چهل و هشتمین نشست از سلسله نشستهای «در جستوجوی هویت گمشدۀ خراسان» به مناسبت چهارصد و سیزدهمین سالگرد افتتاح صحن عتیق (صحن انقلاب) با حضور دکتر بهزاد نعمتی، پژوهشگر گروه فرهنگ و هنر بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، در محل دفتر مکتب بافت مشهد برگزار و تاریخچه و تحولات معماری این صحن باستانی بررسی شد.
در این نشست، دکتر نعمتی ضمن معرفی ابعاد و ویژگیهای کالبدی و ظاهری صحن عتیق، مروری جامع بر عناصر تشکیلدهندۀ این بنا و ساختمانهای اطراف آن داشت.
وی بهویژه به تحولات مهم در تاریخ ساخت و گسترش این صحن در دوران تیموری و صفوی اشاره کرد و آن را بهعنوان نقطه عطفی در تاریخ معماری حرم مطهر امام رضا (ع) معرفی نمود.
نعمتی در ادامه سخنان خود، به ارائه گزارشهای تاریخی از مراحل مختلف ساخت و گسترش صحن عتیق پرداخت و گفت: این صحن که در دوره تیموری بهصورت یک صحن یک ایوانی ساخته شد، در دوران صفوی به صحن چهار ایوانی تبدیل شد و نهر خیابان از میان آن کشیده شد.
وی همچنین، به چگونگی تکمیل نماسازی صحن و تغییرات مختلف آن در دورههای مختلف از جمله طلاکاری ایوان جنوبی و احداث گلدسته شمالی در دوره افشاری اشاره کرد.
پژوهشگر بنیاد پژوهشهای اسلامی همچنین تغییرات مربوط به مرمتها و تعمیرات دورههای قاجار و جمهوری اسلامی را بررسی کرده و به علت و پیامدهای ساخت صحن عتیق بهعنوان مهمترین و مشهورترین صحن حرم مطهر امام رضا(ع) پرداخت.
وی این صحن را نمادی از هویت تاریخی و فرهنگی مشهد دانست و کارکردهای مختلف آن را در طول تاریخ مرور کرد.
نظر شما