وقتی وارد حرم مطهر امام رضا(ع) میشویم، نور گنبد و گلدستهها بر چشم ما میتابد و از برکت حضور امام هشتم(ع) حظ میبریم، از اینکه پذیرفته و دعوت شدهایم، خرسندیم و از ته دل به امام مهربانیها سلام میکنیم. سالهاست همه مردم ایران در این درگاه پذیرفته شدهاند، چه آنها که به بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) مشرف شدهاند و چه آنها که فرصت حضور نیافتهاند و از دور سلام میکنند.
نور خورشید هشتم اما محدود به صحن و سرای رضوی نیست. این نور به برکت وجود امام رضا(ع) به همه ایران میتابد و آدمهای مختلفی را زیر پرتو خود میگیرد. حالا سالهاست که برکت سفره امام رضا(ع) در سراسر ایران گسترانیده شده است و آستان قدس رضوی به بهانههای مختلف و در زمانهای گوناگون، دستگیر محرومان و نیازمندان است. عملکردی که زیر سایه توجهات حضرت رضا(ع) رقم خورده است.
فعالیتهای این حوزه در ۶سال اخیر شتاب بیشتری گرفته است و با تأکیدات تولیت معزز آستان قدس رضوی، آیتالله احمد مروی خدمات این حوزه توسعه یافته است. خدماتی که به پشتوانه نذورات زائران و مجاوران و مشارکتهای مردمی رقم خورده است. در گفتوگویی که با مدیرکل اداره نذورات آستان قدس رضوی داریم، علیرضا اسماعیلزاده عمده خدمات این حوزه در ۶ سال اخیر را تشریح میکند.
کمک به محرومان طبق سیره امام رضا(ع)
ارائه خدمات به نیازمندان با هدف محرومیتزدایی از اقشار مختلف جامعه انجام میگیرد. علیرضا اسماعیلزاده با اشاره به این موضوع میگوید: آنچه با عنوان خدمات اجتماعی و محرومیتزدایی از سوی آستان قدس رضوی و به پشتوانه نذورات و مشارکتهای مردمی انجام میگیرد، با الهام از سیره و منش حضرت رضا(ع) رقم میخورد و قطعاً خشنودی آن حضرت(ع) را سبب میشود.
او ادامه میدهد: با توجه به تمرکز بر این حوزه و تنوع خدمات، در ۶ سال اخیر حدود ۱۵هزار میلیارد ریال از سوی آستان قدس رضوی برای محرومیتزدایی و کمک به نیازمندان سراسر کشور هزینه شده است.
در این مدت، احسانپذیران زیادی از در خانه امام هشتم(ع) دست پر خارج شدهاند. به گفته اسماعیلزاده، برای زیرمجموعههای سرفصل احسانپذیران، اعتباری ۲هزارو۲۰۰ میلیارد ریالی در فاصله سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۳ صرف شده است.
برکات اجتماعی نذورات مردمی به حدی بوده که از محل آن، اقدامات مختلفی مانند کمک به افراد نیازمند و محروم، ترویج سنت قربانی و توزیع گوشت گرم میان نیازمندان، کمک به تهیه مسکن نیازمندان، توزیع غذای گرم و بستههای معیشتی و.... صورت گرفته است.
حمایت از محرومان و نهادهای حامی محرومان
ناذران زیادی در ایام سال نذورات خود را با هدف حمایت از سلامت و درمان محرومان تقدیم آستان قدس رضوی میکنند. مدیرکل اداره نذورات آستان قدس رضوی در این باره توضیح میدهد: حوزه سلامت و درمان و تأمین سلامت زائران و مجاوران همواره از بخشهایی بوده که آستان قدس رضوی نگاهی متعالی به آن داشته است. در این حوزه اقداماتی مانند ساخت مراکز درمانی و تجهیز آنها، درمان رایگان محرومان و تأمین هزینههای تشخیصی و درمانی آنان، برگزاری اردوهای نذر شفا و ارائه خدمات پزشکی رایگان در حاشیه شهرها و روستاها، تأمین دارو، کمک به مجموعههای خیریه درمانی و... با استفاده از نذورات و مشارکتهای مردمی انجام شده است. وی مجموع هزینه خدمات حوزه درمان و سلامت را در بازه ۶ ساله اخیر ۹هزارو۳۵۰میلیارد ریال اعلام میکند.
آستان قدس رضوی نهتنها در امور اجتماعی و محرومیتزدایی به صورت مستقیم به یاری مردم آمده است، بلکه در این حوزه از مجموعهها و سازمانهای فعال هم حمایت کرده است. براساس اعلام اسماعیلزاده، در ۶سال گذشته هزارو۴۰۰ میلیارد ریال صرف حمایت از نهادها، تشکلها و گروههای مرتبط با خدمات اجتماعی شده است.
برکت امام رضا(ع)، جاری در همه جای ایران
آنطور که در ابتدای گزارش عنوان شد، به برکت وجود نورانی امام رضا(ع) در ۶سال گذشته همواره خدمات اجتماعی و محرومیتزدایی آستان قدس رضوی در سراسر ایران گسترش پیدا کرده و از طریق دفاتر استانی، مسیر خدماترسانی به محرومان و نیازمندان هموار شده است.
وی توضیح میدهد: توزیع بستههای معیشتی و غذای گرم و ارائه انواع خدمات به محرومان نیازمند و احسانپذیران ازجمله برکاتی است که در سایه عنایت امام رضا(ع) و با همکاری شبکه خادمیاری در سراسر کشور صورت میگیرد. این اقدامات و فعالیتهای اجتماعی از محل نذورات مختلف مردمی و با همکاری ۱۶۴هزار خادمیار رضوی در سراسر کشور انجام میگیرد. براساس اعلام اسماعیلزاده، بودجه اختصاص یافته به این حوزه معادل ۸۶۰ میلیارد ریال بوده است.
ازجمله حوزههای خاص دیگری که خدمات شاخصی در آن ارائه شده باید به آزادسازی زندانیان اشاره کرد که در چند مرحله رقم خورده است و در مجموع حدود ۳۲۰ میلیارد ریال به این حوزه اختصاص یافته است. همچنین اعتباراتی برای حمایت از ازدواج و تسهیل ازدواج اختصاص داده شده که اعتبار آن حدود ۱۵۵میلیارد ریال بوده است.
لبخند رضایت، هدیه آستان قدس رضوی به دانشآموزان
حمایت از آموزش و تحصیل در مناطق محروم، یک اقدام اساسی از سوی آستان قدس رضوی است که سبب میشود لبخند شادی روی لب دانشآموزان پرشماری بنشیند. مدیرکل نذورات آستان قدس رضوی میگوید: این آستان مقدس با احداث مدارس مدرن و بهسازی مدارس، نوسازی و بهروزرسانی امکانات آموزشی و حمایت مستمر از دانشآموزان کمبرخوردار تلاش کرده گامی بلند در راستای ارتقای عدالت آموزشی و ایمنسازی محیطهای آموزشی بردارد. با استفاده از سرمایهگذاری کلان و برنامهریزی دقیق آستان قدس رضوی، نهتنها زیرساختهای آموزشی بهبود یافته، بلکهامید و انگیزه به دانشآموزان و خانوادههای آنها هدیه شده است. این تلاشها با تکیه بر نذورات و مشارکتهای مردمی، آیندهای روشنتر برای نسل جدید رقم میزند.
به گفته علیرضا اسماعیلزاده اعتبار مالی این حوزه هزارو۸۰۰میلیارد ریال بوده است که در استانهای خراسان رضوی، کرمانشاه، گلستان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان هزینه شده است.
به برکت نام امام رضا(ع)، خدمات آستان جانان تا آن سوی مرزها هم رسیده و زائران کشورهای همسایه هم از این حوزه بهرهمند شدهاند. وی بیان میکند: آستان قدس رضوی در سلسله مأموریتهای کلان خود در حوزه مسائل اجتماعی علاوه بر محرومیتزدایی در حوزه محلی و ملی، نگاهی فراتر از مرزها را در انجام کمکهای بشردوستانه به مسلمانان داشته است. تلاش میشود از محل نذورات مردمی و با توجه به میزان مشارکت مردمی در پویشها، به مسلمانان سایر کشورها نیز کمک شود. خدماتی مانند کمک به زلزلهزدگان افغانستان، خدمترسانی و بدرقه اتباع افغانستانی در مرز دوغارون و کمک به زائران لبنانی نمونههایی از این اقدامات است که اعتبار آن ۱۴۰ میلیارد ریال بوده است.
بهرهمندی از نذورات مطابق نیات
هر روزه زائران و مجاوران بسیاری در آستان جانان بانی کارهای خیر میشوند و آستان قدس رضوی را به عنوان مجموعه مورد اعتماد خود برای اجرای نیات برمیگزینند. سهیم شدن در کارهای خیر یا با نذر انجام میگیرد یا هدیه. از همینرو و باتوجه به حوزههای مختلف ارائه خدمات به مناطق محروم، اداره کل نذورات آستان قدس رضوی نیات متنوعی را پیشروی ناذران قرار داده است. اسماعیلزاده توضیح میدهد: در ادارهکل نذورات آستان قدس رضوی، یک اصل اساسی وجود دارد و آن عمل به نیات است. به این واسطه ناذران در زمان انجام فریضه نذر یا اهدا نیتهای مختلفی مرتبط با حوزه محرومیتزدایی را پیشروی خود میبینند و میتوانند بر این اساس نذر خود را ادا کنند.
وی درباره تنوع نیات میگوید: با توجه به شرایط روز جامعه و خدماتی که از سوی آستان قدس رضوی به مردم کشورمان در مناطق محروم ارائه میشود حدود ۲۵نیت در حوزه خدمات اجتماعی و محرومیتزدایی در این ۶سال تعریف شده است. ایتام، اطعام و اکرام، نان صلواتی، زیارت کودکان نیازمند (پویش بابا رضا)، تهیه لباس ویژه کودکان نیازمند (نذر مادر)، زیارت عتبات محرومین، هزینه تحصیلی (پویش مهر رضوی)، اشتغال، مسکن، کمک خیرخواهانه به مسئله جمعیت، فرزندآوری(شکوه مادری)، آبادانی مناطق محروم، تسهیل ازدواج(تأمین جهیزیه)، پویش آینه و شمعدان(حمایت از ازدواج)، آزادسازی زندانیان معسر و جرایم مالی غیرعمد، قربانی جهت محرومان، زائراولی و محرومان (طرح مهر درخشان)، قربانی عید، درمان و سلامت (نذر شفا)، کمک به ساخت و توسعه مساجد در مناطق محروم، مادران باردار محروم، عقیقه (توزیع گوشت عقیقه در مناطق محروم)، صدقات و خیرات، رد مظالم، فطریه و کفاره و نذر عام (حسب امریه تولیت در حوزه خدمات اجتماعی استفاده شده است) نیاتی است که ناذران انتخاب میکنند.




نظر شما