در شرایطی که نظام سلامت کشور با چالش‌های جدی روبه‌روست، از کمبود پزشک گرفته تا افزایش هزینه‌های درمان، موضوع افزایش ظرفیت پذیرش در رشته‌های علوم پزشکی بار دیگر به یکی از مطالبات جدی نمایندگان مجلس تبدیل شده است. حسنعلی اخلاقی امیری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، با اشاره به تبعات محدودیت پذیرش در رشته‌های پزشکی، تأکید می‌کند که زمان بازنگری جدی در سیاست‌های آموزشی فرارسیده است.
او در این‌باره می‌گوید: امروز بیش از ۶۰۰ هزار داوطلب در کنکور تجربی شرکت می‌کنند، اما فقط حدود ۳ درصد از آن‌ها موفق به ورود به رشته‌های پزشکی، دندان‌پزشکی یا داروسازی می‌شوند. این یعنی ۹۷ درصد از جوانان علاقه‌مند، پشت درهای بسته می‌مانند و بخش بزرگی از توان علمی و انگیزه انسانی ما به سادگی نادیده گرفته می‌شود.
اخلاقی امیری با انتقاد از وضعیت فعلی، خاطرنشان می‌کند که تداوم این سیاست، نه‌تنها به بحران در حوزه سلامت دامن می‌زند، بلکه به فرسایش سرمایه انسانی کشور نیز منجر شده است. به گفته او، بسیاری از جوانان مستعد، پس از ناکامی در ورود به دانشگاه‌های داخلی، راهی کشورهای دیگر می‌شوند و در آنجا ادامه تحصیل می‌دهند؛ کشورهایی که بعضاً از نظر علمی یا آموزشی در سطحی پایین‌تر قرار دارند، اما با جذب دانشجویان ایرانی، هم نیاز خود را تأمین می‌کنند و هم ارز قابل توجهی از ایران خارج می‌سازند.
وی با استناد به آمار رسمی تأکید می‌کند: هم‌اکنون بیش از ۲۲ هزار دانشجوی ایرانی در ترکیه و حدود ۸ هزار نفر در روسیه در رشته‌های علوم پزشکی مشغول تحصیل هستند. اگر فقط هزینه‌ی سالانه‌ی هر نفر را ۱۰ هزار دلار در نظر بگیریم، با یک حساب ساده متوجه می‌شویم که بیش از ۳۰۰ میلیون دلار ارز در سال از کشور خارج می‌شود. این منابع می‌توانست صرف ارتقای زیرساخت‌های آموزشی داخل کشور شود.
او با بیان اینکه مشکل تنها به خروج ارز ختم نمی‌شود، اضافه می‌کند: کشور با کمبود جدی پزشک، دندان‌پزشک و پرستار مواجه است. این موضوع به‌ویژه در مناطق محروم، بحرانی‌تر است. بیمار در برخی شهرها برای یک ویزیت ساده باید هفته‌ها صبر کند یا کیلومترها راه بپیماید. از طرفی، با توجه به روند رو به رشد سالمندی جمعیت، این کمبود در سال‌های آینده شکل حادتری به خود خواهد گرفت.
نماینده مردم با اشاره به ظرفیت‌های مغفول‌مانده دانشگاهی در کشور می‌گوید: ما نباید همه بار آموزش پزشکی را فقط بر دوش دانشگاه‌های دولتی بگذاریم. بسیاری از دانشگاه‌های علوم پزشکی آزاد و حتی بخش خصوصی، ظرفیت خالی دارند و می‌توانند دانشجویان بیشتری را آموزش دهند، آن هم بدون اینکه کیفیت قربانی شود. فقط کافی‌ست نگاه سیاست‌گذار تغییر کند و موانع غیرمنطقی برداشته شود.
وی با تأکید بر اینکه افزایش ظرفیت پزشکی نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است، خاطرنشان می‌کند: ما در اینجا با یک تضاد بزرگ روبه‌رو هستیم؛ از یک سو، جوانان ما پشت صف‌های طویل کنکور گیر افتاده‌اند و از سوی دیگر، بیمارستان‌های کشور با کمبود نیروی انسانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این معادله باید حل شود. ما نیاز به پزشک داریم، نه صف پشت کنکور.
اخلاقی امیری در ادامه، نگاه بسته برخی تصمیم‌گیران را یکی از موانع جدی در مسیر افزایش ظرفیت می‌داند و می‌گوید: گاهی به بهانه کمبود امکانات آموزشی یا نگرانی از افت کیفیت، جلوی گسترش ظرفیت گرفته می‌شود. در حالی که می‌توان هم‌زمان با توسعه ظرفیت، برای تقویت زیرساخت‌ها هم برنامه‌ریزی کرد. این کار شدنی‌ست، اگر اراده‌ای برای حل مسئله وجود داشته باشد.
او همچنین با لحنی انتقادی به وجود برخی منافع پنهان در مقابل این طرح اشاره می‌کند: متأسفانه در برخی سطوح، منافع گروهی خاص مانع از اتخاذ تصمیمات درست در حوزه آموزش پزشکی می‌شود. این موضوع باید به‌صورت شفاف بررسی شود. تصمیم‌گیری در این سطح نباید تحت تأثیر منافع فردی یا صنفی قرار گیرد. اولویت باید مردم باشند؛ سلامت آن‌ها، رفاه آن‌ها و دسترسی عادلانه‌شان به خدمات درمانی.
در پایان، این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با تأکید مجدد بر فوریت اصلاح وضعیت، چنین جمع‌بندی می‌کند: افزایش ظرفیت پزشکی، نه‌تنها از نظر علمی و آموزشی ممکن است، بلکه از نظر اجتماعی و اقتصادی نیز کاملاً به‌صرفه است. ارزی که امروز برای تحصیل در خارج مصرف می‌شود، می‌تواند داخل کشور منجر به اشتغال، توسعه و خودکفایی در حوزه سلامت شود. اگر امروز تصمیم نگیریم، فردا باید هزینه بیشتری برای جبران اشتباه امروز بپردازیم.
نظر شما