در روزهای پاییزی با همه زیباییهای طبیعی، بسیاری از مردم دچار بیماریها و ویروسهای مختلف شدهاند. بیماریهایی که نه تنها جسم ما را در کار و کوشش و عبادت ضعیف و ناتوان کرده بلکه گاهی ممکن است موجب افسردگی و رنجوری دل و جان ما نیز شود. امروز همراه با دعای سلامتی برای همه مردم به سراغ درمانی به یادگار مانده از امابیها حضرت فاطمه کبری(س) برای درمان هر نوع بیماری و رنجوری رفتهایم؛ دعایی که سراسر نور و شفاست؛ «دعای نور». در روایات در مورد فضیلت دعا و طلب خیر از خداوند متعال آمده است: «اَلدُّعَاءُ مُخُّ الْعِبَادَةِ؛ دعا مغز و حقیقت بندگی و پرستش است» و نیز در حدیث دیگر است: «اَلدُّعَاءُ سِلَاحُ الْمُؤْمِنِ وَعَمُودُ الدِّینِ و نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ؛ دعا اسلحه مؤمن و ستون دین و نور آسمانها و زمین است». در ادامه مروری داریم بر ویژگیهای این دعای شفابخش.
این دعا چگونه به دست ما رسیده است؟
دعای نور دعایی است که حضرت زهرا(س) از پیامبر(ص) آموختند و سپس آن را به سلمان فارسی نیز آموزش دادند. (طبری آملی صغیر، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۱۰۸) دعای نور با سه سند متفاوت، در کتابهای مَهجُالدَعَوات، دلائلالامامه و الثاقب فی المَناقب ذکر شده است. این دعا در برخی از نسخهها با عبارت «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز شده است. کفعمی در دو کتاب بلدُالاَمین و مصباح، بر گفتن بسمالله در ابتدای دعا تأکید کرده است.
مائدهای بهشتی
براساس روایات و آنچه در کتب تاریخی از سیره حضرت زهرا(س) ذکر شده، ایشان این دعا را در هر شب و روز میخواندند و در نتیجه مداومت ایشان بر تلاوت این دعا، خداوند درخت خرمایی در دارالسلام (بهشت) برایشان رویاند و مقداری از میوههای آن را به واسطه چند زن بهشتی برای ایشان هدیه فرستاد. براساس گزارشی از نویسنده بزرگ، انصاری زنجانی در کتاب «الموسوعةالکبری» در ج۹، ص۲۵۷ حضرت زهرا(س) در دیداری که چند روز پس از رحلت پیامبر(ص) با سلمان فارسی داشتند، چند عدد از آن خرماها را که سفیدتر از برف و خوشبوتر از مشک بودند به او دادند تا روزه خود را با آن افطار کند.
ویژگیهای دعای نور
دعای نور یکی از دعاهای معروف در میان مسلمانان است که به خاطر محتوای معنوی عمیق و قدرتی که به دعاکننده میدهد، شناخته شده است. این دعا با تأکید بر مفهوم «نور» در اسلام و ارتباط آن با خداوند و هدایت الهی، فواید و خواص متعددی دارد که میتواند بر جنبههای مختلف زندگی فردی و روحانی افراد تأثیرگذار باشد که در ادامه برخی از آنها را با تفصیل بیشتر بررسی میکنیم.
عمقبخشی به ارتباط با خداوند
در مورد ویژگیها و فضیلتهای این دعا موارد متعددی ذکر شده است، اما خواص این دعا را در چند دسته کلی میتوان تقسیمبندی کرد؛ اول برای محفوظ ماندن از وسوسه شیطان و کسب رضایت خدا، به خواندن این دعا سفارش شده است. (ابنحمزه طوسی، الثاقب فی المناقب، ۱۴۱۹ق، ص۲۹۹) این دعا به تقویت ارتباط فرد با خداوند و افزایش عمق معنوی وجود ما کمک میکند. تلاوت کلماتی که بر نور و هدایت تأکید دارند، میتواند به تمرکز و تعمق بیشتر در مفاهیم شفابخش الهی کمک کند.
آرامش در سایه حمایت الهی
با دقت در معنای دعای نور و توجه به لطایف عرفانی آن میتوان به حس همراهی مداوم و حمایت الهی دست یافت. این نگاه موجب میشود خواندن دعا برای ما تسکیندهنده دل و آرامبخش روان باشد. این دعا با تأکید بر حضور و راهنمایی خداوند، احساس امنیت و آرامش را در دعاکننده تقویت میکند. استمرار در این دعا مانند استمرار در هر ذکری میتواند روح و جان ما را برای دوری از بدی و شوق به خوبی آمادهتر کند.
افزایش توکل و اعتماد به خدا
در بسیاری از حوادث زندگی، انسان احساس سردرگمی و حیرانی دارد. در قرآن کریم و باورهای دینی ما به هدایت الهی تأکید شده است. ائمه اطهار(ع)، چراغهای روشنکننده راه بشر با هر عنوان و قالبی شمعی به دست ما دادهاند تا بتوانیم مسیر خود را به روشنی پیدا کنیم. با خواندن این دعا اعتماد و توکل به خداوند تقویت شده و به فرد یادآوری میشود در همه حال میتواند بر خداوند و هدایت الهی تکیه کند.
امن و امان الهی
بسیاری از بزرگان دین ما معتقدند دعای نور میتواند به عنوان یک وسیله برای درخواست حفظ و حراست و نگهداری با قدرت الهی عمل کند، بهویژه در مواجهه با هم و غم و گرفتاریها و چالشهای زندگی. این مورد استفاده از دعای نور را سید بن طاووس و چندی دیگر از علما مطرح کردهاند و آن استفاده به عنوان حرز است.
نوری در ادامه نوری دیگر
در ابتدای این نوشتار بیان کردیم حضرت فاطمه کبری(س) این دعا را مدام تلاوت میکردند و نتیجه استمرار و مداومت بر این عمل موجب دریافت هدیههای بهشتی برای ایشان بود. الگوبرداری از سبک زندگی بزرگان دینی، راه را برای ما روشن میکند. نماز که ستون دین ماست، نوری است که هدایت و صراط مستقیم را در پی دارد. با خواندن دعای نور به عنوان تعقیبات نماز، نور علی نور باشیم. این عمل از قول کفعَمی که از عالمان شیعه در قرن نهم قمری است ذکر شده که دعای نور را میتوان به عنوان تعقیبات نماز صبح تلاوت کرد.
رهاییبخش از آتش جسم و جان
بزرگان دینی ما به هر دغدغهای از زندگی یاران و پیروان خود واکنش نشان میدادند و از خدای متعال برای رفع گرفتاری و رنجهای بشر طلب گشایش و نور میکردند. حضرت فاطمه زهرا(س) مادری که شأن مادری ایشان اعلم بر همه مادران عالم است با یادگیری و آموختن این دعا به یاران و شیعیان اهلبیت(ع) میراثی کارگشا برای ما بهجا گذاشتند. این دعا برای در امان ماندن و برطرف شدن بیماری تب مفید است. از صحابه پیامبر(ص)، سلمان نقل شده: «این دعا را به بیش از هزار نفر از مردم مکه و مدینه یاد دادم و همه آنها از بیماری تب نجات پیدا کردند».
اول نیت خالص، بعد طلب
در پایان خوب است بدانیم دعاها و نمازهای مستحبی که در آنها وعده ثوابهای عظیم داده شده، مقید و مشروط به ایمان، اخلاص و... هستند که این قید و شرطها در جاهای دیگر تأکید شده است. مثلاً قرآن میفرماید: «إِنَّما یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقی؛ خدا، تنها از پرهیزکاران میپذیرد» (مائده، آیه ۲۶) یا در روایت به اخلاص فرد دعاکننده اشاره شده است: «من شهد أن لا إله إلا الله مخلصا وجبت له الجنة، هر کس با اخلاص و با اعتقاد کامل به یکتایی خدا شهادت دهد، بهشت بر او واجب میشود». (کلینی، کافی، تهران، اسلامیه، ۱۳۶۵ ش، ج ۲، ص۵۲۰) بنابراین خواندن دعاها و انجام نمازهای مستحبی و... به شرطی ما را به ثوابهای عظیم آخرت میرساند که با اخلاص و اعتقاد قلبی عمیق همراه بوده و هدایتگر فکر، خُلق و عمل ما باشد.
منبع:
کتاب تحلیل دعای نور حضرت زهرا(س)، نویسنده: فاطمه غفوری، ویراستار: سمیه خوشهوا
نظر شما