بهره‌گیری از ویژگی‌های مناظرات امام رضا(ع) و انتقال پیام‌های اخلاقی ایشان به‌عنوان ابزار مهمی در کنش‌گری رسانه‌ای امروز و آموزش و حمایت از فعالان رسانه‌ای در این حوزه، موارد مطرح شده از سوی برخی از داوران این جشنواره در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه قدس بود.
استفاده از ویژگی‌های مناظرات امام رضا(ع) در کنش‌گری رضوی
دبیر علمی چهارمین جشنواره رسانه‌ای بین‌المللی امام رضا(ع) در ابتدا با اشاره به رشد کمی و کیفی آثار رسیده به این دوره از جشنواره گفت: کیفیت آثار نسبت به سال پیش و سال‌های گذشته روند رو به رشد محسوسی داشت. در نخستین سال برگزاری ۲ هزارو ۵۰۰ اثر به دبیرخانه جشنواره رسید و امسال این تعداد به ۴ هزارو ۳۰۰ اثر افزایش یافت که این یعنی رشد کمّی، ملموس و در خور قدردانی بود. آثار ارسالی از سوی بانوان هم نسبت به سال گذشته افزایش داشت و در حوزه فضای مجازی هم حدود ۷۵۰ اثر دریافت شد.
دکتر اکبر نصراللهی در حوزه رشد کیفی آثار چنین توضیح داد: رشد آثار به لحاظ کیفی هم غیرقابل انکار است و شاهد خلاقیت‌ها و نوآوری‌هایی بودیم که در سال‌های گذشته کمتر دیدیم و این موضوع به واسطه ارتباط داوران و ستاد جشنواره با کنشگران علاقه‌مند در حوزه رضوی بود. اما در مجموع هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی از وضعیت موجود راضی نیستیم. این جشنواره، رویدادی متفاوت و مزین به نام مبارک امام رضا(ع) است و ظرفیت‌های عظیمی نیز در داخل و خارج از کشور در حوزه سیره رضوی وجود دارد. ما باید هر یک از شیعیان و هرکدام از افرادی که در حوزه‌های حقوق بشری و علمی کار می‌کنند را یک ظرفیت بالقوه در این حوزه بدانیم و بستر مشارکت آنان را فراهم کنیم.
نصراللهی در ادامه افزود: یکی از القاب امام(ع) عالم آل‌محمد است و علم حضرت(ع) و مناظرات ایشان که مبتنی بر منطق، تحمل مخالف، استدلال و اقناع بوده، ویژگی‌هایی است که همه علما، دانشمندان و دانش‌پژوهان می‌توانند در کنش‌گری سیره رضوی از آن بهره‌مند شوند. این‌ها موضوعاتی است که نیاز جوامع امروز دنیای ماست. از طرفی پیام‌هایی مانند عشق، صبر، تحمل، مدارا، رعایت حقوق حیوانات و... طرفداران بسیار زیادی دارد و مضامین نابی برای کنش‌گری همه مسلمانان و حتی غیرمسلمانان است. اگر از این منظر به آثار جشنواره امسال نگاه کنیم رشد کمی و کیفی را ناکافی می‌دانیم.
وی اضافه کرد: از همین رو جشنواره به دنبال بازنگری در فواصل برگزاری و استفاده از ظرفیت حضور داوران به عنوان مدیران معین برای آموزش و رصد حوزه‌های تخصصی مختلف برای عموم علاقه‌مندان به کنش‌گری در این حوزه است تا در نهایت این برنامه‌ریزی‌ها منجر به افزایش کمیت و کیفیت آثار شود.
استاد دانشگاه و دبیر علمی چهارمین جشنواره رسانه‌ای بین‌المللی امام رضا(ع) درباره معیارهای مهم برای انتخاب آثار برگزیده چنین توضیح داد: معیارهای انتخاب نسبت به سال‌های گذشته تغییر خاصی نداشته و متمرکز بر تولید و پرداخت اختصاصی بوده است. به این معنی که یا سوژه‌ها و موضوعات برای نخستین بار مطرح شده بودند و یا با زاویه جدیدی به موضوعات تکراری پرداخته شده بود. در کنار تیتر خوب، ارزش خبری، تنظیم خوب و... این دو شاخصه برای هیئت داوران از اهمیت زیادی برخوردار بود.
دکتر نصراللهی در ادامه توضیحات خود در این‌باره گفت: آثار و سوژه‌های خارج از حرم مطهر و مشهد هم اهمیت زیادی داشتند، به این دلیل که ما قصد داریم جشنواره به همه جای ایران گسترش پیدا کند. ما جشنواره را نه یک رویداد و نه یک کار شعاری که یک مسیر می‌دانیم. این جشنواره یک فرصت برای هم‌آموزی، خودارزیابی، توانمندسازی و گفتمان‌سازی در حوزه رضوی است.
برقراری ارتباط با مخاطب امروزی ضروری است
فتحعلی تیرگر فخاری به عنوان داور بخش رسانه‌های خبری تحلیلی جشنواره رسانه‌ای امام رضا(ع) نیز رشد آثار در این بخش را محسوس دانست و عنوان کرد: در این دوره از جشنواره سوژه‌های جدیدتر با موضوعات متفاوت‌تری به دبیرخانه رسید که البته به لحاظ تکنیکی با ضعف‌هایی همراه بود. به عنوان مثال می‌توان به مواردی چون همراهی مردم برای پذیرایی از زائران، استفاده از فناوری‌های روز برای زیارت و دعا از راه دور و... اشاره کرد.
حضور پررنگ بانوان در این دوره از جشنواره نیز دیگر موضوع مطرح شده از سوی تیرگر فخاری بود. وی در ادامه افزود: در بخش خبر به سبب خصوصیاتی مانند سرعت، محدودیت‌هایی وجود دارد اما در حوزه گزارش‌ها چون تلفیقی از هیجانات و احساسات را داریم، خانم‌ها خیلی خوب توانسته بودند موضوعات را به تصویر بکشند و آثار خوبی را ارائه دهند. البته به لحاظ کمی هم تعداد آثار بانوان بیشتر بود.
این فعال رسانه‌ای توسعه جشنواره و فراگیر شدن آن را ضروری برشمرد و گفت: گستره جغرافیایی گزارشگران شرکت‌کننده هنوز به چند استان محدود است و باید فراگیر شود. باید تدابیری اندیشیده شود تا همه استان‌ها نماینده‌هایی در جشنواره داشته باشند.
ارتباط بهتر با مخاطب برای نشر معارف رضوی دیگر موضوع دیگری بود که وی به آن اشاره کرد و گفت: پوسته اولیه کار، جذب مخاطب به سمت معنویت در این گوشه از ایران است که در این چهار مرحله از برگزاری جشنواره محقق شده است. از این به بعد باید از آن گذر کرد و به سمت پوسته دوم رفت. ما با مخاطبی مواجه هستیم که از نسل زد و به‌اصطلاح مخاطب فعال است. ما باید جذابیت‌های خاص برای این گروه را کشف کرده و سپس در حوزه ارتباط‌شان با معنویت در این فضا کار کنیم. درواقع باید به زبان مخاطب امروز محصول عرضه کنیم و قالب‌های رسانه‌ای متناسب با نسل جوان داشته باشیم.
تیرگر فخاری همچنین اضافه کرد: باید جنگ شناختی را بشناسیم، تأثیر معنویت در زندگی را به مخاطب بشناسانیم و گزارش‌های مؤثری در این فضا تولید کنیم. نسل میانسال و کهنسال ما با ائمه اطهار(ع) و مسائل دینی ارتباط خود را دارد اما برای نسل جوان باید تأثیرات امیدآفرینی و آرامش‌بخشی معنویت را مطرح کنیم.
داور بخش رسانه‌های خبری تحلیلی جشنواره رسانه‌ای امام رضا(ع) درباره تأثیر این جشنواره بر نشر معارف و سیره رضوی نیز چنین اظهار کرد: ما در انتقال پوسته اول موفق بودیم اما هنوز ضعف‌هایی وجود دارد. انگیزه‌های مادی و معنوی هنوز برای برگزیدگان مقداری ضعیف است که در این زمینه این نقیصه باید با حضور اسپانسر و یا خود آستان قدس رضوی برطرف شود. شرکت‌کنندگان، این جشنواره را با جشنواره‌های دیگر مقایسه می‌کنند و باید برای وقت گذاشتن و انرژی صرف کردن توجیه داشته باشند و برای آنان رغبت بیشتری ایجاد شود؛ این کار درواقع سرمایه‌گذاری برای نشر سیره رضوی است. تاریخ و نحوه شهادت، تولد و به امامت رسیدن امام رضا(ع) را همه می‌دانند اما برای بیان حضور معنوی ائمه(ع) و امام رضا(ع) در زندگی جاری و روزمره مردم، خانواده‌ها و جوانان نیازمند این هستیم که سوژه‌های به‌روز شده‌ای استفاده کنیم.
باید فرصت عکاسی حرفه‌ای در حرم مطهر فراهم شود
یکی از مهم‌ترین حوزه‌های تولیدات رسانه‌ای رضوی، هنر عکاسی است که عموم مخاطبان فارغ از نژاد، زبان و مذهب می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند. کمال‌الدین شاهرخ، داور بخش عکاسی چهارمین جشنواره رسانه‌ای بین‌المللی امام رضا(ع) این رویداد را یک مرجع در این حوزه دانست و گفت: این جشنواره می‌تواند جریان‌سازی کند و برای عکاسان یک فرصت و ظرفیت به وجود آورد تا بتوانند آثار بهتری در این حوزه تولید کنند. آثار این دوره قطعاً نسبت به سال گذشته رشد و پیشرفت داشته، اما آنچه ما انتظار داشتیم هنوز محقق نشده است. تعدادی از آثار رسیده فاخر بود و نسبت به دوره‌های گذشته نگاه هنرمندان هم بهتر شده بود، اما امیدواریم درباره آموزش عکاسان در حوزه خبری کار بیشتری انجام شود تا اتفاقات بهتری رقم بخورد.
این استاد عکاسی ادامه داد: هر جشنواره‌ای محل تولید آثار مختلفی است که در ادامه در فضای مختلفی و رسانه‌های دیداری و شنیداری منعکس می‌شود. انتظار داریم دستگاه‌های متولی ترویج سیره و فرهنگ رضوی، این فرصت را برای عکاسان فراهم کنند تا لحظات و اتفاقات حرم مطهر پوشش تصویری بهتری داشته باشد. اغلب عکس‌های ارسالی به جشنواره توسط گوشی همراه عکاسی شده، در صورتی که عکاسی با دوربین حرفه‌ای کیفیت بسیار بالاتری خواهد داشت ولی به سبب محدودیت‌ها متأسفانه شاهد این موضوع نیستیم.
شاهرخ همچنین به اهمیت آموزش در این حوزه اشاره و بیان کرد: مسئولان باید برای آموزش هم برنامه‌ریزی‌هایی داشته باشند. یکی از موارد پیشنهادی، ایجاد دبیرخانه دائمی است تا در طول سال برای هدایت و آموزش عکاسی بستر مناسب را فراهم کند.
نظر شما