واقعیت این است که دولت ها وظیفه ای در زمینه ی پرداخت یارانه برای مصارف غیرضرور و لاکچری خانوارها ندارند و یارانه به منظور کمک به اقشار ضعیف جامعه در نظر گرفته می شود.

شواهد نشان می دهد که پرمصرف ها اغلب از اقشار مرفه جامعه هستند. به طوری که مناطق شهری 1 تا 3 در تهران، مشترکان پرمصرف زیادی را در خود جای داده اند. در حالی که در مناطق شهری ضعیف تر، تعداد مشترکان پرمصرف کمتر است. این گزاره ها باعث شده است که برخی به فکر تعرفه گذاری پلکانی و چه بسا دریافت هزینه ی گاز مصرفی پرمصرف ها به صورت آزاد بیفتند. 

بر اساس قانون، وزارتخانه‌های نفت و نیرو موظفند تعرفه آب، برق و گاز مشترکین خانوارهای کشور را به گونه‌ای اصلاح کنند که با رعایت مناطق جغرافیایی کشور، تعرفه مشترکین کم‌مصرف خانوارهای محروم تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور برابر صفر، مشترکین تا الگوی مصرف به‌صورت یارانه‌ای، مشترکین پرمصرف بالاتر از الگوی مصرف به‌صورت غیریارانه‌ای و براساس الگوی افزایش پلکانی(آی.بی.تی) تعیین شود. 

بر اساس مصوبه ی قانونی بالا، سال قبل فاز اول تعرفه گذاری پلکانی در کشور اجرا شد که بنا بر آمار شرکت ملی گاز توانست تأثیر خوبی بر مدیریت مصرف داشته باشد. فاز دوم این روش تعرفه گذاری امسال اجرایی می شود. به زعم کارشناسان، اخذ قیمت های واقعی از پرمصرف ها می تواند قدرت بازدارندگی داشته باشد.

نظرات حمیدرضا صالحی، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران را در ادامه در خصوص مزیت های روش تعرفه گذاری پلکانی و ضرورت اجرای این طرح می خوانید. 

صالحی با اشاره به این موضوع که تعرفه گذاری پلکانی گاز یکی از روش های معقول برای تعیین هزینه ی قبوض مشترکان است، تصریح کرد: ما کشوری هستیم که یارانه ی زیادی در حوزه ی انرژی پرداخت می کنیم. به همین دلیل ضرورت دارد دولت در زمینه ی اختصاص عادلانه ی یارانه ها اقداماتی انجام دهد.

وی ادامه داد: در تمامی حوزه ها از گاز گرفته تا بنزین شاهد هستیم که نوعی بی عدالتی در تخصیص یارانه ها وجود دارد. به طوری که هر کسی بیشتر از انرژی استفاده کند، یارانه ی بیشتری دریافت می کند. بنابراین، ما در حال ترویج مصرف بیشتر هستیم. 

عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: روش تعرفه گذاری پلکانی راهکاری برای اصلاح سازوکاری است که در بالا توضیح داده شد. به این ترتیب، هر چه مصرف بالاتر برود، هزینه ی گاز نیز به صورت تصاعدی افزایش می یابد. در این روش، کسانی که مصارف ضرور دارند، نگرانی ای از بابت قبوض شان ندارند. زیرا مصارف متعارف مشمول یارانه و حتی بخشودگی می شود.

صالحی گفت: اما کسانی که مصارف نامتعارف دارند. به طور مثال، می خواهند آب استخرهایشان در تمام طول ماه های سرد سال گرم باشد، ویلاها و خانه های بزرگ شان را گرم کنند، باید هزینه ی آن را بپردازند. دولت وظیفه ای در زمینه ی پرداخت یارانه برای مصارف غیرمتعارف و لاکچری ندارد. 

وی ادامه داد: یارانه ی انرژی برای کمک به اقشار ضعیف و متوسط جامعه است. کسانی که پرمصرف هستند و اتفاقاً از تمکن مالی نیز برخوردارند، باید بهای واقعی گاز را بپردازند. تعرفه گذاری پلکانی به ما کمک می کند که این عدالت اجتماعی را در حوزه ی تخصیص یارانه ها اعمال کنیم.

عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: گاز و دیگر حامل های انرژی طی روندهای طولانی و هزینه بر استخراج می شوند و به دست مصرف کننده می رسند، حیف و میل آن ها منطقی نیست. از سوی دیگر، مصارف بی رویه به ناترازی دامن می زند که ضرر اقتصادی بالایی برای کشور دارد. با تکیه بر اجرای روش تعرفه گذاری پلکانی در نهایت مدیریت مصرف اتفاق خواهد افتاد. با این روش، نه تنها در تخصیص یارانه ها عدالت بیشتری اعمال می کنیم، بلکه زمینه برای مدیریت مصرف گاز نیز مهیا می شود.

صالحی گفت: بهینه سازی مصرف انرژی در کشور یکی زا ضروریات است و باید به انحای مختلف به اجرا گذاشته شود. فرهنگ سازی، اجرای مبحث 19 مقررات ملی ساختمان، بهینه سازی وسایل گازسوز و روش هایی مانند تعرفه گذاری پلکانی می توانند کمک کننده باشند. تمامی این سیاست ها باید به موازات یکدیگر پیش بروند.