پدر آقامحمدخان یعنی محمدحسن‌خان قاجار، رئیس طایفه آشاقه‌باش ایل قاجار، پس از به قتل رسیدن نادرشاه و با استفاده از هرج‌ومرج حاکم بر کشور، دست به طغیان زد و حتی توانست ضمن اتحاد با ترکمانان، لشکری برای توسعه قلمرو خود فراهم آورد. این در حالی بود که مدعیان سلطنت در گوشه و کنار ایران، سخت به تکاپو افتاده و به دنبال کسب قلمرو وسیع‌تر بودند. محمدحسن‌خان که خود را در یک قدمی موفقیت می‌دید، توانست کریم‌خان زند را در استرآباد مغلوب کند و او را به سمت تهران عقب بنشاند. اما این پیروزی موقتی بود. محمدحسن‌خان که توانسته بود پس از غلبه بر آزادخان افغان، اصفهان را اشغال کند، برای تأمین آذوقه سپاهش به غارت اموال مردم مبادرت ورزید و طبق روایت نویسنده «رستم التواریخ»، فریاد ستمدیدگان از ظلم محمدحسن‌خان به آسمان برخاست. همین رفتار، مقدمه‌ای برای شکست‌های پی‌درپی خان قاجار شد. او از پس کریم‌خان زند در شیراز برنیامد و به دنبال آن، اصفهان را هم به خان زند واگذاشت. کریم‌خان به‌سرعت دفاع را به حمله تبدیل کرد و محمدحسن‌خان در برابر فوج سپاهیان زند، از آمل به استرآباد گریخت؛ اما هم‌طایفه‌ای‌های وی با کریم‌خان سازش کردند و پس از شکست محمدحسن‌خان در استرآباد، او را که درصدد فرار بود، به قتل رسانده، سر او را نزد کریم‌خان فرستادند.
به این ترتیب، تشکیل سلسله قاجار تا زمان مرگ کریم‌خان به تعویق افتاد و فرزندان محمدحسن‌خان، یعنی آقامحمدخان و حسینقلی‌خان، از خان زند کینه‌ای شتری به دل گرفتند.