امروز بایکوت دیگر یک واژه تبلیغاتی در بیانیههای فعالان حقوق بشر نیست، بلکه به کابوس مالی غولهای جهانی و ضربه مستقیم به اقتصاد رژیم صهیونیستی تبدیل شده است. موج جهانی بایکوت در حمایت از غزه، که از اکتبر ۲۰۲۳ شکل گرفت، قدرت خرید دو میلیارد مسلمان و همراهی حامیان بینالمللی آرمان فلسطین را به یک اهرم فشار واقعی بدل کرد و اسرائیل را درگیر یک جنگ اقتصادی ساخت.
نتیجه این پایداری، خسارات چند میلیارد دلاری به برندهایی چون استارباکس و مکدونالدز است، آنقدر جدی که برای نخستین بار مجبور شدند در گزارشهای مالی خود به صراحت از کلمه تحریم (Boycott) استفاده کنند. کوکاکولا یک بار و استارباکس شش بار این کلمه را نوشتهاند و افت ۱۰ تا ۱۵ درصدی سهامشان نشان میدهد این تنها یک موج گذرا نبود.
استارباکس به تنهایی ۱۱ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داد، معادل ۹.۴ درصد کل ارزشش. در مالزی زیان خالص اپراتور محلیاش به ۶۹ میلیون دلار رسید و در بریتانیا با ضرر ۳۵ میلیون پوندی دستوپنجه نرم کرد. مکدونالدز هم پس از آن که وعدههای غذایی رایگان به سربازان اسرائیلی داد، طعم نخستین کاهش فصلی فروش در چهار سال اخیر را چشید؛ افتی که در غرب آسیا به ۳.۵ درصد و در بازار جهانی به یک درصد رسید و خود مدیرعاملش هم امیدی به بهبود تا پایان جنگ ندارد.
دومینووار زیانها به صنایع غذایی و خردهفروشی کشیده شد. آمریکانا، نماینده KFC و کریسپی کریم، ۴۰ درصد از سود خود را از دست داد. فروش کوکاکولا و پپسی در غرب آسیا ۷ درصد افت داشت و جایش را برندهای داخلی پر کردند؛ صادرات نوشابه مصری V۷ سه برابر و فروش ماتریکس کولا اردنی ۲۰۰ درصد بیشتر شد. کارفور همه شعبش در اردن و عمان را بست و با سقوط بیش از ۵۰ درصدی سود مواجه شد. دومینوز پیتزا هم برای نخستین بار در دهههای اخیر زیان سالانه ثبت کرد و ۱.۵ میلیارد دلار از ارزش بازارش پرید. حتی در فناوری، پروژه ۲۵ میلیارد دلاری اینتل در اسرائیل به حالت تعلیق درآمد.
این جنگ اقتصادی فقط به برندها محدود نماند. سال ۲۰۲۴، شصت هزار کسبوکار اسرائیلی تعطیل شد و گردشگری ورودی ۷۰ درصد سقوط کرد. از سه میلیون نفر در ۲۰۲۳، به کمتر از یک میلیون در ۲۰۲۴ رسید. این اعداد نشان میدهد تحریم مردم، وقتی به عادت و سپس به سیاست بدل شود، میتواند اقتصاد یک رژیم را از درون بلرزاند.
حالا ما با یک واقعیت روبهرو هستیم، بایکوت دیگر حرکت نمادین نیست، بلکه سلاحی استراتژیک است که با استمرار و گسترش، زنجیره تأمین شرکتها را تغییر میدهد، تصمیمات هیئتمدیرهها را وادار به بازنگری میکند و حتی قوانین کشورها را به حرکت در میآورد. تجربه غزه و موج جهانی تحریم میگوید اگر این فشار پیوسته ادامه پیدا کند، میتواند نه تنها تراز مالی برندها، بلکه مسیر سیاست بینالمللی را هم تغییر دهد. در نبرد اقتصادی امروز، کیف پول مردم قدرتمندترین ابزاری است که میتواند یک رژیم را به زانو درآورد.




نظر شما