قدس؛ تفاوت در راهبردها، خستگی سیاسی و اولویتهای در حال تغییر سبب شده شکافهایی آشکار میان ایالات متحده و متحدان اروپاییاش پدیدار شود؛ شکافهایی که نگرانیها درباره آینده حمایت جمعی از اوکراین را افزایش داده است.
رویکردهای متفاوت در مذاکرات صلح
تحولات اخیر بهروشنی نشان میدهد شکاف میان ایالات متحده و اروپا درخصوص مسیر صلح در اوکراین در حال عمیقتر شدن است. در تاریخ ۱۳ آوریل ۲۰۲۵، کیت کلاگ، نماینده ویژه آمریکا در امور اوکراین، طرحی برای دوران پس از آتشبس ارائه داد که یادآور مدل تقسیم برلین پس از جنگ جهانی دوم بود. او پیشنهاد داد مناطق مختلف اوکراین تحت کنترل نیروهای بینالمللی قرار گیرند. کلاگ تأکید کرد این طرح به معنای تقسیم اوکراین نیست، بلکه سازوکاری برای حفظ صلح و ثبات است.
با این حال، این پیشنهاد در اروپا با تردید روبهرو شد؛ جایی که رهبران نگراناند این طرح به رسمیت شناختن ضمنی دستاوردهای سرزمینی روسیه تلقی شود و تمامیت ارضی اوکراین را تضعیف کند. مقامات فرانسوی و آلمانی در واکنش به این ایده، اعلام کردهاند هر طرحی که مرزهای بینالمللی اوکراین را به رسمیت نشناسد، غیرقابل قبول است.
ایالات متحده مذاکراتی را که بهتازگی با روسیه آغاز کرده ادامه میدهد و کشورهای اروپایی را از این روند کنار گذاشته است. این اقدام، نگرانیهایی را میان رهبران اروپایی برانگیخته؛ آنها نگران هستند در تصمیماتی که بهصورت مستقیم بر امنیت قاره تأثیر دارد، نقشی نداشته باشند. جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از حذف اروپا ابراز نارضایتی و تأکید کرده هیچ توافق صلح پایداری بدون حضور و نظر اروپا ممکن نیست.در عین حال، منابع دیپلماتیک در بروکسل میگویند واشنگتن بهطور فزایندهای در توانایی اتحادیه اروپا برای رسیدن به اجماع در مسائل کلیدی تردید دارد و همین امر موجب شده آمریکا ترجیح دهد مسیرهای جداگانهای را دنبال کند. این رویکرد، اروپا را از بازی تصمیمسازی درباره سرنوشت یکی از بزرگترین بحرانهای قاره حذف میکند.
اختلاف داخلی درون اروپا
در داخل اروپا نیز اجماع واحدی درباره مسیر آینده وجود ندارد. کشورهایی چون فرانسه و آلمان خواستار حلوفصل دیپلماتیک بحران هستند، در حالی که لهستان و کشورهای بالتیک همچنان خواهان ادامه کمکهای نظامی به اوکرایناند. این دوگانگی در رویکرد، توان اتحادیه اروپا را برای ارائه موضعی منسجم تضعیف و هماهنگی با ایالات متحده را دشوارتر کرده است.
نشست اخیر وزرای خارجه اتحادیه اروپا که ۱۲ آوریل در لوکزامبورگ برگزار شد، بار دیگر این اختلافات را برجسته کرد. در حالی که وزیر خارجه فرانسه خواستار بررسی جدی «گزینههای سیاسی برای آتشبس مشروط» شد، همتای لیتوانیاییاش این سخنان را «ضعف در برابر کرملین» خواند و هشدار داد هر گونه عقبنشینی از حمایت نظامی، پیام اشتباهی به مسکو خواهد داد.
خستگی عمومی و فشارهای اجتماعی
با گذشت بیش از دو سال از آغاز جنگ، نشانههای خستگی عمومی در میان جوامع اروپایی مشهود است. اعتراضات پراکنده علیه ارسال تسلیحات، افزایش قیمت انرژی و دغدغههای مالی در کشورهای مختلف ازجمله آلمان، فرانسه و جمهوری چک دیده میشود. افکار عمومی که در آغاز جنگ، حمایت بالایی از اوکراین داشت، اکنون بیش از پیش به مسائل داخلی توجه دارد.نتایج نظرسنجی مؤسسه YouGov که در هفته دوم آوریل منتشر شد، نشان داد تنها ۴۲درصد از شهروندان اروپای غربی هنوز خواهان ادامه کمکهای نظامی به اوکرایناند، در حالی که این رقم در سال گذشته بیش از ۶۰درصد بود. این تغییر، فشار فزایندهای بر دولتها وارد کرده تا در سیاستهای خود تجدیدنظر کنند.
در آمریکا نیز تحولات سیاسی داخلی، سیاست خارجی را دستخوش تغییر کرده است. دولت دونالد ترامپ تمایل دارد حضور نظامی آمریکا در درگیریهای خارجی، ازجمله اوکراین را کاهش دهد. این تغییر رویکرد منجر به کاهش کمکهای نظامی آمریکا به اوکراین شده و واشنگتن ترجیح میدهد اروپا نقش پررنگتری در حمایت از کییف ایفا کند. طرح جدید بودجه دفاعی دولت ترامپ که به کنگره ارائه شده، نشان میدهد کمک نظامی به اوکراین کاهش قابلتوجهی خواهد داشت. ترامپ در سخنرانی ۱۱ آوریل خود در فلوریدا اعلام کرد: «این جنگ، جنگ ما نیست. ما باید منابعمان را صرف بازسازی داخل کشور کنیم». این اظهارات، سیگنالی آشکار به متحدان اروپایی است تا بار بیشتری از هزینههای جنگ را بر دوش بگیرند.
پیامدها برای اوکراین
این شکافها در جبهه غربی، پیامدهای قابلتوجهی برای اوکراین دارد. کاهش کمک نظامی از سوی آمریکا و حمایتهای ناهماهنگ از سوی اروپا، میتواند موقعیت اوکراین را هم در میدان جنگ و هم در مذاکرات تضعیف کند. «ولودیمیر زلنسکی» رئیسجمهور اوکراین، خواستار تجدید اتحاد کشورهای غربی شده و هشدار داده هرگونه تفرقه در جبهه حمایت از اوکراین، تنها به سود روسیه تمام خواهد شد.
زلنسکی در سخنرانی ویدئویی خود در ۱۴ آوریل گفت: «وحدت غرب، بزرگترین سلاح ما در برابر تجاوز روسیه است. اگر این وحدت بشکند، ما هزینهاش را با جان و سرزمینمان خواهیم پرداخت». او همچنین از کشورهای اروپایی خواست از «سیاست مماشات» بپرهیزند و با صراحت بیشتری موضع بگیرند.
چشمانداز آینده
با ادامه جنگ و نبود افق روشنی برای صلح، فشارها برای یافتن راهحلی سیاسی افزایش یافته است. اما نبود اجماع میان قدرتهای غربی، چشمانداز چنین راهحلی را مبهم کرده است. اگر ایالات متحده و اروپا نتوانند اختلافات خود را کنار بگذارند، خطر فروپاشی کامل جبهه حمایت از اوکراین وجود دارد.



نظر شما