نمایش «۱۸۰۰۱» که این روزها در مجتمع آیه‌ها به مناسبت برگزاری کنگره ۱۸هزار شهید استان خراسان رضوی اجرا می‌شود، از همین نوع نمایش‌هاست که وقتی از اجرای آن باخبر شدم، مشتاق دیدن آن بودم. حالا پس از چند روز، موعد دیدن این نمایش میدانی رسیده بود.
ساعت پنج و نیم بود که به سمت مجتمع آیه‌ها راه افتادم. ورودی درب مجتمع در بولوار نماز کم‌کم داشت شلوغ می‌شد؛ اما همچنان حرکت خودروها روان بود. پس از گذر از ورودی پارکینگ و کنترل شدن بارکد بلیت‌ها نوبت به توزیع بسته‌های پذیرایی رسیده بود. بسته پذیرایی را گرفتم و تشکر کردم. از این قسمت به بعد ماجرا آغاز می‌شود. غرفه‌هایی که هر کدام برای معرفی شهدا آماده شده‌اند؛ انجمن هابیلیان برای معرفی شهدای ترور و دیگر مجموعه‌ها برای معرفی سایر شهیدان حضور دارند. به غرفه نشر ستاره‌ها که می‌رسم، یاد کاغذ تبلیغاتی می‌افتم که در ورودی به همه می‌دادند؛ تخفیف ۴۰+۱۰ درصدی که روی همه کتاب‌های غرفه نشر ستاره‌ها آمده، این فرصت خیلی خوبی است تا مردم کتاب‌های خوب دفاع مقدس را با قیمت مناسب خریداری کنند. در میان کتاب‌های این غرفه، کتاب سه خواهرون، جدیدترین اثر مریم قربان‌زاده هم وجود دارد؛ کتابی که روایت زندگی ۸زن از ۳ نسل در دوران انقلاب و دفاع مقدس را شرح می‌دهد.
در نزدیکی غرفه نشر ستاره‌ها در میدان، جایگاهی برپا شده و دختر و پسر نوجوانی در حال نقالی پرده شهدا هستند و از شجاعت و دلاوری مردان خراسان روایت می‌کنند و مردم نیز جلو جایگاه در حال تماشای نقالی آن‌ها هستند.
بیشتر افراد به صورت خانوادگی آمده‌اند تا نمایش «۱۸۰۰۱» را تماشا کنند. برخی از دانش‌آموزان دختر و پسر هم با معلمان خود آمده‌اند. جمعیت همچنان در حال رفتن به محل نمایش است. من هم با آن‌ها همراه می‌شوم. در مسیر بنرهایی با عکس‌های شهیدان خودنمایی می‌کند. شهدای جنگ ۱۲ روزه؛ اما برای من از آشناترین چهره‌ها و نام‌ها هستند.

آشنایی با شهدا پیش از ورود به صحنه نمایش

به جلو درب ورودی محوطه نمایش نزدیک می‌شوم و مسئولان برگزاری تذکر می‌دهند که «دوستان ما در حال تست نهایی مهمات نمایش هستند و درب‌ ورودی از سال ۱۸ و ۳۰ دقیقه باز می‌شود»؛ یعنی هنوز ۲۰ دقیقه تا آغاز ورود به محوطه نمایش مانده است. در جلو ورودی، بعضی از خانواده‌ها روی زمین نشسته‌اند و پذیرایی را که در ورودی مجموعه گرفته‌اند، نوش جان می‌کنند. نمایشگری در محل تجمع درب ورودی نصب شده و پیش از ورود، مردم کلیپ‌های جذابی از معرفی شهدای خراسان را می‌بینند. برخی از شهدای ترور برای من هم ناآشنا هستند؛ به طور مثال شهید علی‌اکبر دهقان، نماینده مردم تربت‌جام در مجلس شورای اسلامی که در فاجعه دلخراش انفجار ساختمان حزب جمهوری اسلامی ایران در ۷ تیر سال ۱۳۶۰ به شهادت رسیده است. در میان معرفی شهدا کلیپی از نمایش «۱۸۰۰۱»با تصویر و صدای صابر خراسانی پخش می‌شود.
بالاخره لحظه موعود فرا می‌رسد و درب‌های محوطه نمایش باز می‌شود. پس از اینکه مردم سر جای خود می‌نشینند، نمایش در ساعت ۱۹ آغاز می‌شود. راوی نمایش صابر خراسانی است و ابتدا می‌گوید این نمایش، داستان ظلم ظالمان و مقاومت مظلومان است. ماجرا از جنگ جهانی اول در سال ۱۲۹۱ هجری شمسی و حمله روس‌ها به حرم مطهر امام رضا(ع) آغاز می‌شود. از آن واقعه یکی از خادمان حرم منور رضوی با راوی همراهی می‌کند و ماجراهای مهم تاریخ خراسان را با کمک راوی پی می‌گیرد.
این روایت از ورود امام رضا(ع) به نیشابور و بیان حدیث سلسلة‌الذهب آغاز و در ادامه، ماجرای مقابله مردم با متجاوزان به خاک ایران در برهه‌های مهم تاریخ خراسان به نمایش گذاشته شده و در این میان به شخصیت‌های مهم فرهنگی خراسان همچون فردوسی و عطار نیز پرداخته می‌شود. در نهایت به تاریخ معاصر می‌رسد و جریان پیروزی انقلاب، دفاع مقدس و دفاع از حرم را به نمایش می‌گذارد و در همه این زمان‌ها به نقش زنان و مردان خراسانی می‌پردازد و با جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل و حمله به این رژیم غاصب نمایش را تمام می‌کند.
پس از اتمام نمایش به سراغ تماشاگران رفتم تا نظر آن‌ها را بپرسم. کوثر خانم شانزده ساله که به همراه خانواده‌اش برای دیدن نمایش آمده بود، درباره چگونگی آشنایی‌اش با این برنامه می‌گوید: ما از طریق بسیج مسجد محله‌مان با این نمایش آشنا شدیم. به نظرم نمایش خیلی خوب و قشنگی بود و برای اجرای آن زحمت زیادی کشیده‌اند.

نمایش تاریخ بیش از ۱۰۰ ساله ایران در کمتر از دو ساعت

محمدرضا عصمتی نیز که همسرش از طریق همسایه‌ها با این نمایش آشنا شده و خانوادگی برای تماشای آن به مجتمع آیه‌ها آمده بودند، بیان می‌کند: به نظرم این نمایش فوق‌العاده بود و فکر نمی‌کنم نمایش میدانی در کشور با این گستردگی وجود داشته باشد. همان طور که مجری هم اعلام کرد، این بزرگ‌ترین نمایش میدانی در کشور است.
او درباره محتوای نمایش «۱۸۰۰۱» نیز می‌گوید: در این نمایش تاریخ بیش از ۱۰۰ ساله ایران در کمتر از دو ساعت به خانواده‌ها نشان داده شد و خیلی عالی بود.
آقای تقی‌زاده نیز مردی میانسال است که از طریق تبلیغات سطح شهر با این نمایش آشنا شده و درباره فرم و محتوای نمایش اظهار می‌کند: خیلی نمایش عالی بود. این نوع نمایش‌ها اثر مثبت زیادی در مردم دارد؛ چرا که در زمینه سیاست‌های روز و مقاومتی است که مردم ایران و منطقه در مقابل ظلم انجام می‌دهند.
فاطمه عصار که با خانواده‌اش برای دیدن نمایش «۱۸۰۰۱» آمده، از طریق تبلیغات شهری با این برنامه آشنا شده و بیان می‌کند: با وجود اینکه از وسط نمایش رسیدم و از دور می‌دیدم، به نظرم نمایش بسیار خوبی از نظر فرم و محتوا بود و خیلی آن را دوست داشتم؛ چون در آن به همه موضوعات پرداخته بودند.
در ادامه، نظر یک روحانی را درباره این نمایش می‌پرسم و او می‌گوید: نمایش خیلی خوب و عالی بود. تاریخچه خراسان را بسیار خوب اجرا کردند؛ به‌ویژه در مورد شیخ عطار، من نمی‌دانستم به دست مغولان کشته شده و در این نمایش متوجه این موضوع شدم. به طور کلی سیر تاریخی که در نمایش نشان دادند و تا جنگ ۱۲ روزه ادامه پیدا کرد، خیلی خوب بود.
زهره جعفریان متولد ۱۳۴۲ است و خودش را از همان نوزادان در گهواره‌ای می‌داند که امام خمینی(ره) در سال ۴۲ درباره‌شان گفته بود. او که از بسیجیان فعال محله‌شان است، از طریق بسیج محله با این نمایش آشنا شده و بیان می‌کند: امشب یک برنامه خانوادگی داشتیم و به همه فرزندانم که در خانه ما دعوت بودند، گفتم امشب برای دیدن این نمایش برویم؛ چون خیلی درباره آن تعریف کرده‌اند.
او می‌افزاید: واقعاً نمایش عالی بود و با وجود اینکه من در دوران دفاع مقدس حضور داشتم، به نظرم این نمایش خیلی خوب آن دوران را به تصویر کشیده است.
آقای محمدی که مرد جوانی است و از طریق دوستانش که از دست‌اندرکاران این نمایش هستند، با این نمایش آشنا شده، می‌گوید: نمایش عالی بود. از نزدیک همراه دوستانم بودم و می‌دانم ۶-۵ ماه است درگیر ساخت آن هستند و خیلی در این زمینه تلاش کردند و زحمت کشیدند.
او خاطرنشان می‌کند: نمایش میدانی ویژگی‌های خاص خودش را دارد؛ به ویژه با این حجم از انفجارها، کنترل آن خیلی سخت است، اینکه یک نمایش این جمعیت را راضی کند، خودش گویای کیفیت نمایش است. ‌
سمانه عطایی نیز که به همراه خانواده برای دیدن نمایش آمده و از طریق بنری در داخل مسجد با این نمایش آشنا شده بود، می‌گوید: نمایش خیلی جالبی بود. مطالبی را که از تاریخ ایران نمی‌دانستم، خیلی مختصر و مفید به نمایش گذاشته‌اند.
او می‌افزاید: ما سال گذشته برای دیدن نمایش میدانی در مورد دفاع مقدس به مجتمع آیه‌ها آمدیم؛ اما کیفیت این نمایش از نمایش سال گذشته بهتر بود.
اینکه یک نمایش میدانی با همه سختی‌ها در اجرا بتواند جمعیت ۸هزار نفری را تا پایان اجرا در صحنه نگه دارد، کاری است که نمایش «۱۸۰۰۱»در چند شب گذشته انجام داده و این استقبال نشان می‌دهد چقدر جای این نمایش‌ها در مشهد خالی بوده است. علاقه‌مندان می‌توانند با نام‌نویسی در سایت ۱۸۰۰۰shahid.ir بلیت نمایش «هجده دو صفر یک» را به صورت رایگان تهیه کنند و تا ۱۲ مهر ماه به تماشای بزرگ‌ترین نمایش میدانی کشور بنشینند.