این گفتوگوها همچون دور نخست که در مسقط برگزار شد، بهصورت غیرمستقیم و با میانجیگری وزیر خارجه عمان و در اقامتگاه سفیر این کشور برگزار شد.دور نخست گفتوگوهای هستهای شنبه گذشته (۲۳ فروردین) برگزار شد. در آن تاریخ طرفین توافق کردند چارچوب مذاکرات «اعتمادسازی و اطمینانبخشی نسبت به ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای از سوی ایران» و در مقابل «رفع تحریمها از سوی آمریکا» باشد.
روشنگری عراقچی درباره مذاکرات رم
همانگونه که گفته شد خبرگزاریهای مختلف، فضای حاکم بر مذاکرات اخیر را مثبت و سازنده اعلام کردهاند. با این حال، وزیر امور خارجه کشورمان درباره جزئیات مذاکرات با سخنانی حاوی بیم و امید گفت: روز شنبه چهار ساعت مذاکره داشتیم که این بار هم رو به جلو بود. موفق شدیم درخصوص یکسری اصول و اهداف به تفاهم بهتری برسیم. قرار شد مذاکرات ادامه یابد و وارد مراحل بعدی شده و جلسات کارشناسی آغاز شود. سید عباس عراقچی افزود: از چهارشنبه این هفته مذاکرات فنی در سطح کارشناسان در عمان برگزار خواهد شد. شنبه آینده دوباره ما در عمان ملاقات خواهیم داشت و نتیجه کار کارشناسان را بررسی خواهیم کرد. عراقچی با بیان اینکه مذاکرات در فضای سازندهای برگزار شد و رو به جلو است، در واکنش به فضاسازیهای انجام شده درخصوص مذاکرات گفت: گمانهزنی و تفسیر شخصی با اهداف مختلف همیشه در هر مذاکرهای وجود دارد. هیچگونه از این گمانهزنیها را تأیید نمیکنم. وقتی مذاکرات به نتیجه برسد نتایج خودش را نشان خواهد داد. وی افزود: مذاکره یکی از کارهای وزارت خارجه است و احتیاجی نیست هیجانی ایجاد شود. ما با دقت کار خودمان را ادامه میدهیم. دلیلی برای خوشبینی زیاد و بدبینی زیاد وجود ندارد. امیدوارم هفته آینده پس از جلسات فنی در موقعیت بهتری باشیم. در پی آنسخنگوی وزارت امور خارجه عمان هم در اظهاراتی تأیید کرد که در مذاکرات رم، دکتر عراقچی و استیو ویتکاف، با میانجیگری بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، موافقت کردند که وارد مرحله بعدی مذاکرات خود شوند که هدف آن تضمین عاری شدن از تسلیحات هسته ای و رفع تحریمها و همچنین حفظ توانایی ایران برای توسعه انرژی هسته ای صلح آمیز است.
پیشتر براساس اخبار منتشر شده از سوی رسانههای داخلی، در دور دوم گفتوگوهای هستهای هدف، آزمودن نیت و جدیت طرف آمریکایی اعلام شده بود. بنا به گفته اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، ایران در برابر اعتمادسازی هستهای، رفع تحریمها و بهرهبرداری اقتصادی برای کشور را دنبال کرده است.
رسانهها چه گفتند؟
براساس اعلام مقامات ایران، موضوعات فراهستهای ازجمله توانمندیهای دفاعی و مسائل منطقهای موضوع گفتوگوها با آمریکا نبوده و نخواهد بود. برچیدن زیرساختها و توانمندیهای هستهای ایران نیز به هیچ عنوان موضوع گفتوگو نخواهد بود.
اما دور دوم مذاکرات هستهای در رم در حالی به پایان رسید که رسانهها هر کدام به جنبهها و جزئیات مختلف آن پرداختهاند. شبکه الحدث درباره مذاکرات گزارش داد: منابع دیپلماتیک غربی میگویند اختلافی میان ایالات متحده و ایران بر سر میزان غنیسازی اورانیوم وجود دارد. با این حال، آکسیوس نوشت: آمریکا با غنیسازی اورانیوم در خاک ایران با مقاصد صلحآمیز در سطح ۳.۶۷ درصد موافقت کرده است. والاستریتژورنال این نکته را برجسته کرد که هیئت مذاکرهکننده ایرانی در مذاکرات مجموعهای از پیشنهادها برای توافق جدید هستهای ارائه میدهد؛ ازجمله دریافت تضمین از دولت ترامپ مبنی براینکه آمریکا از توافق احتمالی آینده خارج نخواهد شد.
همزمان تحلیلهای داخلی درباره مذاکرات هستهای ادامه دارد. علاءالدین بروجردی، نماینده مجلس گفت: فکر میکنم دور دوم مذاکرات به نوعی تکرار فضای دور اول بود و این نشاندهنده آن است که طرفین میخواهند مذاکرات را به صورت جدی ادامه دهند تا طرفین گامهای بعدی را بردارند. بنابراین فکر میکنم به دور دوم مذاکرات باید با دید مثبت نگاه کرد. از سوی دیگر، علی شمخانی پیش از آغاز مذاکرات در صفحه کاربری خود در یکی از شبکههای اجتماعی نوشت: مذاکرهکنندگان ایران با اختیارات کامل راهی رم شدند تا توافقی جامع را بر پایه ۹ اصل دنبال کنند: جدیت، تضمین، توازن، رفع تحریم، نه به مدل لیبی/ امارات، اجتناب از تهدید، سرعت، مهار مزاحمان (مثل اسرائیل) و تسهیل سرمایهگذاری. ایران برای توافق متوازن آمده، نه تسلیم.
ادامه فضاسازیهای دروغین درباره مذاکرات
البته همچنان که قابل پیشبینی به نظر میرسید، همانند دور نخست، حواشی درباره نشست رم هم زیاد بود. بهطور نمونه برخی رسانهها به نقل از العربیه اخباری درباره مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا در رم منتشر کردند. با این حال، اسماعیل بقایی با رد این خبرسازی گفت: انجام گفتوگوها مانند دور نخست بود. دو هیئت در دو سالن جدا حضور داشتند و وزیر خارجه عمان در رفتوآمد میان هیئتها بود. بقایی با اشاره به فضاسازیهای رسانهای درزمینه مذاکرات غیرمستقیم، گفت: ما قبلاً هم با تولید چنین اخبار جعلی و روایتهای نادرست مواجه بودیم. اینها بخشی از روند حاشیهسازی در مسیر مذاکرات است. تصمیممان این است که با تمرکز روی کار و بدون توجه به حاشیهسازیها بر تأمین منافع ملت ایران متمرکز باشیم.
خبر تعلیق موقت مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا از دیگر حواشی دیروز بود. در این خبر جعلی ادعا شده بود وزیر خارجه به علت طرح مسائل غیرهستهای از سوی طرف آمریکایی گفتوگوها را تعلیق کرده؛ موضوعی که از سوی منابع رسمی رد شد. البته درباره این خبرسازیها نباید تحرکات ضدانقلاب را نادیده گرفت. عناصر ضدانقلاب همزمان با برگزاری مذاکره در رم، فراخوان تجمع داده و از سوی دیگر، برخلاف مسقط، رسانههای ضدایرانی هم در محل مذاکرات حضور داشتند که این مسئله بر فضاسازیها تأثیرگذار بود.
۳ نکته در زمینه دور دوم مذاکرات هستهای
با این حال، بیتفاوت به اخبار دروغین منتشر شده، درباره نشست رم چند نکته را نباید از نظر دور داشت. نخست، ادامه اجرای بازی پلیس خوب و بد از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی در مواجهه با ایران است. در این راستا رسانههای صهیونیستی گزارش دادند نتانیاهو ساعاتی پیش از مذاکرات در ایتالیا در تماسی به ترامپ اعلام کرده تنها دو گزینه در مواجهه با ایران وجود دارد، یا برچیده شدن کامل برنامه هستهای ایران از طریق توافق و یا حملات هوایی. نباید از یاد برد در ماههای اخیر رسانههای غربی و منابع نزدیک به رژیم صهیونیستی ادعاهایی را درباره «طرح حمله نظامی اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران» منتشر کردهاند. این نمایش رسانهای میخواهد با القای این تصور که «جنگ تنها آلترناتیو توافق است» ایران را مجبور به پذیرش شرایطی مانند توقف برنامه موشکی یا محدودیتهای بلندمدت هستهای کند، بیآنکه بهطورمتقابل تضمینی برای لغو واقعی تحریمها ارائه دهد. تیم مذاکرهکننده ایران باید با درک دقیق این بازی سیاسی از یک اصل کلیدی پیروی کند، هر توافقی باید مبتنی بر لغو واقعی و قابل راستیآزمایی تحریمها باشد. همچنین ایران بهصراحت گفته توان دفاعی خود را که سدی در برابر تهدیدات خارجی است به مذاکره پیوند نمیزند و این مسئله ارتباطی به برنامه هستهای صلحآمیز ندارد.
دوم اینکه باوجود فضاسازیهای صورت گرفته، مذاکرات رم نشان داد آمریکا غیر از مباحث هستهای خواسته بیشتری مطرح نکرده است. البته زیادهخواهیهای گذشته واشنگتن پیشتر با پاسخ منطقی و محکم مقامهای تهران مواجه شده بود. سیدعباس عراقچی در مقابل هجمه رسانهای غربی به تنها یک جمله بسنده کرد، ملاک ما ایدههای ارائه شده پشت میز است نه آنچه از رسانهها پمپاژ میشود. به نظر میرسد با این جمله، رسانههای غربی – عبری در به راهاندازی خط خبری علیه جمهوری اسلامی و مقصر جلوه دادن ایران در صورت شکست هر مذاکرهای، با شکست مواجه شدهاند. این بیان عراقچی البته به همه اظهارات ضد و نقیض مقامهای کاخسفید هم پاسخ داد. مقامهای کاخسفید مدام از جنگ و صلح سخن میگویند، مسئلهای که از یک سو نشاندهنده سردرگمی آمریکاست و از سوی دیگر میتوانست یک تاکتیک رسانهای برای تحت فشار قرار دادن ایران باشد. اما عراقچی با وصل کردن هرگونه نتیجهگیری به مباحث پشت میز مذاکره، به این غوغای رسانهای پایان داد. نکته مهم دیگر درباره دور دوم مذاکرات هستهای، حضور مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در رم همزمان با مذاکرات میان ایران و آمریکا بود. «رافائل گروسی» که به رم سفر کرده بود، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس از دیدار خود با «آنتونیو تاجانی» وزیر امور خارجه و معاون نخستوزیر ایتالیا خبر داد. به نظر، حضور گروسی در رم را باید در راستای تلاش اروپاییها برای بازیگری بیشتر در پرونده هستهای قلمداد کرد. اروپاییها که خود را از میز مذاکره به دور میبینند تلاش دارند با گره زدن منافع خود به این گفتوگوها به هر شکل ممکن پای خود را به این گفتوگوها باز کرده و منافع خود را تأمین کنند.
۳۱ فروردین ۱۴۰۴ - ۰۸:۴۹
کد خبر: ۱۰۶۲۳۴۴
دور دوم گفتوگوهای هستهای میان ایران و آمریکا روز گذشته در حالی بهریاست سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان و استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیسجمهور آمریکا در امور خاورمیانه پایان یافت که اخبار منتشر شده از فضای مثبت حاکم بر این گفتوگوها حکایت دارد.

زمان مطالعه: ۶ دقیقه
نظر شما