با وجود نیاز شدید و روزافزون خراسان رضوی به توسعه زیرساختهای آبی، میزان تخصیص اعتبارات در سالهای گذشته همواره کمتر از نیاز واقعی بوده ضمن آنکه کسری بودجه و تأخیر در پرداختها، کندی روند اجرای پروژهها را به دنبال داشته و نگرانیها درباره آینده تأمین آب در مشهد را افزایش میدهد و همین موضوع در کنار زائرپذیری میلیونی استان ضرورت تجدیدنظر جدی در سیاستگذاریها به ویژه در حوزه چگونگی تخصیص اعتبارات را بیش از پیش نمایان میکند.
مدیر دفتر تحقیقات، برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی شرکت آب منطقهای خراسان رضوی ضمن بررسی وضعیت مطالبات حوزه آب خراسان رضوی از دولت و تشریح جزئیات پروژههای در دست اجرا به ویژه در حوزه تأمین آب مشهد در گفتوگو با خبرنگار ما اظهار کرد: طبق برنامهریزی انجام شده برای عبور از تنشهای آبی و بحران آب در مشهد، برای سالهای ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴، پروژه مهم حفاری، تجهیز، تکمیل و خط انتقال ۲۵ حلقه چاه در غرب مشهد پیشبینی شده است. این پروژهها از محل اعتبارات وزارت نیرو و مدیریت بحران یعنی بند میم ماده ۲۸ قانون بودجه تأمین اعتبار میشوند. در مجموع ۵۰۰میلیارد تومان برای این پروژه در سال ۱۴۰۳ تخصیص یافته بود که ۲۷۰میلیارد تومان آن از اعتبارات وزارت نیرو و ۲۳۰میلیارد تومان از منابع مدیریت بحران تأمین شده که از این مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومانی، حدود ۴۴میلیارد تومان مربوط به سال ۱۴۰۳ تاکنون پرداخت نشده است. همچنین در سال ۱۴۰۴، از ۵۰۰میلیارد تومان پیشبینی شده، تنها ۹۰میلیارد تومان پرداخت شده که این میزان تخصیص ناقص و بیبرنامه، روند اجرای پروژهها را با کندی مواجه میکند.
مطالبات کلان حوزه آب و چالشهای تأمین منابع
حمید میرقاسمی گفت: بخش عمدهای از مطالبات حوزه آب استان مربوط به تأمین آب شرب شهر مشهد است. در سال ۱۴۰۳ مجموع اعتبارات اختصاص یافته به بخش آب استان بیش از 2همت بود که از این میزان، حدود هزار و 600 میلیارد تومان تخصیص یافته و پرداخت شده و با وجود اینکه در پایان 6 ماهه نخست سال جاری هستیم، تاکنون فقط ۴۳۰ میلیارد تومان به شرکت آب منطقهای خراسان رضوی رسیده است.
وی با اشاره به پرداختهای نامنظم تأکید کرد: همواره تخصیص اعتبارات با تأخیر همراه بوده و درصد تخصیص همیشه کمتر از ۷۰درصد از بودجه مصوب اتفاق افتاده است. برای مثال در سال ۱۴۰۲ تخصیصها حدود ۵۰ تا ۷۰درصد بود که سبب شد اجرای پروژهها با کندی و توقف مواجه شود.
پروژههای کلیدی و چالشهای اجرایی
مدیر دفتر تحقیقات، برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی شرکت آب منطقهای خراسان رضوی، پروژه هزارمسجد را یکی از پروژههای کلیدی حوزه آب استان معرفی کرد و افزود: برآورد هزینه اجرای این پروژه تاکنون حدود ۱۲همت بوده و طبق مجوز ماده ۲۳ سازمان برنامه و بودجه کشور باید ۹۰ درصد از منابع این پروژه از محل منابع داخلی و سرمایهگذاری بخش خصوصی و ۱۰ درصد از منابع دولتی تأمین شود که با این شرایط اجرای طرح با توجه به اهمیت پروژه که تأمین آب شرب است، امکانپذیر نیست. ما معتقدیم ۹۰درصد اعتبارات پروژه هزارمسجد باید از محل منابع دولتی تأمین شود؛ زیرا این پروژه یک پروژه شرب و زیربنایی است و توجیه اقتصادی برای جذب سرمایهگذاری بخش خصوصی ندارد.
میرقاسمی به دیگر پروژهها مانند ساخت سد شوریجه اشاره و بیان کرد: پروژه سد شوریجه نیز برای تأمین ۱۵ میلیون مترمکعب آب شرب مشهد است که برای بهرهبرداری به موقع به تخصیص اعتبار کافی نیاز دارد. خوشبختانه پیمانکاران با وجود مشکلات مالی تلاش میکنند روند اجرای پروژه را حفظ کنند هرچند تزریق مرتب، به موقع و کامل اعتبارات میتواند به روند تکمیل پروژه سرعت ببخشد.
وی در مورد پروژه جایگزینی پساب تصفیه شده با آب چاههای کشاورزی محدوده غرب مشهد برای تأمین آب شرب شهر مشهد گفت: پروژه انتقال ۱۲۰میلیون مترمکعب پساب تصفیه شده در دست اجراست که میتواند مصرف آب کشاورزی را کاهش و آب بیشتری را به مشهد اختصاص دهد؛ اما متأسفانه صدور مجوز ماده ۲۳ که برای تأمین منابع مالی این پروژه ضرورت دارد، بیش از دو سال است در سازمان برنامه و بودجه معطل مانده و تاکنون صادر نشده و صادر نشدن این مجوز موجب کندی اجرای پروژه و افزایش هزینههای آن شده و تا زمانی که این مجوز صادر نشود، نمیتوان از منابع دولتی به شکل بهینه استفاده کرد.
پیگیری مطالبات و نقش نهادهای مختلف
مدیر دفتر تحقیقات، برنامهریزی و بررسیهای اقتصادی شرکت آب منطقهای خراسان رضوی در پاسخ به پرسشی درباره روند پیگیری مطالبات اظهار کرد: مکاتبات فراوانی با نمایندگان مجلس، استانداری خراسان رضوی، کمیسیون اصل ۹۰ و سازمان برنامه و بودجه انجام شده و با وجود این تلاشها، تنها مکاتبات را کافی ندانستهایم و پیگیریهای حضوری، تعامل نزدیک با وزارتخانهها و هماهنگی بیشتر میان دستگاههای اجرایی را که از الزامات تسریع در تأمین منابع و اجرای پروژههاست، داشتهایم و جلسات زیادی در تهران با حضور مسئولان برگزار و نامهای نیز از معاون اول رئیسجمهور به سازمان برنامه و بودجه ارسال شده؛ اما همچنان این مشکلات وجود دارد.
میرقاسمی به سهم ناچیز خراسان رضوی از اعتبارات ملی اشاره و تشریح کرد: با توجه به اینکه سالانه بیش از ۲۰میلیون زائر به مشهد سفر میکنند و متوسط اقامت آنها حدود چهار روز است، جمعیتی معادل یک میلیون نفر به جمعیت دائمی استان افزوده میشود که این موضوع باید در تخصیص اعتبارات زیربنایی مانند آب، برق و گاز لحاظ شود. بر همین اساس و طبق شاخصهای ملی و مطالعات انجام شده، سهم منطقی خراسان رضوی از اعتبارات ملی در حوزه آب باید حدود ۶ درصد باشد، در حالی که اکنون حدود 5/2 درصد است و این تناسب نداشتن سبب شده توسعه زیرساختهای حیاتی آب استان به کندی پیش برود.
وی در پایان تأکید کرد: افزایش مستمر اعتبارات و تخصیص به موقع آنها میتواند زمینه را برای عبور از بحرانهای آبی در استان فراهم کند و خدمات مطلوبتری به مردم و زائران ارائه شود. امیدواریم با ادامه پیگیریها، تعاملات بیشتر و همکاری نمایندگان مجلس، استانداری و وزارتخانهها، مشکلات تأمین اعتبار و اجرای پروژههای مهم حوزه آب استان حل شده و این پروژهها هر چه سریعتر به بهرهبرداری برسند.
نظر شما