برای دهه پنجاهی‌ها و دهه شصتی‌ها، تلویزیون فیلم‌های کمی داشت که «سفیر» یکی از آن معدود فیلم‌ها بود؛ با بازی به یادماندنی
فرامرز قریبیان در نقش «قیس بن مسهر». ما با این فیلم لحظه‌های بی‌نظیری را تجربه کردیم. فیلم چند سکانس درخشان و به یادماندنی دارد که هنوز هم دیدنشان جذاب است، لحظه‌ای که قیس به مأموران حکومت حمله می‌کند و سر یکی از آنان را از بدن جدا می‌کند، سکانسی که ابن زیاد با حیله وارد شهر می‌شود و لحظه‌ای که قرار است قیس در میدان اصلی شهر سخنرانی کند و عده‌ای احتمال می‌دهند او به امام حسین(ع) خیانت خواهد کرد. «سفیر» همه این سال‌ها دیده شده و در بایگانی خاطرات ما ثبت شد، اما کمتر کسی از کارگردانش چیزی می‌گفت.
اسماعیل فریبرز صالح کارگردان این فیلم بود، مردی که صبح پنج‌شنبه تاب آلودگی هوای چرکین تهران را نیاورد و درگذشت. او سال‌ها در تهران ساکن نبود. تقریباً همه می‌دانستند به دلیل بیماری تهران را ترک کرده و در شمال زندگی می‌کند. گوشه خلوتی انتخاب کرده بود و از هیاهوی آدم‌ها و جار و جنجال‌های دنیای هنر گریزان بود. مصاحبه نمی‌کرد و چون می‌دانست هرکس به او زنگ می‌زند، می‌خواهد از «سفیر» بپرسد، همه را به حرف‌های قدیمی‌اش ارجاع می‌داد.
یکبار یکی از دوستانم برای تهیه مستندی به او زنگ زد و با او حرف زدیم. مهربان و مؤدب بود، اما نپذیرفت حرف‌های تکراری بزند.
کارنامه هنری فریبرز صالح، عجیب و استثنایی است. او از کارگردان‌های باسواد و درس خوانده سینمای ایران بود. اگرچه سینمای ایران تنها یکبار فرصت بروز استعدادش را به او داد، او با همان یک فیلم خود را برای همیشه در سینمای ایران تثبیت کرد.
سفیر با اینکه 33 سال پیش و در روزگار جنگ و مشکلات اقتصادی ساخته شده است، هنوز یکی از ماندگارترین و دیدنی‌ترین آثار مذهبی ماست و تا سال‌ها بعد که فیلم «روز واقعه» ساخته شد، در زمینه سینمای عاشورایی هیچ رقیبی نداشت.

 سپاه پول داد، سفیر ساخته شد
خودش تأکید کرده بود طرح اوليه «سفیر»، برای ساخت يك فيلم تلويزيوني بوده، اما او با مشورت با دکتر حدادعادل كه آن موقع در تلويزيون حضور داشت، فيلمنامه كوتاه را با همكاري زنده‌ياد كيهان رهگذر به فيلمنامه سينمايي تبدیل كرده است. نکته قابل توجه این است که در آن زمان صدا و سیما بودجه لازم را برای ساخت سفیر نداشته است و این بودجه را شهيد يوسف‌كلاهدوز از سپاه پاسداران تأمين کرده است.
فريبرز صالح در گفت‌وگویی با ایسنا درباره دلايل ماندگاري اين فيلم در تاريخ سينماي ايران گفته بود: «اگر دقت كرده باشيد كليه شات‌هاي فيلم سفير داراي قاب، اسكلت ومتن بودند و من جداي از كادربندي پلان‌ها در جست‌وجوي سندي به‌ ديگر سو بودم، يعني كشف روان و جان و روح و پيامي كه تسبيح‌گونه همه نماها را به هم مي‌رساند. يعني عقد دايمي ميان روح و جسم، محتوا و فرم. اگر هم تكنيكي نو حتي از نوع خشن آن همانند سر زدن با شمشير در فيلم ديده مي‌شود آن نيز زاييده محتواي معنوي موضوع بوده است؛ موضوعي كه مرا به چهارده قرن پيش‌تر به كوفه دعوت كرده بود.»  فیلم در نخستین جشنواره فیلم فجر نمایش داده شد و به سرعت مورد استقبال قرار گرفت. همان زمان ايوان گريگورسكو، معاون انجمن تهيه‌كنندگان فيلم روماني و كارگردان فيلم «دنياي انساني» که به ایران آمده بود، گفته بود: «فيلم سفير در عين حال كه از تكنيك بسيار حرفه‌اي و هنري برخوردار است، فيلمي مردمي است»و «دراگان» كارگردان فيلم «دنياي بدون آسمان» و استاد انستيتو عالي فيلمسازي هم گفته بود: سفير از تمام فيلم‌هاي شركت كننده در فستيوال از كيفيت بالاي هنري، اقتصادي و سياسي برخوردار است و فيلمي است كه تكنيك را به‌ سينماي ايران هديه كرده است.
اين فيلم در سال 61 در سينماهاي ايران اكران شد و عنوان پرفروش‌ترين فيلم سال را بدست آورد و بعد از آن نيز در سينماهاي لبنان به نمايش درآمد كه در آنجا نيز فروش بالايي داشت.

 سکانس آخر
اسماعیل فریبرز صالح متولد 1323 تهران، فعالیت سینمایی را از سال ۱۳۴۷ با بازی در فیلم «کشتی نوح» به کارگردانی خسرو پرویزی آغاز کرد و مدتی نیز به دوبله پرداخت. در سال ۱۳۴۹ به انگلستان رفت و پس از  تحصیل در رشته سینما به ایران بازگشت و با ساختن فیلم کوتاه «کتیبه» در سال ۱۳۵۳ در تلویزیون ملی ایران مشغول به کار شد.
او که بعد از ساخت «سفیر» دیگر این نوع تجربه را تکرار نکرد و فقط دو فیلم «مرگ پلنگ» (1368) و «شیخ مفید» (1374) را ساخت، همیشه در فکر این بود که بازهم فیلم بسازد و بازهم دوست داشت درباره عاشورا بسازد. او به ایسنا گفته بود: فیلمنامه «روز بعد» را درباره «زهیر بن قین» یکی از 72 نفر از یاران امام حسین(ع) نوشتم و در حالی که کد تولید سیما فیلم را نیز گرفته بود، اما به نتیجه نرسید. این شخصیت در ابتدا از مخالفان بود، اما در نهایت به یاران و مریدان امام پیوست و در ظهر عاشورا به شهادت رسید. معتقدم اگر شرایط ساخت این فیلم فراهم شود، اثر خوبی مرتبط با موضوع عاشورا و بسیار بهتر از «سفیر» خواهد شد.
اما این آرزو به سرانجام نرسید، زیرا او که بتازگی به تهران بازگشته بود به‌دلیل هوای بد دچار مشکل تنفسی شد و صبح پنج‌شنبه درگذشت.