به گزارش قدس آنلاین، ایلان ماسک در روز اول مارس اعلام کرد که ممکن است نسبت تعداد ربات‌های انسان‌نما از انسان ها فراتر برود. وقتی کسی که خود را پادشاه حوزه فناوری لقب داده چنین چیزی می گوید، بیشتر از پیش بینی، منظورش این است که حتما اتفاق می افتد. با توجه به اینکه او توضیح بیشتری نداده که چگونه یا چه زمانی از یک کلیپ تبلیغاتی از ربات های در دست ساخت شرکت او، به ارتشی متشکل از بیش از ۸ میلیارد ربات می رسیم، ممکن است تصور شود که بیشتر با قضیه ای علمی تخیلی روبرو هستیم. اما او وارد یک بحث بسیار جدی در مورد آینده حوزه کار شده است. زیرا اشکال خاصی از اتوماسیون با قابلیت هوش مصنوعی به سرعت در حال تبدیل شدن به یک واقعیت علمی هستند.

از ماه نوامبر، Chatgpt، یک گفتگوگر مبتنی بر هوش مصنوعی، کاربران را با توانایی های قابل قبول خود به عنوان یک همکار با توانایی های انسانی مبهوت کرده است، و این روزها بسیاری در خصوص وقوع یک آخرالزمان در حوزه مشاغل در آینده صحبت می‌کنند.

نگرانی از به وجود آمدن تغییرات در مشاغل به خاطر پیشرفت فناوری چیز جدیدی نیست. در اوایل قرن نوزدهم در بریتانیا، جنبش لادایت ها، ماشین های کارخانه ها را می سوزاندند. اصطلاح «اتوماسیون» برای اولین بار با پذیرش نوآوری های زمان جنگ در کارهای مکانیزه، موجی از وحشت را در مورد بیکاری گسترده در دهه ۱۹۵۰ برانگیخت. در سال ۱۹۷۸، جیمز کالاگان، نخست‌وزیر بریتانیا، از انجام تحقیقات در خصوص پیشرفت فناوری عصر خود یعنی ظهور ریزپردازنده ها در مورد پتانسیلشان برای از بین بردن شغل انسان ها استقبال کرد. ده سال پیش نیز کارل فری و مایکل آزبورن از دانشگاه آکسفورد مقاله‌ای پرفروش منتشر کردند که بیش از ۵۰۰۰ بار به عنوان مرجع مورد استفاده قرار گرفته و در آن ادعا کردند که ۴۷ درصد از وظایفی که کارگران آمریکایی انجام می‌دهند می‌توانند «طی یک یا دو دهه آینده» به‌طور خودکار حذف شوند. اکنون حتی آقای ماسک که فردی خوش بین به فناوری است نیز برایش سوال پیش آمده که بیشتر شدن تعداد روبات ها از انسان ها چه معنایی دارد و تاکید می کند «در آن زمان حتی مشخص نیست اقتصاد به چه شکلی بدل شده باشد؟»

اگرچه فری و آزبورن هنوز چند سال دیگر فرصت دارند تا ادعای خود را ثابت کنند، و صحبت های ماسک را نیز می توان نادیده گرفت، اما ترس های قبلی در مورد فناوری و تاثیرش در نابودی شغل ها هرگز محقق نشده است. برعکس، بازارهای کار در سرتاسر کشورهای ثروتمند به بیشترین میزان وجود شغل رسیده و هر چه می گذرد این میزان بیشتر نیز می شود. در حال حاضر برای هر آمریکاییّ بیکار دو جای خالی شغلی وجود دارد که بالاترین نرخ وجود کار در تاریخ است. بخش‌های تولید و خدمات مربوط به میزبانی در آمریکا با کمبود نیروی کار به ترتیب با رقم پانصد هزار و هشتصد هزار نفر مواجه است.

پس مشکل کنونی برای اقتصادهای پیشرفته، میزان استفاده زیاد از ماشین ها نیست بلکه برعکس استفاده بسیار کم از آن هاست. بازوهای مکانیکی داخل کارخانه ها که کارهای تکراری مانند جوشکاری، حفاری یا جابجایی یک شی را انجام می‌دهند، دهه‌هاست که وجود دارند. استفاده از ربات از لحاظ تاریخی بر صنعت خودرو متمرکز شده است، که قطعات سنگین و دسته های بزرگ این ربات ها به طور ایده آل برای ساخت ماشین ها مناسب هستند. صنعت الکترونیک نیز با نیاز به حرکات دقیق و تکراری، اولین پذیرنده ماشین ها بوده است.

قیمت ربات ها هم کاهش یافته است. میانگین قیمت یک ربات صنعتی از ۶۹۰۰۰ دلار در سال ۲۰۰۵ به ۲۷۰۰۰ دلار در سال ۲۰۱۷ کاهش پیدا کرده است. در ماه دسامبر گذشته شرکت حوزه فناوری سوئدی-سوئیسی abb، یک کارخانه عظیم به مساحت ۶۷۰۰۰ متر مربع در شانگهای افتتاح کرد که در آن روبات ها ربات های دیگری را می سازند. سوزان بیلر، دبیر کل فدراسیون بین‌المللی رباتیک خاطرنشان می‌کند که هزینه‌های نصب ربات ها نیز با سیستم‌های جدید که نیازی به مهارت‌های برنامه‌نویسی ندارند، کاهش یافته است.

موجودی جهانی ربات های صنعتی از  یک میلیون در سال ۲۰۱۱ به نزدیک به ۳.۵ میلیون در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است با وجود این همه رشد، پذیرش مطلق ربات ها توسط شرکت ها و کارخانجات پایین است. حتی شرکت‌های کره جنوبی که تا حد زیادی مشتاق‌ترین پذیرای ربات‌ ها در جهان هستند، برای هر ربات صنعتی ده کارگر تولیدی استخدام می‌کنند که فاصله زیادی با دیدگاه ماسک دارد. در آمریکا، چین، اروپا و ژاپن این رقم ۲۵ تا ۴۰ فرد به یک ربات است. ۲۵ میلیارد دلاری که جهان در سال ۲۰۲۰ برای ربات‌های صنعتی هزینه کرد، کمتر از ۱ درصد هزینه از سرمایه جهانی به استثنای بخش‌های انرژی و معدن بوده است که رقمی بسیار کم را نشان می دهد.

برخی از کسب و کارها به طور آزمایشی شروع به استقبال از هوش مصنوعی نیز می کنند. با این حال، مانند استفاده از روبات‌ها در صنایع، بسترسازی در این فناوری جدید نیز یک شبه اتفاق نخواهد افتاد. فناوری هوش مصنوعی که زیربنای ربات‌های چت است، روزی می‌تواند یک موهبت برای اتوماسیون باشد اما رسیدن از داستان علمی تخیلی به واقعیت علمی یک چیز است و رسیدن از آن نقطه به یک واقعیت اقتصادی کاملاً چیز دیگری محسوب می شود.

منبع: اکونومیست

مترجم: امیرمحمد سلطانپور