۷ اسفند ۱۴۰۲ - ۱۰:۴۷
کد خبر: 967831

یادداشت سه

هدایتگر امّت ها به سوی سعادت

سلسله نوشتارهای آیت الله العظمی کریمی جهرمی دامت برکاته به مناسبت نیمه شعبان المعظم

از القاب پر یُمن امام زمان حضرت حجة بن الحسن عجل الله تعالی فرجه الشریف، «مهدی» است. مرحوم محدّث نوری رحمة ­الله علیه می‌گویند: مهدی صلوات­الله علیه که مشهورترین اسماء و القاب آن حضرت در نزد جمیع فرق اسلامیه است.( نجم الثاقب، نشر اسلامیه، ص 55.)

چنان‌که در کلمات پیامبر و ائمه طاهرین علیهم­السلام این لقب مبارک و یا «مهدی هذه الامة» در مورد آن حضرت مکرّر آمده است.

 از جمله این روایات: رسول خدا صلی­الله علیه و آله فرمود: «یخرج المهدی و علی رأسه غمامة فیها مناد ینادی: هذا المهدی خلیفة ­الله فاتبعوه» مهدی خروج می‌کند درحالی که بالای سر او ابری است و در آن ابر ندا کننده‌ای که ندا می‌کند: این است مهدی، جانشین خدا پس او را پیروی کنید. (اثبات الهداة، ج 3، ص 596 از کشف الغمة.)

در روایت دیگر فرموده‌اند: «یخرج المهدی و علی رأسه ملک ینادی: هذا المهدی فاتّبعوه» مهدی علیه‌السلام ظهور می‌کند و بالای سر او ملکی ندا می‌کند: این است مهدی. پس، از او پیروی کنید.( اثبات الهداة، ج 3، ص 592.)

* فرزند فاطمه (س)

زهری نقل می‌کند که حضرت علی بن الحسین علیه‌السلام از پدرش امام حسین علیه‌السلام روایت فرموده که رسول خدا صلی­الله علیه و آله به فاطمه علیها­السلام فرمود: «المهدی من ولدک» مهدی از فرزندان تو می‌باشد.(اثبات الهداة، ج 3، ص 592.)

علی بن هلال از پدرش نقل کرده که او وارد بر رسول خدا شده و حدیثی طولانی از آن حضرت شنیده و نقل کرده و در آن حدیث آمده که رسول خدا به فاطمه فرمود: «... و منّا سبطا هذه الامّة و هما اِبناک الحسن و الحسین و هما سیّدا شباب اهل الجنّه، و أبوهما - والّذی بعثنی بالحق - خیر منهما یا فاطمة والذی بعثنی بالحق انّ منهما مهدی هذه الامّه...» یعنی و از ماست دو سبط این امّت و آن دو، فرزندان تو حسن و حسین دو سیّد جوانان اهل بهشت‌اند و پدر آن دو- سوگند به کسی که مرا به حق فرستاده- از آن دو بهتر است، ‌ای فاطمه سوگند به آنکه مرا بحقّ فرستاد مهدی این امت از نسل آن دو می‌باشد...(اثبات الهداة، ج 3، ص 592.)

در این حدیث علاوه بر اینکه از امام زمان تعبیر به «مهدی هذه الامّه» کرده؛ او را از نسل حسن و حسین علیهماالسلام معرفی می‌کند.

آری، امام زمان هم از نسل امام حسین است چنانکه خیلی واضح است و هم از نسل امام حسن علیه‌السلام؛ زیرا از جهت مادر به امام حسن می‌پیوندد؛ زیرا مادر امام باقر علیه‌السلام از دختران امام حسن علیه‌السلام بوده‌اند.

* مهدیّ امّت

حضرت امام زین­العابدین علیه‌السلام در خطبه غرّا و مهیّج و سخت اثرگذار خود در مسجد شام و در حضور یزید و سران مملکتی از جمله فضائل هفت­­گانه و بسیار برجسته خانوادگی خود را این موضوع برشمرده و فرمود: «و فضّلنا بأنّ منّا النبّی المختار و منّا الصّدیق و منّا الطیّار و منّا اسدالله و اسد رسوله و منا سبطا هذه الامّه الحسن و الحسین و منّا مهدیّ هذه الامّه» فضیلت و برتری داده شدیم از سوی خداوند به اینکه از ماست پیامبر برگزیده خدا صلی­الله علیه و آله و از ماست صدّیق حضرت علی علیه‌السلام؛ از ماست جعفرطیّار (که در بهشت پرواز می‌کند) و از ماست شیر خدا و رسولش (حمزه) و از ماست دو سبط این امت حسن و حسین و از ماست مهدیّ این امّت.(معالی السبطین، نشر قرشی تبریز، ج 2، ص 105.)

آری؛ امام سجاد حجّت بالغه الهی در خطبۀ بیداربخش و تکان دهندۀ خود در مسجد شام در برابر یزید به این مطلب افتخار می‌کند که مهدیِ این امت، از خاندان او و از نوادگان و نبیرگان اوست.

از این جمله: اوّلا استفاده می‌شود که وجود مقدس و مطهّری از خاندان پیامبر صلی­الله علیه و آله و از اولاد ائمه طاهرین که در جامعه تحوّل ایجاد می‌کند امری مسلّم و قطعی بوده و نه تنها در نظر موالیان و علاقه­مندان اهل­بیت، بلکه حتی از نظر اعداء و دشمنان آنها، مورد اتّفاق و اجماع به شمار می‌رفته است.

ثانیا استفاده می‌شود که نام آن وجود پربرکت مهدی است و حاضران آن مجلس که نوعا مخالفان و معاندین اهل­بیت رسول­الله بودند نیز او را بدین نام می‌شناختند؛ هر چند حسادت درونی و بلکه آشکار و دشمنی و کینه­توزی آنها که ریشه در جان ناپاک و خبیثشان داشت مانع بود که اظهار کنند و به مقام والای حضرت مهدی و اسلاف و گذشتگان پاک خاندان پیامبر اعتراف نمایند.

* موعود امّت ها

از جمله مواردی که این واژه پرافتخار و لقب آسمانی در مورد آن حضرت بکار رفته؛ در خلال زیارت خود امام قائم است که با جمله: «السلام علی الحقّ الجدید» آغاز می‌شود و محدّث قمی رضوان­الله علیه هم در مفاتیح ذکر فرموده و اینک به آن زیارت بنگرید که در عبارات نخستین آن آمده: «السلام علی ­مهدیّ ­الامم و جامع الکلم...»سلام بر مهدی امّت‌ها و جامع کلمات فاخر.

و بعد از جملاتی به این عبارت بسیار جالب، دلنشین و نشاط­انگیز می‌رسیم: «السلام علی المهدیّ الذی وعدالله عزّ و جلّ به الامم ان یجمع به الکلم و یلمّ به الشعث و یملأ به الارض قسطا و عدلا و یمکن له و ینجز به وعد المؤمنین... »

درود بر مهدی که خدای عزّ و جلّ به امت­ها وعده داده که بیاید و به وسیله او سخن­های مختلف و پراکنده را جمع کند (و به کلمه واحده تبدیل نماید) و پراکندگی را برطرف سازد و به وسیله او زمین را از عدل و داد پر کند و او را تمکین دهد و وعده مؤمنان را به وسیله او محقّق و عملی سازد.

راستی! جالب است که در یک زیارت متوسط در کمیّت و عبارت، دو بار از آن حضرت با عنوان مبارک مهدی یاد شده و در هر دو مورد با اختلاف در عبارت او را به امت­ها نسبت داده؛ چه آنکه در مقام اول فرمود: «السلام علی مهدیّ الامم» و در مرحله دوم بدین عبارت آمده: «السلام علی المهدیّ الذی وعدالله عزّ و جلّ به الأمم.»

آری؛ در مرحله دوم به صورت واضح­تر آمده، تعبیر نخستین را تفسیر می‌کند که مهدی امت­ها یعنی مهدی ‌ای که خداوند به همه امت­های جهان ظهور او و نجات بشر به دست او را وعده داده است. و در عده‌ای از اخبار آمده که «سُمّی مهدیّا لانّه یهدی الی کلّ امر خفیّ و انّه یهدی الی کلّ امر مضلول عنه.»

آن حضرت چون هدایت و راهنمائی به هر امر مخفی و پنهانی می‌کند، مهدی نامیده شد و برای اینکه او به سوی هر امر و مطلبی که از اذهان و افکار و ‌اندیشه‌ها گم شده هدایت می‌کند بدین لقب و عنوان خوانده می‌شود. در هرحال، این لقب از مشهورترین و پربارترین القاب آن حضرت است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.