«یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ» این دعا با فرازهایی روح بخش را هنگام تحویل سال نو می‌خوانیم و می‌شنویم. دعایی کوتاه و سرشار از معارف بلند الهی که نیکوست در معنای آن کمی درنگ کنیم.
در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام دکتر یحیی جهانگیری سهرودی، پژوهشگر و کارشناس دینی از منظر عرفانی این دعای بالنده و انسان‌ساز را مورد بررسی قرار دادیم.
حجت‌الاسلام دکتر جهانگیری سهروردی در ابتدا با اشاره به اینکه سال‌ها می‌آیند و می‌روند و فکر می‌کنیم هر سالی که می‌آید، سالی جدید است؛ می‌گوید: در حقیقت آنچه اتفاق می‌افتد گذر زندگی بر ماست و به نو بودنش خوشحال می‌شویم. از منظر عرفانی با آمدن سال جدید، سال بزرگ دیگر و فرصت بازگشت و برگشت را از دست می‌دهیم. هر زمانی که می‌گذرد نه فقط هر سال، ذره‌ها ما را به پایان زیست در این کره خاکی و مرگ نزدیک‌تر می‌کند.
او اضافه می‌کند: شاید در ابتدای سال نو گفتن و شنیدن این واقعیات تلخ به نظر برسد و چون همه شاد هستند، دوست داشته باشند فقط از شادی بگویند اما این واقعیتی است که باید آن را بشنویم و در نظر داشته باشیم. روایت متفاوت داشتن را هرگز دوست نداریم و چون آن را دوست نداریم با واقعیت‌ها زندگی نمیکنیم. کنار این واقعیت، واقعیت دیگری نیز رقم می‌خورد.
این استاد حوزه و دانشگاه یادآور می‌شود: اگر سال نو را از منظر طبیعت و فیزیک بررسی کنیم، سال جدیدی نداریم، بلکه سال مکرر داریم و زندگی محصول یک تکرار خواهد بود. زیرا سال جدید، ماه جدید ندارد و هر کدام از این ایام، حاصل دوران منظومه شمسی است. گردش زمین به دور خورشید سال، گردش آن به دور ماه یک ماه و گردش آن به دور خودش یک روز را شکل می‌دهد. این حرکت طبیعی و ماشینی زمین است که از اول بوده و تا آخر نیز هست. این حرکت منظم و مکرر، نشان می‌دهد که هستی از تکرار برخودار است. پس سال امسال، همان سال گذشته است. تغییر احوال، تکرر را در پیش خود دارد.
این مبلغ بین‌المللی تصریح می‌کند: وقتی سال، ماه و روز جدید مفهوم جدید پیدا می‌کند که معنای حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ محقق شود یعنی زندگی تکرار نباشد، بلکه تحول، تغییر و رشد باشد. وقتی محور و مدار فهم سال نو را زمین و طبیعت و خورشید ندانیم بلکه محور آن را انسان بدانیم، انسان می‌بیند که در این تکرر دوران چقدر خود را رشد داده و تحول پیدا کرده است. در این دعای مشهور تحویل سال انسان محور قرار داده می‌شود.
او بیان می‌کند: یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ یعنی ای گرداننده سال و حالت‌ها حال ما را به نیکوترین حال بگردان. به بیانی دیگر برای حال خوب داشتن، سال خوب داشتن و سال تکراری نداشتن، انسان باید محور باشد و این اتفاق زمانی می‌افتد که انسان پیوندی قوی با خدا داشته باشد.
دکتر جهانگیری سهرودی تاکید می‌کند: انسان در مدار زیست ایمانی خودش،به این نتیجه می‌رسد که گذر روزگاران تکرار است و طبیعت، زندگی مکرر و ماشینی را برای او پیشنهاد می‌کند پس اگر او دنبال تحول است این را در سال نو و نگاه به طبیعت نمی‌تواند پیدا کند بلکه باید با نگاه به خدای بزرگ، این تغییر را در خود ایجاد کند. او نمی‌تواند در بیماری، مرگ، بارش باران و... اثرگذار باشد و تنها کسی که می‌تواند این تغییر و تحول را ایجاد کند، کسی است که تمام هستی دست اوست و او خداست. او که مقلب القلوب و محول الاحوال است و باید به او چنگ بزند و از او کمک بگیرد. مهمترین تحول در سال جدید، تحول احوال و بهترین دعا در لحظه تحویل سال هم دعا برای تحول اخلاقی خودمان است.
خبرنگار: مریم احمدی شیروان
نظر شما