ان کان رفضا حب آل محمد

فلیشهد الثقلان انی رافضی

یعنی: اگر دوستی آل محمد، نشانه شیعه گری است، پس جن و انس گواه باشند که من رافضی ام.

  نشانه های دوستی امام حسین(ع)

همان طور که می‌دانیم، هر دوستی، علّت و نشانه ای دارد، حال نشانه دوست داشتن امام حسین(ع) چیست؟ از نشانه های محبت نسبت به امام حسین(ع) اقامه مجالس عزا و شرکت و اشک عارفانه ریختن بر مظلومیت آن حضرت است.

البته مسلم است که مجالس حسینی، اختصاص به شیعیان ندارد، بلکه جن و انس و ملک در مصیبت آن حضرت گریانند.

در روایت است که «واقیمت لک الماتم فی اعلا علیین»، برای تو ای حسین! در عرش هم مجلس عزا می‌گیرند و ملایکه ناله می‌کنند، بیشتر از ما انسانها. و در مورد نتیجه این مجالس می‌فرماید: خداوند بهشت را واجب نموده است برای عزاداران امام حسین(ع).همچنین در جایی دیگر چنین می‌فرمایند: زمانی که اشک از چشم عزادار امام حسین(ع) بیرون آمد، اگر قطره ای از آن به جهنم افتد، آتش را خاموش می‌کند،  و باز می‌دانیم که هر عمل خیری، اگر پنهانی انجام شود، ثواب بیشتری برای آن نوشته می‌شود، مثلاً در مورد صدقه می‌خوانیم، صدقه پنهانی که دیگران متوجه نشوند، برتر است از صدقه آشکار ، ولی در مورد عزاداری امام حسین(ع) عکس است، در روایت داریم «لکل سر ثواب الا الدمعه فینا» برای هر مصیبتی که بر آن صبر گردد و پوشیده شود، پاداش است، مگر گریه و اشک بر مصایب ما که بی صبری و آشکار نمودن آن پاداش دارد. در روایتی دیگر پیامبر گرامی اسلام(ص) به دختر بزرگوارشان حضرت فاطمه (س) فرمود:«کل عین باکیه یوم القیامه الا عین بکت علی مصاب الحسین فانها ضاحکه مستبشره بنعیم الجنه»، یعنی: هر چشمی روز قیامت گریان است مگر چشمی که بر مصایب امام حسین(ع) گریه کند، چنین کسی روز قیامت خندان و شادان است و بشارت داده می‌شود به نعمتهای بهشتی .

  تاریخچه عزاداری برای امام حسین(ع)

برخی افراد گمان می‌کنند که روضه خوانی و عزاداری برای حضرت ابی عبدا... الحسین(ع) و سایر امامان ساخته و پرداخته شیعیان است یا اینکه در قرن 9 و 10 هجری با نوشتن کتاب روضه الشهداء توسط ملاحسین کاشفی (وف 910ق.) مرسوم شده و قبلاً سابقه نداشته است، در حالی که عزاداری برای سید الشهدا سابقه دیرینه ای دارد، پیامبر اسلام و امامان(ع) برای ابی عبدا... الحسین(ع) عزاداری کرده و مردم را تشویق به آن نموده اند.

امام باقر(ع) وقتی از دنیا می‌رود به فرزندش امام صادق(ع) فرمود: ای جعفر! مقدار ده هزار درهم از مالم را وقف کن تا 10 سال در منی عزاداری شود و رسم ما تجدید شود. نه تنها پیامبر(ص) و امامان(ع) ما، بلکه پیامبران پیشین حتی حضرت آدم(ع) برای امام حسین(ع) روضه خوانی نموده است.

  گریه جبرییل و حضرت آدم (ع) بر امام حسین(ع)

بنابر آنچه در منابع تفسیری آمده، در تفسیر آیه شریفه «قتلقی آدم من ربه کلمات »، چنین روایت شده که حضرت آدم(ع) در ساق عرش نام پیامبر و امامان را دید، جبرییل به او تلقین کرد بگو: «یا حمید بحق محمد، یا عالی بحق علی، و یا فاطر بحق فاطمه، یا محسن بحق الحسن و الحسین و منک الاحسان»،هنگامی که حضرت آدم(ع) نام حسین را برد، اشک از چشمانش سرازیر شد و قلبش شکست، از جبرییل علت را پرسید؟ جبرییل جریان شهادت آینده حسین(ع) را نقل کرد، آن گاه جبرییل و آدم(ع) بر مصایب امام حسین(ع) و همراهانش مانند زنی که فرزندش را از دست داده، گریه کردند.

و همین طور پیامبران دیگر، نوح، ابراهیم، موسی و عیسی برای امام حسین (ع) عزاداری نموده اند که اگر یکی یکی جریانهایشان نقل شود، طولانی می‌شود و باز اختصاص به انسانها ندارد، بلکه در زیارت ناحیه است «واقیمت لک الماتم فی اعلا علیین»، ای حسین! تو کسی هستی که آسمانیان هم بر مظلومیت تو ناله نمودند و ماتم برایت گرفتند. بلکه در روایتی داریم، بعد از شهادت امام حسین(ع)، ملکی از ملایک فردوس به دریا نازل شد و بالهایش را پهن کرد و صیحه کشید «ایها البحار البسوا اثواب الحزن فان فرخ الرسول مذبوح»، یعنی: ای دریاها! جامه اندوه بپوشید که زاده پیامبر را شهید کردند.

و در یک جمله تمام دنیا غمخانه حسین(ع) است. شیخ هاشم بن سلیمان بحرانی در کتاب شریف مدینه المعاجز می‌نویسد: موقعی که حسین (ع) متولد شد، ملکی نازل شد و در اطراف آسمان و زمین فریاد زد: «عبادا... البسوا ثیاب الاحزان واظهرو التفجع و الاشجان فان فرخ آل محمد مذبوح مظلوم مقهور»، یعنی: ای بندگان خدا! جامه حزن و اندوه بر تن کنید و ظاهر نمایید اندوه و بی تابی تان را زیرا زاده پیامبر را مظلومانه به شهادت رساندند؛ بنابراین در روایت داریم امام صادق(ع) روزی که نام حسین(ع) را می‌شنید، تا شام خندان دیده نمی شد و می‌فرمود:«الحسین عبره کل مؤمن و مؤمنه».

امام رضا(ع) می‌فرمایند: مردم جاهل در محرم، حرام می‌دانستند جنگ و قتال را، ولی این امت حلال دانستند ریختن خون ما را و هتک نمودند حرمت ما را و اسیر کردند زنان ما را و خیمه های ما را آتش زدند و غارت نمودند، به درستی که یوم الحسین مجروح نمود چشمهای ما را و ذلیل نمودند عزیزان ما را، بنابر این شایسته است گریه کنند برحسین، بعد حضرت فرمود: همین که محرم داخل می‌شد، پدرم خندان دیده نمی شد تا روز عاشورا و آن روز حزنش بیشتر می‌شد و می‌فرمود: امروز، روزی است که حسین(ع) در آن کشته شده است. اگر گریه کردی بر حسین(ع)، آن چنان که اشک چشمت بر صورتت جاری شود، خداوند گناهان صغیره و کبیره تو را می‌آمرزد.

شاید بتوان گفت، نخستین سوگواری عملی و رسمی بعد از شهادت امام حسین(ع) زمانی بر پا شد که حضرت زینب کبری(س) بر بالین برادرش حاضر شد و سخنانی محزون و اندوهناک بر زبان جاری ساخت که دوست و دشمن را تحت تأثیر قرار داد و گریستند.

و سرانجام در طول قرون و اعصار به عنوان سنتی مستمر بوده و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) هم شیعیان و دوستانشان را تشویق به احیای این سنت حسنه نموده اند؛ بنابراین می‌توان گفت، اقامه مجالس و شرکت در آن و گریستن بر مظلومیت و یاران با وفایش مبارزه عاطفی با یزید و یزیدیان است در همیشه تاریخ؛ البته حکومتهای شیعی همچون معزالدوله دیلمی و دیگر دیالمه و حاکمان صفویه که مذهب شیعه داشتند و به عنوان مذهب رسمی اعلان نمودند، در گسترش عزاداری‌ها نقش داشتند و حتی امر نمودند، باید تمامی بازارها و محلهای کسب و کار تعطیل باشد در دهه اول محرم، و مردم لباس عزا بپوشند و به تعزیه سیدالشهدا(ع) بپردازند. امام راحل هم همین که ماه محرم فرا می‌رسید، مجلس عزای امام حسین(ع) وشهدای عاشورا راتشکیل می‌دادند و به اقامه عزاداری می‌پرداخت، و با شنیدن نام حسین(ع) اشک بر گونه اش سرازیر، و گاه آن چنان گریه می‌کرد که شانه هایش تکان می‌خورد و در سخنرانی‌ها و پیامهایش هم مردم را تشویق می‌کرد ومی فرمود:«محرم، ماه پیروزی خون بر شمشیر است، محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است، فداکاری سیدالشهدا (سلام ا... علیه) است که اسلام را برای ما زنده نگه داشته است، کربلا را زنده نگه دارید و نام مبارک حضرت سید الشهدا(ع) را زنده نگه دارید که با زنده بودن نام او، اسلام زنده نگه داشته می‌شود، زنده نگه داشتن عاشورا یک مساله بسیار مهم سیاسی عبادی است، محرم ماه پیروزی حق است، محرم ماه تمیز یافتن حق از باطل است، این روضه و این گریه ها آدم ساز است، انسان درست می‌کند. تکلیف ما در آستانه شهر محرم الحرام چیست؟ تکلیف علمای اعلام و خطبای معظم در این شهر چیست؟ در این شهر محرم تکلیف سایر قشرهای ملت چیست؟ سید الشهدا(ع) و اصحاب و اهل بیت او تکلیف را به ما آموختند».

تاریخ نشان می‌دهد که عزاداری ها و تعزیه خوانی ها آمیخته با تحریف و کج فهمی هایی بوده است، ولی با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی به رهبری امام راحل قدس سره، مراسم عزاداری با شکوهی افزون تر و بدون پیرایه و تحریف و کج فهمی اقامه شده و می‌شود. امام راحل و حضرت آیت ا... خامنه ای همواره دست اندرکاران سوگواری های محرم را به پیراستن این مراسم از امور وهن انگیز بر حذر داشته اند.

رهبر فرزانه انقلاب نیز در یک سخنرانی چنین می‌فرماید: «باید سعی کنند که از اباطیل و مطالب خلاف و کارهای ناشایست که وهن مذهب است و بعضی کارهایی که حقیقتاً شایسته دستگاه حسین بن علی(ع) نیست، از این کارها اجتناب کنند... گاهی حرفهای سست، خدای ناکرده نقل نادرست و حرفی که موجب وهن مذهب باشد ناسپاسی در حق عاشوراست».

باز می‌فرمایند: «این عزاداری های سنتی مردم را به دین نزدیک می‌کند». امروز روز حاکمیت اسلام و جلوه اسلام است، ما نباید کاری کنیم که جامعه اسلامی برتر، یعنی جامعه محب اهل بیت که مفتخر به نام مقدس ولی عصر (ارواحنا له فداه) است به نام حسین بن علی(ع) و به نام امیر المومنین(ع) در نظر مسلمانان عالم و غیرمسلمانان به عنوان یک گروه آدمهای خرافی بی منطق معرفی شوند.

بدین جهت ایجاب می‌کند برنامه‌ریزی درستی از طرف متولّیان امر تبلیغ ارایه شود تا هرکسی جرأت نکند، مطالب نادرست و سلیقه ای را به مظلوم کربلا نسبت دهد. اگر مراسم عزاداری خالصانه و بدون پیرایه برگزار شد، برای دنیا و آخرت نتیجه بخش خواهد بود، چنان که امام صادق(ع) در روایتی چنین می‌فرماید:«من ترک السعی فی حوائجه یوم عاشورا جعل ا... القیامه یوم سروره»، یعنی: کسی که روز عاشورا کار و کاسبی خود را تعطیل نماید و به عزاداری بپردازد، خداوند روز قیامت را روز سرور و خوشحالی او قرار خواهد داد.

در روایت دیگر این است که «ما من باک یبکیه الا و قد وصل فاطمه(س) و اسعدها الیه و وصل رسول ا... وادی حقنا»، یعنی: هیچ کس بر حسین گریه نمی کند مگر اینکه ارتباط روحی با پیامبر و فاطمه برقرار نموده و خوشحالشان کرده و حق ما اهل بیت را ادا نموده است .

امام صادق(ع) به مسمع کردین فرمود: تو اهل عراقی، آیا به زیارت جدم حسین(ع) می‌روی؟ عرض کرد، خیر چون می‌ترسم نزد والی بصره از من سعایت کنند و زندانم ببرند. فرمود: آیا یاد مظالمی که برحسین وارد شده می‌کنی؟

عرض کرد: بلی، چنان اشکم جاری می‌شود که گاه نمی توانم طعام و غذا بخورم از غصه! امام فرمود: خدا تو را رحمت کند، آگاه باش! تو از دوستان مایی و از کسانی هستی که خشنودند به خشنودی ما و محزونند به حزن ما، بدان که پدرانم موقع مرگ نزدت حاضر می‌شوند و سفارش می‌کنند به ملک الموت که از مادر به تو مهربانتر باشد. ای مسمع! بر مظلومیت ما خانواده نمی گرید کسی، مگر اینکه خداوند او را می‌آمرزد و یک قطره اشک دوستان ما، آتش جهنم را خاموش می‌کند. 

همچنین در روایت دیگری نیز هست:«وان الموجع قلبه فینا لیفرح فیه»، یعنی؛ کسی که دلش در مصیبت ما به درد آید، در موقع مرگ سروری نصیب او می‌شود که تا قیامت ادامه دارد. 

یکی دیگر از آثار عزاداری و محبت به ساحت مقدس امام حسین(ع)، اطاعت از خداوند متعال است. در ذیل آیه شریفه 52 سوره نور، چنین آمده که: «و من یطع ا... و رسوله و یخش ا... و یتقه فاولئک هم الفائزون»، یعنی: هر کس خدا و پیامبرش را اطاعت کند و از خدا بترسد و از مخالفت فرمانش بپرهیزد، اینان رستگارانند.

رسول خدا (ص) ضمن حدیثی چنین می‌فرمایند: «سعادت مند هستند آنان که از دوستان و پیروان حسین هستند، به خدا سوگند اینان در روز قیامت پیروز و نیک بختند».   در حدیث دیگری نیز آمده که گروهی خدمت امام صادق(ع)رسیدند و گفتند، در شهر ما کسانی هستند شغل آنها گناه و معصیت است و در عین حال می‌گویند، ما امیدوار شفاعت اهل بیت(ع) هستیم، حضرت فرمود: «کذبوا و ا... لنا بموال»، یعنی: دروغ می‌گویند، به خدا قسم اینان از دوستان ما نیستند. 

در آیه شریفه قرآن چنین آمده است: «ان اولی الناس بابراهیم للذین تبعوه» یعنی؛ نزدیکترین افراد به ابراهیم پیامبر، کسانی اند که از او پیروی می‌کنند.   بدین جهت است که سلمان فارسی ایرانی، سلمان محمدی می‌شود و پیامبر (ص) فرمود: «سلمان منا اهل البیت»،  یعنی؛ سلمان از ما اهل بیت است، سلمان فارسی نگویید، بلکه سلمان محمدی بگویید. ویکی از نزدیکترین اشخاص به رسول خدا(ص)، یعنی عموی حضرت، به نام ابولهب، به دلیل نداشتن قرابت روحی و دینی و ایمانی، مطرود می‌شود و خطاب می‌آید:«تبت یدا ابی لهب و تب»، یعنی: شکسته باد دو دست ابولهب.  و در آیه شریفه، آل عمران می‌فرماید: «قل ان کنتم تحبون ا... فاتبعونی یحببکم ا... »، یعنی؛ اگر به راستی خدا را دوست دارید، باید پیروی از من (پیامبر) نمایید، تا خدا شما را دوست داشته باشد. 

محبت، تنها یک علاقه قلبی نیست، بلکه باید آثار آن در عمل انسان منعکس باشد، کسی که مدعی حب پروردگار است، نخستین نشانه آن این است که ازخداوند و فرستاده او پیروی کند؛ آنان که سر تا پا آلوده گناهند و با این حال قلب خود را مملو از عشق خدا، پیامبر، امیرالمومنین(ع) و پیشوایان دینی می‌دانند یا معتقدند که ایمان وعشق و محبت تنها به قلب است و ربطی به عمل ندارد، از منطق اسلام دورند.

امام صادق(ع) در روایتی می‌فرماید: «ما احب ا... من عصاه»، یعنی؛ کسی که گناه می‌کند، خدا را دوست ندارد و در روایت دیگر می‌فرماید:«هل الدّین الا الحب»، یعنی؛ آیا دین جز محبت است . امام صادق(ع) ضمن اشعاری می‌فرماید:

تعصی ا... و انت تظهر حبه

هذا لعمرک فی الفعال بدیع

لو کان حبک صادقا لاطعته

ان المحب لمن یحب مطیع 

یعنی: معصیت پروردگار می‌کنی و اظهار محبت به او می‌نمایی، به جانم سوگند! این کار عجیبی است، اگر محبت تو صادقانه بود، اطاعت فرمانش می‌نمودی، زیرا کسی که دیگری را دوست دارد از فرمان او پیروی می‌کند. در پایان باید گفت که اثرات عزاداری فراوان و بی شمار است؛ ولی متأسفانه در این مقاله با توجه به ظرفیت محدود آن نمی‌گنجد.