به گزارش قدس آنلاین، از سوی دیگر خودکفایی ایران در تولید گندم نان که امسال با خرید ۱۰ میلیون و ۳۴۴ هزار تن گندم از کشاورزان کشور رقم خورد، با گزارش بلومبرگ مبنی بر رشد ۸/۲۵ دلاری قیمت گندم در بازارهای جهانی اهمیت بیشتری پیدا کرد.
گزارش افزایش قیمت جهانی گندم که در روزهای گذشته نیز بارها تکرار شده بود، نشان‌دهنده بی‌ثباتی قیمت‌ها در بازار جهانی است و کشوری که واردکننده این محصول و دیگر کالاهای اساسی باشد از این بازار متضرر خواهد شد.
اما به نظر می‌رسد در کنار توجه به خودکفایی در تولید گندم، به ظرفیت مغفول صادرات آرد هم باید توجه داشت. گفته می‌شود ایران دارای حدود ۴۰۰ کارخانه آرد است و این تعداد کارخانه ظرفیت تبدیل ۳۰ میلیون تن گندم به‌آرد را در سال دارند، اما تنها حدود ۱۲ تا ۱۲/۵ میلیون تن آرد تولید می‌کنند، بنابراین دست‌کم ۳۰ درصد ظرفیت تولید آرد کشور بلااستفاده است.
شاید سؤالی که برایتان مطرح شده این باشد با وجود اینکه ایران هنوز در تولید گندم به خودکفایی، آن هم از نوع پایدارش نرسیده، می‌تواند صادرکننده آرد باشد و اصولاً این کار توجیه‌پذیر است؟ در گفت‌وگو با کارشناسان این حوزه این موضوع را پیگیری کردیم.
ترکیه بزرگ‌ترین صادرکننده آرد جهان، باوجود خودکفا نبودن!
حسین یزدجردی، رئیس هیئت مدیره کانون انجمن‌های صنفی صنایع آرد ایران در گفت‌وگو با خبرنگار قدس ضمن اشاره به‌اینکه ایران ظرفیت تبدیل سالانه ۳۰ میلیون تن گندم به‌آرد را دارد، اظهار کرد: از این میزان ۱۲ میلیون تن مصرف داخلی داریم و مابقی ظرفیت خالی است، بنابراین کارخانه‌ها با حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد از ظرفیت خود فعالیت دارند.
وی در پاسخ به‌اینکه به‌دلیل خودکفا نبودن ایران در تولید گندم، آیا صادرات آرد توجیه دارد، ابراز کرد: ترکیه همجوار ایران، در بسیاری مواقع در زمینه تولید گندم خودکفا نیست، اما بزرگ‌ترین صادرکننده آرد دنیاست، بنابراین با وجود اینکه ما در تولید گندم خودکفا نیستیم می‌توانیم با واردات گندم، صادرات آرد انجام دهیم.
یزدجردی با بیان اینکه این روند توجیه اقتصادی دارد، خاطرنشان کرد: مشکل ما یارانه و انحصاری بودن زنجیره آرد و نان است. دولت برای اینکه نان را ارزان نگه دارد برای آن سالانه حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه می‌پردازد و به‌دلیل این یارانه سنگین ناچار است بر آن کنترل شدید داشته باشد که این کنترل‌های شدید صادرات را منتفی می‌کند. رئیس هیئت مدیره کانون انجمن‌های صنفی صنایع آرد ایران یادآور شد: با همه این مشکلات حدود پنج سال پیش سالانه ۵۰۰ هزار تن آرد به افغانستان و عراق صادر کردیم، اما امروز این بازارها از دست ایران خارج شده و ترکیه جای ایران را گرفته است.
راه حل؛ حمایت دولت از صنعتگران
وی چاره این مشکل را در حمایت دولت از صنعتگران این حوزه دانست و تصریح کرد: حدود ۱۰ سال پیش کنفرانس منطقه‌ای آسیابانان در آنتالیای ترکیه برگزار و اردوغان که در آن دوران نخست‌وزیر ترکیه بود و به‌همراه چندین تن از وزیرانش در این کنفرانس شرکت کرده بود، به‌صادرکنندگان این کشور علاوه بر وعده تسهیلات، جایزه صادراتی هم داد، اما ما در ایران کنفرانس بین‌المللی برگزار می‌کنیم ولی معاون وزیر در این کنفرانس شرکت نمی‌کند!
یزدجردی اضافه کرد: تا زمانی که حمایت دولت نباشد، اقدامی هم صورت نمی‌گیرد. بدون حمایت دولت نمی‌توان صادرات انجام داد به‌خصوص که مدتی است مسئله تعهدات ارزی هم مطرح شده و همین مسائل، صادرات را صفر کرده است.
رئیس هیئت مدیره کانون انجمن‌های صنفی صنایع آرد ایران ضمن گلایه از وضع آیین‌نامه‌های یک‌شبه توسط دولت، خاطرنشان کرد: ما نمی‌خواهیم دولت جایزه صادراتی تعیین کند، اما چوب لای چرخ صادرکننده هم نگذارد. وی به سودآور بودن صادرات آرد اشاره و خاطرنشان کرد: منبع گندم ما در صورت تصمیم به صادرات، روسیه است که از سال گذشته روسیه روی گندم خود ۷۰ دلار تعرفه صادراتی وضع کرده که این میزان تعرفه توان رقابت را از صادرکننده ایرانی گرفته است، چراکه قیمت گندم در روسیه حدود ۲۳۰ دلار است که این عدد به‌اضافه تعرفه صادرات و هزینه حمل حدود ۳۳۵ دلار می‌شود. این رویه موجب می‌شود ما در زمینه رقابت حدود ۱۲۰ دلار از روسیه عقب باشیم، چون هم هزینه حمل را برای گندم می‌پردازیم و هم تعرفه صادرات را، بنابراین صادرکننده ما عملًا توان رقابت نخواهد داشت.
امکان ایجاد قرارداد مشارکتی با روسیه
یزدجردی پیشنهاد داد: باتوجه به‌اینکه آرد روسیه به‌صورت ترانزیت از ایران به‌کشورهایی چون عراق و افغانستان صادر می‌شود، می‌توان بر آن تعرفه بست یا عوارض راه دریافت کرد به‌نحوی که آسیابان ایرانی بتواند با آسیابان روسی رقابت کند.
یزدجردی در پایان گفت: با توجه به‌اینکه تولید گندم در روسیه و قزاقستان بسیار بالاست و ایران هم ظرفیت خالی در بخش آسیابانی دارد و فناوری کارخانه‌های آرد ایران هم در حد قابل قبول جهانی است، می‌توان در قراردادی با کشور روسیه به‌صورت مشارکت، به‌نحوی عمل کرد که گندم روسیه به‌صورت امانی با وضع تضمین‌های لازم برای حفظ و حراست سرمایه کشور روسیه در اختیار آسیابانان ایران قرار گیرد و آرد حاصله نیز بهتجار روسی تحویل شود، به‌صورتی که روسیه در تجارت و صادرات آرد سود ببرد و آسیابانان ایرانی هم با دریافت هزینه آسیابانی بخشی از ظرفیت خالی خود را پر کنند. این سود دوطرفه و قابل انجام است.
همچنین کریم سبزیان، کارشناس حوزه آرد و نان هم در گفت‌وگو با قدس، بلااستفاده بودن ۶۰ درصد ظرفیت تولید آرد در کشور را صحیح نمی‌داند و ضمن اشاره به‌اینکه ۳۰درصد می‌تواند عدد درست‌تری باشد، گفت: درخصوص دلایل خالی ماندن این ظرفیت، حق را باید بهکارخانهها داد، چراکه متأسفانه دولت از یک طرف به‌دلیل اینکه آن را کالای راهبردی می‌داند دست روی مسئله آرد و نان گذاشته و از دیگر سو به‌بهانه کنترل‌های دولتی اجازه واردات نمی‌دهد.
وی با تأکید بر اینکه در سیاست‌های دولت باید تجدیدنظر شود، افزود: در حال حاضر کشور با ۱۲ میلیون تن گندم اداره می‌شود و این درحالی است که چنانچه ۱/۵میلیون تن سبوسی که از گندم گرفته می‌شود را وارد چرخه مصرف نان کنیم و از دیگر سو جلو قاچاق آرد و دورریز نان گرفته شود، حدود ۶ میلیون تن در مصرف صرفه‌جویی خواهد شد. ما در هیچ سالی کمتر از ۶ میلیون تن گندم تولید نکردیم، اما همیشه واردات گندم داشتیم.
۳ روشی که می‌توان به‌وسیله آن مصرف آرد و گندم را در کشور نصف کرد
سبزیان اصلاح روش آردسازی، جلوگیری از قاچاق و کاهش دورریز نان را سه عامل کاهش هدررفت آرد و نان برشمرد و اظهار کرد: محدودیت‌هایی که دولت وضع می‌کند، صنعت آرد و نان را ضعیف کرده و این درحالی است که کشورهای اطراف ما در صورت تولید باکیفیت، خریدار کالای ما هستند. این کارشناس حوزه آرد و نان ابراز کرد: ما در بخش تولید و ماشین‌آلات به‌شکوفایی رسیدیم و جایی که دارای مشکل است، قوانین دولتی هستند.
نظر شما