«قدس آنلاین» در روزی که به نام مجلس نامگذاری شده در گفت و گو با دکتر «موسی حقانی» به بررسی ویژگی های شهید مدرس و توجه به راهبردهای ضد استعماری او پرداخته است

بی شک اگر مدرس زنده بود به هیچ وجه اعتماد به غربی ها را بر نمی تافت / اولویت بخشی به منافع جناحی در میان نمایندگان آفتی است که مدرس همواره نگران آن بود
۱۰ آذر ماه سالروز شهادت آیت الله مدرس، روز آزادگی و ایستادگی در برابر استعمار و استبداد غرب است . شهید آیت الله سید حسن مدرس به عنوان روحانی مبارز و سیاستمداری مستقل از بیگانگان یکی از مبارزان برجسته و متعهد است که ملت ایران وی را نماینده ای مستقل از تمامی وسوسه ها و دنیا خواهی ها با  عزم واراده ای قوی می شناسند که الگویی از یک نماینده متعهد به اسلام و علاقمند به سرنوشت و استقلال کشوربوده است. عملکرد بی نظیر و مقاومت وی در برابر نظام های بیگانه و استبداد داخلی مثال زدنی است بنحوی که همین مقاومت منجربه از میان برداشتن و شهادت وی در شب دهم سال ۱۳۱۶به فرمان رضا خان شد. «قدس آنلاین» در روزی که به نام مجلس شورای اسلامی نامگذاری شده در گفت و گو با دکتر «موسی حقانی» استاد دانشگاه و رییس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران به بررسی ویژگی های شهید مدرس و توجه به راهبردهای ضد استعماری او پرداخته است که اگر شهید مدرس اینک در میان ما می زیست در برابر غرب بخصوص آمریکا چه تمهیداتی را واجب ولازم می دانست.

  • شهید مدرس که بود؟بارزترین ویژگی های وی را به عنوان یک روحانی سیاستمدار لطفا در اولین سوال تبیین بفرمایید تا بیش از پیش با ویژگی های شخصیتی این مبارز خستگی ناپذیر آشنا شویم؟

شهید مدرس، روحانی و مجتهدی مبارز بود که عمیقا به نهضت مشروطه و آرمان های مشروطه وفادار بود. با آنکه شهید مدرس نهضت تنباکو را از دور لمس کرده بود اما به شدت از الگوهای ضد استعماری و ضد استبدادی این نهضت تاثیر پذیرفته بود. شهید مدرس با الهام پذیری ازنهضت مشروطه این دو ویژگی را به خوبی آموخته و آن را با جان و روحش آمیخته بود. هرچند شهید مدرس مبارزی  ضد استبداد بود اما اصلی ترین اولویت او مبارزه با استعمار بوده است.شهید مدرس در زمان خود با استعمار روس و انگلیس مواجه بود و با آن مبارزه می کرد همانگونه که ما اینک با استکبار جهانی و آمریکای سلطه طلب مواجه هستیم.با آنکه شهید مدرس در تلاش بود تا با استعمار مبارزه کند اما هرگز از اصلاح امور داخلی کشور غافل نشد و برای مردم و صلاح ملتش همواره کوشش می کرد . یقینا شهید مدرس با اعتقاد به مشروطه از آخرین نمادهای مقاوم مشروطه دینی در مقابل مشروطه غرب گرا در عصر خود بوده است. این نماد مبارزه و مقاوم از اواخر دوره قاجار تا دوره  پهلوی (سال ۱۳۰۷) که امکان و اجازه فعالیت سیاسی داشت تا زمان دستگیری و تبعید در سال  ۱۳۱۶ شمسی که به شهادت ایشان منتهی شد هرگز از مقاومت و مبارزه دست برنداشت.

  • از جمله مسائل مورد توجه شهید مدرس موضوع توامان بودن دیانت و سیاست در کنار یکدیگر بود بنحوی که موجب شد بسیاری از روشنفکران و تجدد خواهان در برابر وی قرار بگیرند لطفا تحلیل خود را از آنچه شهید آیت الله مدرس بدان می اندیشید بیان فرمایید؟

ویژگی  که  شخصیت شهید مدرس را از  سایر مبارزان انقلابی متمایز می کند در صیانت همه جانبه او از آرمان های دینی نمود دارد. این موضوع موجب شد تا شهید مدرس در آن مقطع زمانی در تقابل با گروه هایی  که مدعی آزادی خواهی و مشروطه طلبی بودند قرار بگیرد. بی شک عمده ترین دلیل این تقابل به دلیل نگاه جریانهای مشروطه خواه وابسته به غرب بود.جریانهایی که تلاش می کردند دیانت را از سیاست تفکیک دهند ، در حالی که شهید مدرس همواره بر این موضوع مهم تاکید داشت که سیاست ما عین دیانت ماست.این یک نکته یکی از ویژگی های مهم و بارز در شخصیت شهید مدرس است که در تمام زندگی وی موجب شد دشمنان زیادی در برابر او قرار بگیرند. شهید مدرس علاوه بر ویژگی های اشاره شده از شجاعت ذاتی خاصی برخوردار بود که ناشی از ایمان واعتقاد عمیق قلبی و پایبندی به  آرمان های اسلامی بود.شجاعت ذاتی واعتقاد عمیق او به آموزه های اسلامی موجب شد تا هرگز سلطه کفار را بر مسلمانان نپسندد. بی شک شهید مدرس تنها یک مبارز سیاسی و دشمن استعمار نبود. شهید مدرس در مبارزه با تهاجم فرهنگی غرب و پذیرش سرسپردگی از سوی برخی از جریان ها و گروه های سیاسی بسیار حساس بود وبا آن به شدت برخورد داشت. بی شک نگرش بلند و عمیق وی موجب شد که بسیاری از پیش بینی های وی در مسائل بعدی ایران به وضوح مشاهده شود. شهید مدرس سالها قبل نسبت به سیاست های استعماری تغییر سبک زندگی مسلمانان  تذکر داده بود که در صورت عدم توجه به این سیاست ها به زودی شاهد تغییر سبک زندگی جامعه اسلامی و نابودی بسیاری از دستاوردهای اسلامی و تبعیت بی چون و چرا از غرب خواهیم بود.مجموعه این ویژگی ها از شهید مدرس، مبارزی آشتی ناپذیر در برابر استعمار و مقاوم در مقابل استبداد ساخته بود که بارزترین ویژگی او زیرکی سیاسی بود که لازمه یک شخصیت سیاسی است. شهید مدرس از زیرکی خاصی در خنثی کردن توطئه ها و ترفندهای سیاسی دشمنان برخوردار بود. هنگامی که استعمار و استبداد داخلی که در قالب سیاست های رضا خانی به منصه ظهور رسیده بود در برابر حریفی شجاع، زیرک و پاک باخته ای قرار گرفتند که کمترین وابستگی و دل بستگی  به دنیای مادی نداشت و چون دریافته بودند که چنین شخصیتی را به  سختی می توانند شکست دهند تلاش کردند تا با حذف فیزیکی وی ، با تبعید و به شهادت رساندن مانع  تاثیر گذاریش  بر سایر مبارزان و استقلال خواهان شوند.

  • بی شک نماینده ای الگو خواهد بود که فارغ از رودربایستی های سیاسی به حفظ مصالح ومنافع ملی بیاندیشد به نظر شما اگر اینک شهید مدرس به عنوان نماینده ملت در مجلس شورای اسلامی حضور می داشت در برابر منافع گروهی و جناحی و منافع ملی چه تصمیماتی را اتخاذ می کرد ؟

با توجه به اینکه شهید مدرس از همه جوانب نماینده ای الگو بوده است بنابراین می تواند برای بررسی عملکرد سایر نمایندگان به عنوان یک نماینده تراز مطرح شود. شهید مدرس از جمله نمونه های مثال زدنی بود که در کلام نورانی  حضرت امام خمینی (ره) جایگاه ویژه ای داشت.  بنیانگذار انقلاب اسلامی در دیدار با نمایندگان هنگامی که  به موضوع مبارزه با استعمار و بی عدالتی می پرداختند دائما از شهید مدرس و ویژگی های ایشان  یاد می کردند. امام خمینی همواره براین نکته تاکید می کردند اگر شهید مدرس در مجلس نبود قرار داد ۱۹۱۹ از سوی انگلیس بر ملت ایران تحمیل می شد. این صراحت شهید مدرس در تقابل با بی عدالتی ها نمونه ای از یک نماینده غیر وابسته و انقلابی را به نمایش می گذارد  که تنها به منافع ملی و مردمی می اندیشد. شهید مدرس اگر شخصیتی را در مقطع زمانی خاصی تایید می کرد به واسطه فعالیت های صحیح وی بود ، یقینا در صورتی که این فرد مرتکب خطایی میشد وی به دلیل سیاست های جناحی و گروهی هرگز گناه او را نادیده نمی گرفت و او را همانند قبل تایید نمی کرد. بدیهی است که چنین رفتاری ناشی از اهمیت دادن به منافع کشور و مردم است، مساله ای که متاسفانه این روزها در بین برخی از نمایندگان به شدت نادیده گرفته می شود. نماینده ای که به نمایندگی از مردم استان ها و شهرهای مختلف راهی مجلس شورای اسلامی می شود باید حافظ منافع موکلین خود که آحاد ملت هستند باشد. بی شک صیانت از منافع ملت با رودربایستی های سیاسی و جناحی سنخیتی ندارد . متاسفانه از مقطعی به بعد شاهد راه یافتن نمایندگانی به  مجلس هستیم که  منافع شخصی  یا گروهی اصلی ترین  اولویت آنهاست. چنین مساله ای آفت مجلس است .آفتی که مدرس ها همواره نگران آن بود. چرا که چنین آفتی خسارت های جبران ناپذیری به میهن و آرمانهای ملی وارد می کند. بی شک صیانت از منافع ملت با رودربایستی های سیاسی و جناحی سنخیتی ندارد . متاسفانه از مقطعی به بعد شاهد راه یافتن نمایندگانی به  مجلس هستیم که  منافع شخصی  یا گروهی اصلی ترین  اولویت آنهاست. چنین مساله ای آفت مجلس است .آفتی که مدرس ها همواره نگران آن بود. چرا که چنین آفتی خسارت های جبران ناپذیری به میهن و آرمانهای ملی وارد می کند.از این رو یقینا اگر اینک شهید مدرس در قید حیات بودند از مردم می خواستند که در انتخاب نمایندگان بیش از پیش حساسیت داشته باشند. یقنا اگر امروز شهید مدرس در قید حیات بودند صیانت از قانون اساسی ،اجرای صحیح قوانین و توجه به بعد نظارتی مجلس را بر سایر موارد مقدم دانسته و بدان اهتمام ویژه ای می داشتند.

  • ارتباط با غرب از دهه ها پیش همواره از سوی برخی از سیاستمداران ایرانی دنبال شده است.این موضوع متاسفانه همچنان به عنوان آرزو و آمال برخی از سیاستمداران مشهود است به نظر شما اگر شهید مدرس اینک در قید حیات بودند با توجه به مسائل روز تمایلی به  برقراری ارتباط با آمریکا از خود نشان می دادند؟

ماجرای برقراری ارتباط و ایجاد مناسبات با غرب ده ها سال است که از سوی برخی روشنفکران وسیاستمداران منور الفکر عنوان ودنبال می شود. متاسفانه از ده ها سال پیش برخی گمان می کردند برقراری ارتباط با غرب به منزله پیشرفت هر چه بیشتر کشور و افزایش قدرت میهن در حوزه های مختلف است. این افراد به گمان انتقال تکنولوژی به ایران و پیشرفته شدن کشور گمان می کردند غرب بی هیچ چشم داشتی تکنولوژی خود را در اختیار سایر جوامع قرار می دهد.  از این رو هموار به دنبال برقراری مناسبات عادی و مطلوب تری با غربی ها بوده وهستند تا ازاین مواهب استفاده کنند. بی شک این عده از این مساله مهم غافل اند که اولا غربی ها دستاوردهای خود را تا زمانی که منافع سرشاری از آن کشور به دست نیاورند در اختیار آن ملت قرار نمی دهند ، ثانیا آنها همواره به دنبال اهرم های فشاری هستند تا با توسل به آن منافع خود را در آن کشورها تامین کرده و منابع آنان را غارت کنند. غربی ها در دویست سال اخیر به خوبی نشان داده اند که اصلی ترین راهبرد آنها مقابله با کشورهای استقلال خواه و مقاوم منطقه ، تجزیه و تسلط بر کشورهای مسلمان است. غربی ها بخصوص آمریکا در دهه های اخیر نشان داده اند که به دنبال غارت ذخایر انرژی کشورهای منطقه هستند از این رو آنها به هیچ وجه حضور و وجود کشوری قدرتمند چون ایران را نمی پذیرند. بی شک آمریکا هرگز تاب مبانی دینی مقابله با سلطه پذیری  ایران اسلامی را ندارد. به موجب این مساله نه تنها  تکنولوژی خود را در اختیار ایران قرار نمی دهد بلکه مترصد فرصتی است تا با ضربه زدن به کشور، زمینه های سقوط جمهوری اسلامی را فراهم کند. متاسفانه غرب گرایان ایرانی هرگز به این مساله واقف نشده اند که دوستی با آمریکا همیشه به زیان ما خواهد بود. البته خطاب بنده به کسانی است که وابستگی و پیوستگی به استعمار ندارند و هدف از برقراری رابطه با غرب را تنها به دلیل افزایش قدرت و پیشرفت ایران جایز می دانند. این دسته از غربگرایان براین باورند که  رابطه با غرب به نفع ماست و درهای توسعه را به روی ما می گشاید. در حالی که آنها باید همچون شهید مدرس به این نکته واقف باشند که  اساسا غرب یک ایران قدرتمند و با ثبات را به دلیل مخالفت با سلطه پذیری آنها  نمی پذیرد. بی شک اگر  شهید مدرس به عنوان عالم دینی و مرد سیاست دراین دوره زمانی حضور می داشت  قطعا در مقابل کسانی که  با غرب همسویی کرده و  تبعیت از غرب را پیشنهاد می کردند به شدت ایستاده و با آنها مخالفت می کرد. عمده ترین دلیل موضع گیری شهید مدرس در برابر غرب به عمق اعتقاد و باور وی از مجموعه راهبردهای غرب مرتبط است . بی شک اینک همه به این مساله اذعان دارند که اصلی ترین هدف غرب به رهبری آمریکا  تجزیه کشورهای غرب آسیا و به ذلت کشاندن مسلمانان است. حضور تروریست ها در غرب آسیا وحمایت همه جانبه غربی ها از آنها بیانگر دلایل موضع گیری شدید مدرس ها در برابر آنهاست. تجزیه سوریه و کشتار ملت عراق از جمله طرح ها و برنامه هایی است که غربی ها برای کشورهای منطقه اندیشیده اند. بی شک اگر امروز مدرس زنده بود و به عنوان نماینده مجلس شورای اسلامی در مجلس حاضر می شد به هیچ وجه همکاری ، همراهی و اعتماد به غربی ها بخصوص به آمریکا را برنمی تافت.

ساحل عباسی

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.