جلسه‌ای دیگر از سلسله جلسات اخلاق عمومی با عنوان «شرح دعای هشتم صحیفه سجادیه» توسط آیت‌الله هاشمی علیا استاد اخلاق و مؤسس حوزه علمیه قائم (عج) چیذر، در مسجد این حوزه برگزار شد. در جلسه این هفته که اولین جلسه در سال جدید، بعد از ایام ماه مبارک رمضان بود، فراز «وَ نَعُوذُ بِکَ... أَنْ نُعْجِبَ بِأَعْمَالِنَا» شرح داده شد.

حضرت استاد در ابتدا به تبیین معنای عبارت مورد نظر پرداخت و گفت: عُجب به این معناست که کسی خود را در آن جهتی که برای خویش فضیلتی قائل است بالاتر و برتر بداند؛ حال این جهت می‌تواند هر یک از امور اعتباری دنیوی را شامل شود؛ مقام، علم، عبادت و... . تفاوت عجب و تکبر این است که تکبر علاوه بر معنای عجب، مفهومی فراتر از آن نیز دارد؛ یعنی در قیاس با دیگران، خود را از آن‌ها بالاتر دیدن. عجب تا جایی پیش می‌رود که انسان تمام نعمت‌های الهی را از جانب خود می‌داند، نه از جانب خدا و عنایت الهی؛ لذا دیگر خدا را شاکر نیست. بدین ترتیب عجب، چه در اعمال باشد و چه در افکار، شرک خفی محسوب می‌شود و به همین خاطر، بزرگ‌ترین رذائل اخلاقی معرفی شده است: العجب اکبر الرذائل و اعظم المهلکات.

وی در ادامه، با اشاره به این که عجب اگر طغیان کند، به تکبر نیز منجر خواهد شد، مفاسد و آفات دیگر عجب را چنین برشمرد:

۱. فراموشی گناهان. ۲. کوچک شمردن گناهان. ۳. بزرگ دیدن عبادات؛ به طوری که همواره از خداوند طلبکار است. ۴. غرور. ۵. خودستانی و افتخار نمودن. ۶. مشورت نکردن. ۷. اعتنا نکردن به نظر دیگران. ۸. کوتاهی در تحصیل علم. ۹. ضعف معلومات؛ زیرا عار می‌داند نزد کسی که او را از خود پایین‌تر می‌داند مطلبی بیاموزد. ۱۰. فساد عقیده؛ زیرا دیگر افکار الهی ندارد. ۱۱. نابودی اعمال. ۱۲. تحت تسلط شیطان قرار گرفتن؛ به علت فقدان تقوا. ۱۳. فساد عقل؛ همان عقلی که ما عبد به الرحمن معرفی شده است. ۱۴. ایمن دانستن خود از مکر خداوند (کسی که داده‌های خدا را از خود بداند، خداوند او را بر زمین می‌زند). ۱۵. رسوا شدن (کسی که دیگران را آدم نداند و فقط خود را آدم بداند، خداوند رسوایش می‌کند). ۱۶. گمراه شدن از طریق نجات و در نهایت، هلاکت.

ایشان نقطه مقابل این رذیله اخلاقی مهلک را شاکر و خاضع و ناچیز دانستن خود در برابر خدا دانست و افزود: خداوند در آیه ۳۲ سوره نجم از خودستایی نهی کرده و فرموده است: «فَلَا تُزَکُّوا أَنْفُسَکُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَی». بنابراین انسان باید بداند فقیر محض است و هرچه دارد از خداست.