محمدمهدی کاظمی، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش اوایل همین ماه گفته بود: «رشته ریاضی برخی دبیرستان‌ها به دلیل نبود تقاضا تعطیل شده که باید برای آن چاره‌اندیشی کنیم».
وی در اظهارنظر دیگری از طرح تجمیع رشته‌های نظری که با یکدیگر قرابت دارند خبر داده و گفته بود: با توجه به قرابت محتوایی دروس رشته ریاضی و تجربی به خصوص در پایه دهم که اختلاف چندانی در پایه درسی این دو رشته نداریم، می‌توان این دو رشته را تجمیع کرد و شاید به کاهش تب کنکور هم کمک کند.
آدم‌ها روبات می‌شوند
پروفسور امیدعلی کرم‌زاده؛ چهره ماندگار ریاضیات ایران به ما می‌گوید: حال و روز رشته ریاضی، مربوط به امروز و دیروز نیست؛ این مشکل از ۱۰ سال پیش آغاز شده بود و دلیل آن آموزش و پرورش، دانشگاه و جامعه‌اند که به دانش‌آموختگان ریاضی بی‌توجه‌اند و بر اهمیت ریاضی تأکید نمی‌کنند؛
وگرنه دانش‌آموزان ما کم کار نیستند. اگر آموزش ریاضی تضعیف شود بدون شک فکر کردن هم مختل می‌شود. بدون گسترش علم ریاضی، جامعه نمی‌تواند فکر کند و افراد تبدیل به روبات‌هایی می‌شوند که قادر به فکر کردن نیستند.
البته والدین حق دارند برای آینده شغلی فرزندان خود نگران باشند زیرا وقتی می‌بینند وضعیت اشتغال در رشته‌هایی مثل پزشکی خیلی بهتر است، منطقی است که فرزندان خود را به تحصیل در آن رشته‌ها هدایت کنند.
این استاد دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه می‌دهد: دولت باید ضمن مشورت با انجمن‌های ریاضی و فیزیک و استادان پیشکسوت این رشته راهکار پیدا کند.
اوایل انقلاب اقبال به رشته ریاضی کم شده بود و ما با مطرح کردن مسئله المپیاد، دانش‌آموزان و دانشجویان را تشویق به شرکت در مسابقات المپیاد ریاضی کردیم و چون هر سال این مسابقه در یک شهرستان برگزار می‌شد خانواده‌ها نیز علاقه‌مند شده بودند فرزندانشان در رشته ریاضی تحصیل کنند و دیگر ریاضی تنها عدد، رقم و محاسبه نبود، بلکه حتی برای خانواده‌هایی که از اهمیت آن بی‌اطلاع بودند، تحصیل فرزندانشان در این رشته وجهه اجتماعی خاصی داشت.
ابهام در آینده شغلی مهندسان
حسین دهقان، دکترای جامعه‌شناسی آموزش و پرورش نیز در این خصوص به ما می‌گوید: زمینه اشتغال برای دانش‌آموختگان علوم تجربی و شاخه پزشکی بیشتر فراهم شده و دلیل آن هم کمبودی است که همواره در نظام درمانی کشور وجود داشته است، از سوی دیگر فضای توسعه اقتصادی با چالش‌هایی در یک دهه اخیر مواجه بوده که آینده شغلی دانش‌آموختگان مهندسی را در هاله‌ای از ابهام قرار داده و این مسئله انگیزه دانش‌آموزان را به تحصیل در رشته ریاضی کاهش داده است.
این کارشناس آموزش و پرورش در خصوص پیامدهای بی‌رغبتی دانش‌آموزان برای ادامه تحصیل در رشته ریاضی می‌گوید: کمبود دانش‌آموخته رشته‌های ریاضی و مهندسی، سیاست‌های توسعه کشور را به طور کامل نقش بر آب می‌کند. هر دولت و کشوری که بخواهد در راستای توسعه حرکت کند باید سرمایه انسانی کافی در رشته‌های فنی و مهندسی داشته باشد.
مسئولان بی‌تفاوت
اما علیرضا رحیمی، کارشناس دیگر آموزش و پرورش به ما می‌گوید: یکی از دلایلی که دانش‌آموزان، رشته ریاضی را از گزینه‌های انتخاب رشته خود حذف کرده‌اند، حجم بالای محتوا و کار بیشتری است که دروس رشته ریاضی به آن نیاز دارد. این مسئله موجب شده ترس بر دانش‌آموزان غالب شود اما پیشتر چون زمینه اشتغال فراهم بود، دانش‌آموزان این ترس و سختی را به جان می‌خریدند. البته این موضوع تنها عامل حذف رشته ریاضی از مدارس نیست اما اگر امروز برای این مسئله تدبیری اندیشیده نشود ۱۰ سال آینده کشور با کمبود دانش‌آموخته فنی و مهندسی مواجه خواهد شد.
وی اضافه می‌کند: در شرایطی که تعدادی از بهترین دانشگاه‌های کشور متعلق به رشته‌های فنی و مهندسی است با کاهش دانش‌آموزان رشته ریاضی در آینده تعداد زیادی از کرسی‌های این دانشگاه‌ها خالی می‌ماند. دلیل اصلی همه این مشکلات این است که ما در نظام آموزش و پرورش کشور یک مغز تصمیم‌گیرنده و برنامه‌ریز نداریم و هر مسئولی هر تصمیمی که می‌خواهد، می‌گیرد و کسی بر اساس مطالعات و اطلاعات صحیح و پژوهش‌های دقیق کاری انجام نمی‌دهد؛ همان‌طور که اکنون در پژوهشگاه آموزش و پرورش صدها پروژه در حال اجراست اما هیچ تأثیری در توسعه کشور ندارد. زنگ خطر این موضوع از سال ۹۷ به صدا درآمد و این پروژه باید از سال‌های قبل اجرا می‌شد، اما متأسفانه هنوز عملیاتی نشده است، این مسئله موضوعی نیست که بتوان برای آن سیاست‌گذاری آنی کرد.
برای نجات آینده مهندسی چه باید کرد؟
اما علیرضا قربانی پور، دیگر کارشناس آموزش و پرورش نظری متفاوت دارد. او معتقد است بخشی از انتخاب رشته در مقطع دوم متوسطه به کارکرد مشاوران و دبیران مدارس بستگی دارد، به طوری که اگر دبیران و مشاوران بتوانند در پایه نهم با معرفی رشته‌ها، مزایای هر رشته برای توسعه و خودکفایی کشور و آینده شغلی آن‌ها را برای دانش‌آموزان و حتی خانواده‌های آن‌ها ترسیم کنند به دانش‌آموزان فرصت انتخاب رشته بهتری خواهند داد.
وی در گفت‌وگو با ما اضافه می‌کند: پذیرفته‌شدگان رشته‌های فنی و مهندسی وقتی وارد دانشگاه می‌شوند انتظار دارند با شرکت در کارگاه‌های آموزشی و گذراندن واحدهای عملی تجربه کسب کنند، اما متأسفانه بیشتر واحدهای درسی دانشگاه‌ها نظری برگزار می‌شود و دانشجویان نخبه این رشته‌ها نسبت به آینده تحصیلی خود دلسرد می‌شوند و در بسیاری از مواقع تغییر رشته می‌دهند.
وی اضافه می‌کند: نکته دیگر این است که جوانان تمایل دارند پس از مقطع کارشناسی به لحاظ اقتصادی مستقل شوند، اما متأسفانه در حال حاضر بازار کار رشته‌های فنی و مهندسی اشباع شده و اگر هم کاری باشد در مقایسه با رشته‌های تجربی درآمد قابل قبولی ندارد.
نظر شما