شخصیت فقیه روشن‌بین مرجع تقلید، حضرت آیت‌الله العظمی سیدمحمدهادی میلانی (۱۳۹۵-۱۳۱۳ قمری) ابعاد گوناگونی دارد. او پیش از هر امری بر تهذیب نفس و تربیت خویش همت گماشت و سالیانی تحت تربیت سالکانی همچون آقا سیدعلی قاضی(درگذشته ۱۳۶۶ قمری) -که رحمت خداوند بر او باد-  قرار گرفت. ایثار، خدمتِ بی‌منّت و آزار و تشرّع و تعبّد شگفت‌انگیز، حاصل این سلوک معنوی بود. آیت‌الله‌العظمی میلانی در امر تحصیل علم و معارف اسلامی هم جدیت و تلاش طاقت‌فرسا داشت و هم در انتخاب استاد زیرک بود. وی جامعیت علمی را به دست آورد و در علومی مانند تفسیر، حدیث، فقه، اصول، فلسفه، کلام و عرفان بر میراث معرفتی این علوم در تمدن اسلامی آگاه و خود در آن‌ها مجتهد و صاحبنظر بود. فلسفه را از آیت‌الله سید حسین بادکوبه‌ای (درگذشته ۱۳۵۸ قمری) آموخت و با رویکردهای فلسفی مشایی، اشراقی و حکمت متعالیه ملاصدرا آشنایی وافر داشت. اگر بخواهیم رویکردهای کلامی را به سه سطح  خطابی، جدلی و برهانی تقسیم کنیم، او در کلام رویکرد برهانی را برگزیده‌بود. این نکته درباره رویکرد آیت‌الله‌العظمی میلانی در دانش اصول نیز صادق است. در اصول شاگرد دو استاد کم نظیر یعنی آیت‌الله میرزا محمد حسین غروی نائینی(درگذشته ۱۳۵۵ قمری) و شیخ محمد حسین غروی اصفهانی (درگذشته ۱۳۶۱ قمری) بود. 
هجرت فداکارانه و با بصیرت وی از نجف به کربلا و تحول و تعالی بخشیدن به حوزۀ علمیه کربلا و سپس هجرت به مشهد و اعتلا دادن به حوزۀ علمیه مشهد برکات مستمری داشت. به تعبیر مقام معظم رهبری، حفظه الله تعالی، مرحوم آیت‌الله‌العظمی میلانی، در واقع «حوزه مشهد را از کمی بالاتر از صفر، به یک حوزه معمور و آباد تبدیل کرد. مشهد که درس خارج نداشت؛ یعنی یکی دو درس به اسم درس خارج بود، اما درس خارج نبود. درس‌های ریاستی عنوانی بود». (بایستگی‌های حوزه از نگاه رهبری، ص ۳۸ و ۴۸) تربیت مجتهدان تراز اول، حمایت همه جانبه از امام راحل در سال ۱۳۴۲ خورشیدی، نظام‌مند کردن مدارس علمیه و معطوف کردن آن‌ها به نیازهای عینی جهان اسلام، حمایت از مدارس پیشرو در حوزۀ علمیۀ قم، توسعۀ مدارس علمیۀ بانوان، کمک به آسیب دیدگان زلزلۀ گناباد و آماده کردن مسکن برای زلزله‌زدگان، بخشی از کارنامۀ افتخارآمیز آن فقیه فقید است.
آیت‌الله‌العظمی میلانی معنویت، اخلاق، فقاهت و بصیرت نافذ در مسائل جهان اسلام را در خود جمع داشت. ایشان ملجاء علمای تراز اول در ایران و خارج بود. علامه طباطبایی، فیلسوف شهیر و مولف «المیزان فی تفسیر القرآن»، او را می‌ستود و خود به خدمتش می‌رسید و افراد را به ایشان ارجاع می‌داد. علاوه بر شیعیان پاکستان، هندوستان، افغانستان و سایر بلاد اسلامی، عالمان شهیر اهل سنت از الازهر، سوریه و دیگر کشورها با احترام خدمت آیت‌الله‌العظمی میلانی می‌رسیدند. همان‌گونه که مقام معظم رهبری(سلمه‌الله تعالی) بیان فرمود، آیت‌الله‌العظمی میلانی «شخصیت احترام انگیزی بود» (شرح اسم، ص۱۹۶). خدمات اجتماعی و علمی ایشان بدون اسم و تبلیغات انجام می‌گرفت. رفتار و سلوکش، درس اخلاص می‌داد. میل به گمنامی و گریز از شهرت و آوازه سبب شد ابعاد علمی و اجتماعی وی سال‌ها نهان بماند. اگرچه در زمان حیاتش به عنوان مرجع تقلید عادل و متقی نامش به احترام بر سر زبان‌ها بود، اما با گذشت چند دهه نه تنها اذهان عموم مردم، بلکه ذهنیت خواص و علما از آرای علمی او (فقهی، اصولی، تفسیری، کلامی، حدیثی و ...) تقریبا تهی شد. به عنوان شاهد بر این مدعا، می‌توان گفت که در درس‌های خارج فقه یا اصول به وی ارجاع و یا تحلیلی از آرای او ارائه نمی‌شود. علت این امر چیست؟ اگرچه در سال ۱۳۹۵ خورشیدی برای آن بزرگوار همایشی برگزار شد و در معرفی ابعاد شخصیتی ایشان موثر افتاد، اما تا کنون آثار مکتوب دربارۀ آرای آیت‌الله‌العظمی میلانی چنانکه شایستۀ اوست، منتشر نشده یا کمتر منتشر شده‌است. کتاب سترگ «قادتنا کیف نعرفهم» به قلم آیت‌الله‌العظمی میلانی در زمان وی انتشار یافت. پاسخ کوتاه ایشان به پرسش‌های کلامی، فقهی و اجتماعی علما و مقلدان هم به همت بنیاد پژوهش‌های اسلامی منتشر شد و آثاری نیز، در معرفی ایشان چاپ شده، اما آن‌چه جایش خالی است، انتشار مکتوب، محقق و مستند دروس وی است که خوشبختانه به صورت صوتی از طریق مدرسۀ علمیۀ امام صادق علیه السلام ارائه می‌شود. همچنین، انتشار تقریرات شاگردان برجستۀ ایشان اهمیت فراوانی دارد. دبیرخانۀ کنگرۀ بزرگداشت پنجاهمین سال رحلت آن مرجع عالی‌قدر با مشارکت علما و موسسه‌های حوزوی به تدوین و انتشار این درس‌ها و تقریر شاگردان برجستۀ ایشان اهتمام کرده‌است. در این تلاش یک‌ساله، مجموعه‌ای از آثار، اعم از تقریر دروس، تحلیل آرا و روش‌شناسی آیت‌الله‌العظمی میلانی در روز برگزاری کنگره بزرگداشت، رونمایی می‌شود.