائل موشکی و منطقه‌ای ایران را نیز دخیل کرده و بر آن محدودیت وضع کند، مسئله‌ای که به روشنی از سوی جمهوری اسلامی رد شده است. بر این مبنا بود که فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران تأکید کرد ایران هیچ ‌گاه درباره موشک‌های خود یا توانمندی‌های جبهه مقاومت مذاکره نخواهد کرد. سردار علیرضا تنگسیری نیز در گفت‌وگویی با شبکه لبنانی المیادین که روی عرشه ناو پهپادبر جمهوری اسلامی ایران انجام شد، درباره تحولات جاری گفت: اگر مذاکراتی قرار باشد بر سر توانمندی‌های نظامی ما صورت گیرد، قطعاً آن را رد می‌کنیم. ما داعیه جنگ نداریم و به دنبال آن نیستیم، اما اگر دشمن بخواهد به منافع ما یا مردم ما آسیب بزند یا به ما حمله کند، حتی اگر مجبور شویم آن‌ها را در خلیج مکزیک تعقیب کنیم ما این کار را خواهیم کرد.
ایران اگرچه راه مذاکره با آمریکا را باز گذاشته اما با توجه به تجربه گذشته در مواجهه با هر گونه ماجراجویی دشمن خطوط قرمز مشخصی نیز ترسیم کرده است. روشن‌ترین پیام در این باره سخنان اخیر مشاور ارشد رهبر معظم انقلاب درباره تهدیدهای اخیر دونالد ترامپ است. علی لاریجانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگوی رسانه‌ای با بیان اینکه کار نظامی علیه ایران بدون تبعات نیست، عنوان کرد: اگر آمریکا یا اسرائیل به بهانه هسته‌ای ایران را بمباران کنند، ایران مجبور خواهد شد به سمت تولید بمب اتم برود. لاریجانی افزود: مذاکرات غیرمستقیم برای فهمیدن مطالبات طرف مقابل و امتیازهای مقابل است در مسئله هسته‌ای، ترامپ توافق را به هم زد.
تهدید در مقابل تهدید: در نهایت با وجود همه خویشتن‌داری ایران اگر دولت ترامپ با خط دهی رژیم صهیونیستی بخواهد همچنان به تهدیدهای بی‌محابای خود علیه کشورمان ادامه دهد طبق بیان رهبر معظم انقلاب اسلامی جواب روشن است. رهبر معظم انقلاب اسلامی در خطبه‌های نماز عید سعید فطر با اشاره به ثبات مواضع جمهوری اسلامی درباره منطقه به دو نکته مهم اشاره کرده و گفتند: اگر آمریکا و رژیم صهیونیستی شرارت کنند، قطعاً ضربه متقابل محکم خواهند خورد و اگر دشمن مانند برخی سال‌های قبل، به فکر ایجاد فتنه در داخل باشد، ملت همانند گذشته، جواب محکمی به فتنه‌افروزان خواهد داد.
راهبرد مطرح ‌شده در بیانات رهبر معظم انقلاب نشان از یک سیاست ثابت، منطقی و مقاومتی دارد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به ثبات مواضع ایران و تداوم دشمنی آمریکا و صهیونیسم، این پیام را مخابره کردند که ایران در مقابل فشارها تسلیم نخواهد شد و راه خود را با اقتدار ادامه می‌دهد. ایشان همچنین در مقام پاسخ به تهدیدها و جنگ روانی رسانه‌های غربی درباره احتمال حمله نظامی به ایران، به روشنی به دشمنان فهماندند هر گونه اقدام نظامی، پاسخی کوبنده خواهد داشت. با این اوصاف ایران اثبات کرد از مذاکره پرهیز ندارد ولی طرف مقابل باید اثبات کند بر عهد و پیمانی که در جریان مذاکره می‌بندد پایبند است. اکنون توپ در زمین دولت آمریکاست. اگر ترامپ راست می‌گوید باید در عمل نشان بدهد، الان بزنگاه تصمیم‌گیری معقول بی‌اعتنا به فشار لابی صهیونیستی است.