قدس انلاین_مصطفی لعل شاطری: وحدت اسلامی، از مهم ‌ترین ایده ‌ها و آرمانهایی است که هر مسلمان آزاده، از صدر اسلام تا کنون، بر مبنای تعالیم اسلام داشته است.

رویکردى دینى به مسأله وحدت و هم‌گرایى

به گزارش قدس انلاین، در این باره در متن منابع اصیل اسلامی، به خصوص در قرآن کریم، واژه‌ هایی همچون «امت» و «امت واحده» بهترین مؤید این مطلب است. انسجام و وحدت جمعی، مهم‌ترین مسئله امت اسلامی است. در این راستا استعمارگران، پی به اهمیت آن برده و در سده‌ های اخیر، درصدد شکستن آن برآمده و بهره ‌های ظالمانه فراوانی برده ‌اند. اما باید دانست که در سایه اسلام و به برکت تعالیم اسلامی است که ابعاد و عوامل اخلاقی و اجتماعی وحدت مسلمانان، عمق و استحکام می یابد و تالیف آثاری در این حوزه می تواند از جمله برترین راهکارها در زمینه ترویج حقانیت وحدت در اسلام باشد، چنانکه دکتر محمد منصورنژاد، در کتاب «رویکردى دینى به مسأله وحدت و هم‌گرایى» که در بردارنده مقالات و نوشتارهاى مختلف مؤلف با رویکردى هم‌گرایانه و وحدت‌جویانه است که به مناسبت‌هاى مختلف نوشته شده‌اند، به این موضوع پرداخته است.

نویسنده در فصل اول ودر بحث «وحدت و مبعث» به اثر وحدت بخشی مبعث، نیاز به مبنای معقول در وحدت، وحدت حول ریسمان الهی (کتاب و سنت)، دلالت قرآن و سنت بر پاسداشت وحدت و مدارای با همدیگر برای حفظ وحدت و مصالح اسلام و مسلمین اشاره دارد. همچنین در بحث «رفتار پیامبر با پیروان ادیان» به بیانِ رفتار محبت آمیز پیامبر با نخبگان و عموم اهل کتاب در مراودات سیاسی وغیر سیاسی اشاره می نماید. در این راستا در بحث «زمینه های انسجام مذهبی در صحیفیه سجادیه» کتاب صحیفه سجادیه را حامل رویکردی همگرایانه وهمدلانه در برخورد با اهل سنت معرفی می کنند و به حدیثی از کتاب شیخ صدوق در «اعتقادات» نیز استناد کرده و نیز بیان می دارد که صحیفه از آن رو می تواند برای اهل سنت جذاب باشد که با ادبیات سب و لعن به رهبران، امامان وپیشوایان فرق و مذاهب نسبتی ندارد.

دکتر منصور نژاد در فصل دوم تحت عنوان «دین و وحدت ملى، فرهنگ دینى و انسجام اسلامى»، ظرفیت‌‌ هاى فرهنگ دینى براى ایجاد انسجام ملى را مورد توجه و بررسى قرار گرفته داده و با بررسى ریشه ‌هاى هم‌گرایى بین اهل کتاب با سایر ایرانیان در دفاع مقدس، نشان داده شده است که دین اسلام در کنار سایر عوامل، در عمل، سبب هم‌گرایى و هم ‌دلى همه ایرانیان براى دفاع از مرز و بوم کشورشان گردیده است. نویسنده، آیات قرآن در باره وحدت را درسه گرو قابل دسته بندی می دانند 1. وحدت بشریت. 2. وحدت ادیان ابراهیمی. 3. وحدت امت اسلامی. سپس نتیجه می گیرد که قرآن همه ایرانیان را از آن حیث که انسانند و مسلمانان و اهل کتاب را ازآن حیث که در مهم ترین اصول اعتقادی اشتراک نظر دارند و اهل سنت و تشیع را بر اساس فرهنگ قرآنی (محبت و مودة) به وحدت و انسجام فرا خوانده است و البته این مطلب را نافی وجود عوامل سنتی وحدت ساز مانند عید نوروز و غیره نمی دانند و بیان می کنند که هویت ها ( نژادی، مذهبی) علی رغم تمایز سازی، لزوما تعارض ساز نیستند و می توانند ذیل هویت کلان تری جمع شده و به وحدت برسند و آن هویتی که می تواند هویت های مختلف ایرانیان را فراتر از هر نوع تقیید و تحدید به خود بخواند، جمع کند و به وحدت برساند، هویت ایرانی است.

نویسنده در فصل سوم، با عنوان «وحدت از نگاه متفکران شیعى»، اندیشه چهار نفر از مصلحان بزرگ ایرانى و شیعى معاصر درباره وحدت را  از جمله سید جمال‌الدین اسدآبادى که آغازگر هم‌دلى جدى سنى و شیعه است و رویکرد هم‌گرایانه او به نحوى از مسال تجدد متأثر است، آیت‌الله العظمى بروجردى که با رویکردى سنتى به وحدت شیعه و سنى عشق مى ‌ورزید، امام خمینى که هم در نظر به‌ جدّ معتقد به وحدت ایرانیان و وحدت پیروان مذاهب شیعه و سنى بود و هم در عمل در این مسیر گام ‌هاى اساسى برداشت و استاد مطهرى، شاگرد برجسته امام خمینى، که هم منادى وحدت ملى و هم مقوم انسجام مذهبى بود را مورد بررسی قرار می دهد.

فصل چهارم با عنوان «وحدت از راه گفت ‌و گو و دعوت»، با مقاله زمینه ‌هاى ایجاد وحدت اسلامى از طریق گفت ‌و گوى بین‌تمدنى آغاز مى‌ شود. مقاله دیگر تحت عنوان اصل گفت ‌و گو و دعوت در روابط بین ‌الملل از نگاه اسلامى، نگاهى فراتر از جهان اسلام دارد و غیرمسلمانان را نیز بر اساس گفت ‌و گو به تقارب و تعامل و نزدیکى مى‌خواند.

گفتنی است که چاپ اول این اثر در تهران به وسیله معاونت فرهنگى مجمع جهانى تقریب مذاهب اسلامى، در سال 1378 و در ۲۰۰ صفحه در قطع وزیرى انتشار یافته است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.