به گزارش قدس خراسان، روزانه ۲۳ تن پسماند پزشکی در مشهد دفن می‌شود؛ این آمار مربوط به سال ۱۴۰۰ است و طبق گفته مدیر عامل وقت سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد، بی‌خطرسازی پسماندهای عفونی واحدهای پزشکی و بهداشتی مشهد به جز بیمارستان‌های این شهر توسط دو شرکت متخصص انجام می‌شود.

این شرکت‌ها که مورد تأیید دانشگاه علوم پزشکی مشهد هستند، زباله و پسماندهای حاصل از اقدامات پزشکی را پس از بی‌خطرسازی برای دفن بهداشتی به سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد تحویل می‌دهند.

بی‌خطرسازی پسماندهای بیمارستانی در مشهد نیز با استفاده از دستگاه اتوکلاو (استریل‌کننده) در محل بیمارستان صورت گرفته و پس از آن برای دفن، تحویل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد می‌شود و به صورت بهداشتی در محل ویژه و مشخص خارج از شهر و با ملاحظه تمامی استانداردهای لازم صورت می‌گیرد.

تا اینجای ماجرا همه چیز منطقی و استاندارد به نظر می‌رسد؛ اما واقعیت کف جامعه همیشه هم این‌قدر شیک و اتوکشیده نیست.

چند روز پیش وقتی گذر خبرنگار قدس خراسان به یکی از درمانگاه‌های مشهد افتاد، با صحنه عجیبی روبه‌رو شد.

زباله‌های عفونی درمانگاه توسط افرادی که ماسک و دستکش نداشتند، به ناایمن‌ترین حالت درون یک دستگاه وانت جمع‌آوری و حمل می‌شد؛ صحنه‌ای که یک خبرنگار به راحتی نمی‌تواند از کنار آن عبور کند. بنابراین پشت سر خودرو می‌رود تا ببیند ماجرا چیست.

در نگاه اول شاید فکر نمی‌کنی این خودرو به یک شرکت مجوزدار برگردد؛ اما سر زدن وسط روز به کلینیک‌ها و درمانگاه‌های مشهد و گرفتن زباله‌ها توسط راننده و سرنشین این خودرو شک را بیشتر می‌کند تا بررسی کنی این ماشین به کجا برمی‌گردد و سرنوشت پسماندهای عفونی چیست.

در قسمت‌هایی از مسیر، کنار خودرو مزبور رانندگی می‌کنم و روی بدنه آن نام و نشان یکی از شرکت‌های جمع‌آوری زباله‌های عفونی را مشاهده می‌کنم. تعجبم دو چندان می‌شود و اصرارم برای پیگیری سرنوشت این زباله‌ها بیشتر!

پس از طی مسافتی وانت حمل پسماند عفونی جلو درمانگاه بعدی توقف می‌کند و باز هم سرنشین آن، زباله‌های عفونی را که در پلاستیک‌های زردرنگ جمع‌آوری شده‌اند بدون دستکش، کلاه و ماسک چندتایی به دست می‌گیرد و عقب ماشین پرتاب می‌کند. به این فکر می‌کنم که چگونه می‌شود وسط روز این‌قدر ناایمن مثل یک کار بسیار طبیعی زباله‌های درمانگاه‌ها را جمع‌آوری کرد! خودرو به راه می‌افتد و مصمم‌تر دنبال آن می‌روم. پس از عبور از چند خیابان شلوغ رهسپار جاده کلات شده و حوالی آرامستان بهشت رضوان وارد یک مجتمع خدمات خودرویی می‌شود.

دوباره سردر را می‌خوانم؛ امداد خودرو و خدمات خودرویی ف... تابلو بزرگ سفید رنگ روی این انبار است که ماشین حمل زباله‌های عفونی محتویات خود را آنجا تخلیه می‌کند. هنوز کارش تمام نشده که ماشین بعدی از راه می‌رسد آن هم نام و نشان همان شرکت را دارد. تقریباً مطمئن می‌شوم که انبار شرکت در همین آدرس است.

موضوع را از مدیر عامل شرکت مزبور پیگیری می‌کنیم. او ابتدا به طور کامل منکر ماجرا می‌شود والبته مدعی است نیروهای شرکتش علاوه بر استفاده از دستکش، کلاه و کفش مخصوص، حتی در داشبورد ماشین دستکش و کلاه اضافه هم دارند!

این مقام مسئول که پیش از این مدعی شده بود دو شرکت چسبیده به هم هستیم و احتمالاً شرکت مجاور بوده یا شاید باد، تابلو ما را انداخته باشد، وقتی مشاهدات میدانی خبرنگار قدس را می‌شنود از ادعاهای خود کوتاه می‌آید و می‌گوید شرکت ما و یک شرکت دیگر که زباله‌های عفونی مراکز درمانی مشهد را جمع‌آوری می‌کنند با مجوزی که برای همین مکان دارند، در این مجتمع صنعتی پسماندهای عفونی را بی‌خطر می‌کنند.

وی با بیان اینکه مجوز ایمن‌سازی به نام این مجتمع صنعتی است(!)، ادامه می‌دهد: تابلو شرکت ما روی در پشتی مجتمع است و ورود ماشین‌های ما از در پشتی بوده و احتمالاً خطای نیروی انسانی موجب این اتفاق شده است.
مدیر عامل این شرکت که پاسخ‌گویی را موکول به فرستادن عکس و فیلم از ورود خودروهای شرکتشان به این مجتمع می‌کند، پس از مشاهده عکس، درخواست شماره پلاک خودروها و چهره کارگرانش را دارد!

بی‌اطلاعی مسئولان از سرانجام زباله‌های عفونی

دوباره راهی جاده کلات و آن مجتمع خودرویی می‌شویم تا ببینیم تابلو شرکت دقیقاً کجاست.

از آنجا که مرجع صدور مجوز شرکت‌های جمع‌آوری پسماند عفونی، سازمان محیط زیست است، در طول مسیر موضوع را تلفنی از رئیس اداره محیط زیست شهرستان مشهد پیگیری می‌کنیم. هادی موسی‌پور دوست‌آبادی وقتی شرح ماجرا را می‌شنود، با اظهار بی‌اطلاعی از این موضوع می‌گوید: آدرس بدهید تا موضوع را بررسی کنیم.

به مجتمع خدمات خودرویی می‌رسیم. دور تا دور بنا را بررسی می‌کنیم. خبری از تابلو شرکت نیست. دوباره به همان در خدمات خودرویی مراجعه و از شکاف بین در قفل شده، داخل را تماشا می‌کنیم. آنچه می‌بینیم مشمئزکننده‌تر از آن است که بتوان توصیف کرد؛ پلاستیک‌های زرد زباله‌های عفونی در دو طرف دیوار سالنی حدود ۱۵۰ مترمربع تلمبار و بخشی از زباله‌ها کف سالن رها شده و مگس‌ها و حشرات به دور آن‌ها می‌چرخند و دستگاه بزرگی آخر سالن به چشم می‌خورد.

رئیس گروه سلامت کار معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد دیگر مسئولی است که موضوع را از وی جویا می‌شویم. فرشید وفا هم از وضعیت آن بی‌خبر است. البته می‌گوید نمی‌توانیم تا پیش از اطمینان چیزی را قضاوت کنیم و می‌گوید بررسی می‌کنیم.

محسن داوری، فرماندار شهرستان مشهد آخرین مسئولی است که سراغش می‌رویم. او نیز پس از شنیدن شرح ماجرا، قول بررسی میدانی را می‌دهد و می‌گوید اگر تخلفی در این زمینه مشاهده کنیم، بی‌شک برخورد قاطعی خواهیم کرد.

خبرنگار: معصومه مؤمنیان