جامعه اطلاعاتی ایالات متحده، ۱۶ نهاد اطلاعاتی آمریکا را مدیریت می کند و طبعاً این نهاد با جایگاه عالی خود نسبت به دیگر سرویس‌های جاسوسی، نقش تعیین کننده ویژه‌ای را ایفا می‌کند. در گزارش ۲۰۲۱ این دفتر، مسائلی فراملی نظیر همه‌گیری ویروس کرونا، تغییرات آب و هوایی، فناوری‌های در حال ظهور، مسائل سایبری، مهاجرت، تروریسم جهانی و همچنین درگیری‌ها و بی‌ثباتی در بخش‌های مختلف جهان از جمله غرب آسیا، به طور خاص از جمهوری اسلامی در کنار کشورهای روسیه، چین و کره شمالی با تأکید بر «مستقیم‌ترین» و «جدی‌ترین» تهدیدها علیه ایالات متحده ذکر شده است.
نکته‌ای جالب در گزارش آمریکایی
این نهاد اطلاعاتی آمریکایی با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی همچنان تهدیدی متداوم علیه منافع ایالات متحده و متحدانش در منطقه است، دلایل آن را تلاش برای حذف نفوذ آمریکا، حمایت از جمعیت شیعه در خارج از مرزهای خود، تحکیم نفوذ خود در منطقه، انحراف فشارهای بین‌المللی نسبت به مرکزیت خود و به حداقل رساندن تهدیدها علیه ثبات خود معرفی کرده است. در این میان، دلیل سوم اشاره شده در ارزیابی سالانه حائز نکته‌ای راهبردی است. در دلیل سوم، اشاره شده جمهوری اسلامی فشار بین‌المللی را نسبت به مرکزیت خود، منحرف می‌کند. به دیگر سخن، این بدان معناست که یکی از اصول سیاست منطقه‌ای تهران در حوزه نفوذ خود، تقلیل فشارهای محور غربی -عربی -عبری به تمام پیکر یک‌پارچه محور مقاومت است. این کارکرد ویژه‌ای است که درست عکس آن در تبلیغات معاندان یافت می‌شود. بر اساس یافته‌های جامعه اطلاعاتی آمریکا، در اکثر اوقات این اقمار جمهوری اسلامی هستند که برای تهران هزینه می‌دهند، نه آنکه ایران یک سره در حال فداکاری برای آن‌ها باشد.
در ادامه این گزارش، گفته شده تهران از ابزارهای مختلفی از جمله دیپلماسی، گسترش برنامه هسته‌ای، خرید و فروش تجهیزات نظامی و حملات تاکتیکی نیابتی برای پیشبرد اهداف خود بهره می‌برد. بررسی‌های جامعه اطلاعاتی آمریکا نشان می‌دهد تمایل جمهوری اسلامی برای انجام این حملات احتمالاً به ارزیابی خود از تمایل ایالات متحده برای اقدام متقابل، توانایی تهران در انجام حملات بدون ایجاد درگیری مستقیم و البته چشم‌انداز به خطر انداختن رفع احتمالی تحریم‌های آمریکا بستگی خواهد داشت.
گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا با اشاره به احتیاط تهران و واشنگتن در خصوص کشیده شدن تنش بین خود به یک درگیری تمام عیار، تأکید دارد نخبگان ایرانی احتمالاً تمایلی به مشارکت دیپلماتیک در گفت‌وگوها با آمریکا در آینده نزدیک بدون کاهش تحریم‌ها یا تخفیف‌های مرتبط با مسائل انسان دوستانه یا بدون پیوستن ایالات متحده به برجام را نخواهند داشت.
کنش‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی
در ادامه این گزارش، تأکید شده است جمهوری اسلامی، همچنان یک بازیگر مشکل‌ساز در عراق است و طی سال جاری میلادی، میدان اصلی نبرد میان تهران و واشنگتن، بغداد باقی خواهد ماند. جامعه اطلاعاتی آمریکا افزوده است به چالش کشیدن حضور ایالات متحده در عراق عمدتاً از طریق فشار سیاسی و حملات پویا و نه ایستا، پیگیری خواهد شد. در این میان، نکته مهمی که در این گزارش بدان اشاره شده، آن است که تهران همچنان از روابط با گروه‌ها و رهبران شیعه عراق برای دور زدن تحریم‌های آمریکا استفاده خواهد کرد. مؤید دیگری از هزینه‌های محور مقاومت برای مرکز. در قسمت دیگری از این گزارش، ضمن اشاره به تلاش تهران مبنی بر تکمیل نفوذ منطقه‌ای خود به حضور در سوریه تأکید شده است که جمهوری اسلامی به دنبال حضور دائم در حوزه‌های نظامی و معاملات اقتصادی در این کشور همزمان با رو به پایان رفتن درگیری‌هاست.
توانمندی‌های نظامی ایران
در قسمت دیگری از ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا به قابلیت‌های متنوع نظامی جمهوری اسلامی اشاره و گفته شده است رویکرد ترکیبی ایران در جنگ با استفاده از قابلیت‌های متعارف و غیرمتعارف، همچنان تهدیدی برای منافع ایالات متحده و متحدانش در منطقه در آینده قابل پیش‌بینی خواهد بود. طبق این گزارش، ایران راهبرد نظامی متعارف خود را عمدتاً بر اساس بازدارندگی و توانایی مقابله به مثل گسترش داده است. به طور کلی در حوزه منطقه‌ای و در ابزارهای غیر موشکی، عملیات تاکتیکی غیر متعارف جمهوری اسلامی و شبکه شرکای شبه نظامی و نیابتی، تهران را قادر می‌سازد تا منافع خود را در منطقه پیگیری کند، عمق راهبردی خود را حفظ کند و گزینه‌های تلافی‌جویانه نامتقارن را فراهم کند.
تهدیدهای بومی جمهوری اسلامی در آمریکا
یکی از قسمت‌های جالب توجه گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا، اشاره به توانمندی ایران در شکل دهی به عملیات‌های موفق در ایالات متحده و تولید شبکه تهدید محور در حوزه فرا منطقه‌ای است. آمریکایی‌ها معتقدند جمهوری اسلامی همچنان علاقه‌مند به توسعه شبکه‌هایی در داخل ایالات متحده به عنوان هدفی که آن را بیش از یک دهه دنبال می‌کرده، هستند. در چند سال گذشته، مأموران امنیتی آمریکا افراد زیادی را که دارای ارتباط با ایران بودند را دستگیر کرده‌اند. عمده اهدافی که برای این افراد ذکر شده، تلاش برای نفوذ یا جمع‌آوری اطلاعات درباره مخالفان و اپوزیسیون ایرانی در ایالات متحده است. بر اساس برآورد آمریکایی‌ها، ایران احتمالاً به راحتی می‌تواند منافع ایالات متحده در خاورمیانه و جنوب آسیا را هدف قرار دهد؛ زیرا دارایی و نیروهای نیابتی بومی مستقر را در اختیار دارد.
گریز هسته‌ای
در قسمت دیگری از این گزارش، طبق ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا، ایران مشغول فعالیت‌های کلیدی در توسعه سلاح‌های اتمی نیست؛ اما به دنبال خروج آمریکا از برجام در مه ۲۰۱۸، مقامات ایرانی برخی از تعهدات ایران را کنار گذاشته و برخی از فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سر گرفته‌اند که از محدودیت‌های برجام فراتر رفته است. بر اساس این گزارش، اگر تهران کاهش تحریم‌ها را دریافت نکند، احتمالاً مقامات ایرانی گزینه‌هایی از غنی‌سازی بیشتر اورانیوم تا غنای بالاتر از ۶۰درصد تا طراحی و ساخت یک رآکتور جدید ۴۰ مگاوات آب سنگین را روی میز خود خواهند دید. جمهوری اسلامی به طور مداوم ازسرگیری فعالیت‌های هسته‌ای خود را به عنوان پاسخی برگشت‌پذیر به خروج آمریکا از برجام مطرح کرده و این پیام را داده که اگر واشنگتن به تعهدات کامل برجامی خود بازگردد، تهران هم به تعهدات کامل خود باز خواهد گشت.
سایبری، اطلاعات، نفوذ و دخالت در انتخابات
در آخرین قسمتی که از این گزارش به ایران مرتبط است، به حوزه سایبری و کنش‌های مجازی پرداخته شده است. این نهاد عالی اطلاعاتی آمریکایی با اشاره به تخصص و تمایل ایران برای انجام عملیات سایبری تهاجمی، آن را تهدیدی مهم برای امنیت آمریکا و داده‌ها و شبکه‌های کشورهای متحد آن اعلام می‌کند. ایران توانایی انجام حملات به زیرساخت‌های حیاتی و همچنین انجام فعالیت‌های نفوذ و جاسوسی را دارد. آمریکایی‌ها بر این نظرند که ایران به طور فزاینده‌ای در استفاده از فضای مجازی برای فعال کردن عملیات نفوذ مشغول است و انتظار می‌رود بر نفوذ مخفی آنلاین مثل انتشار اطلاعات غلط درباره تهدیدهای جعلی یا زیرساخت‌های به خطر افتاده انتخابات و انتشار دوباره محتوای ضد آمریکایی تمرکز کند. پیش از این هم در رسانه‌های آمریکایی مطرح شده بود، ایران با ارسال پیام‌های تهدیدآمیز برای رأی‌دهندگان آمریکایی سعی کرد بر پویایی انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا تأثیر بگذارد. بازیگران سایبری ایرانی هم در دسامبر ۲۰۲۰ اطلاعات مربوط به مقام‌های انتخاباتی ایالات متحده را در تلاش برای تضعیف اعتماد به انتخابات این کشور پخش کردند.
نظر شما