تهران و واشنگتن شنبه ۶ اردیبهشت ماه در مسقط دور دیگری از گفت‌وگوها را با تمرکز بر موضوع اعتمادسازی و همچنین لغو تحریم‌های ظالمانه علیه جمهوری اسلامی خواهند داشت لذا سفر عراقچی در مقطع کنونی از اهمیت زیادی برخوردار است.
دستگاه دیپلماسی چین روز گذشته با انتشار بیانیه‌ای این سفر را در راستای تعمیق اعتماد متقابل سیاسی و تقویت همکاری راهبردی در بحبوحه تغییر پویایی آسیای غربی و همسویی رو به رشد پکن و تهران مهم خواند. همچنین به گفته گوئو جیاکون، سخنگوی این نهاد، طرفین در دیدارهای خود، «درباره روابط دوجانبه و موضوعات مهم بین‌المللی و منطقه‌ای که دغدغه مشترک است، گفت‌وگو خواهند کرد».

اشتراک نظر قدرت‌های شرقی
سفر دوروزه عراقچی به پکن در موقعیت حساس کنونی در شرایطی است که وی ۲۷ و ۲۸ فروردین و دقیقاً در آستانه دور دوم مذاکرات هسته‌ای در ایتالیا، به روسیه سفر و با مقامات این کشور دیدار کرد؛ اتفاقی که بسیاری آن را در قالب برنامه تهران برای هماهنگی با مسکو برای رسیدن به یک رویکرد مشترک به ویژه در موضوع هسته‌ای تعبیر کردند. سفر وزیر امور خارجه به چین را هم به نظر در نگاه نخست باید در همین زمینه دانست.
جواد منصوری، سفیر پیشین ایران در چین در گفت‌وگو با قدس اما در ارزیابی اهداف سفر عراقچی به پکن که در آستانه مذاکرات هسته‌ای با واشنگتن صورت می‌گیرد، گفت: ایران با روسیه و چین به دلیل توافقات زیادی که دارد، در پرونده‌های مختلف جهانی دارای رویکرد و منافعی واحد و مشترک هستند. این دو پایتخت در موضوع برجام هم یکی از طرف‌های حاضر بودند لذا می‌بایست در جریان گفت‌وگوهای جاری هسته‌ای و تفاهم‌های احتمالی بوده تا بتوانند به نحو مقتضی در حمایت از ما فعال باشند.
منصوری با این مقدمه، سفر عراقچی به پکن را در راستای رایزنی ادامه‌دار درباره پرونده‌های مشترک و به ویژه تبادل نظر در موضوع هسته‌ای دانست و تصریح کرد: حضور در روسیه و چین در این مقطع کاملاً لازم و تأثیرگذار است. نباید از یاد برد هم اکنون ما با خطر فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی طرف‌های غربی در بحث برجام روبه‌رو هستیم. اگر این روند اجرایی و پرونده ما به شورای امنیت برود، قطعاً برای ما در حوزه اقتصادی و امنیتی مشکل‌ساز و تهدیدزا خواهد بود. به همین دلیل بخشی از رایزنی‌های عراقچی در مسکو و پکن به اهداف کوتاه‌مدت یعنی رسیدن به اشتراک نظر درباره گفت‌وگوهای جاری هسته‌ای بازمی‌گردد و بخش دیگر مربوط به اهداف کلان و دورتر و مدیریت تحولات در مسئله برجام است. سفیر پیشین ایران در چین عنوان کرد: البته در این دیدار تقویت روابط دوجانبه مسئله‌ای مهم است. برنامه ۲۵ساله همکاری‌های مشترک با چین و توافق‌نامه ۲۰ ساله جامع راهبردی با روسیه افق همکاری‌های گسترده میان ما با این قدرت‌های شرقی را به روشنی ترسیم کرده است. مسئله دیگر اینکه طبیعتاً ما در حوزه اتحادیه‌های مختلف به ویژه شانگهای دارای برنامه‌ها و اهداف مشترک هستیم که همه این مسائل رایزنی‌های مستمر میان تهران، مسکو و پکن را توجیه می‌کند.

دیپلماسی فعال و پویا
همزمان با مذاکرات هسته‌ای، شاهد افزایش لفاظی علنی آمریکا و به ویژه رژیم صهیونیستی علیه کشورمان هستیم. بر این اساس بسیاری پویایی دستگاه دیپلماسی در مقطع کنونی را مورد تحسین قرار داده و در دفع تهدیدها برجسته می‌کنند. عراقچی، تخت روانچی و غریب‌آبادی؛ وزیر، معاون سیاسی او و معاون وزیر خارجه طی یکی دو هفته اخیر رایزنی‌های دامنه‌داری را ترتیب داده‌اند که از سفر به روسیه، چین، ایتالیا، عمان، سوئیس و اتریش گرفته تا رایزنی تلفنی با مقامات انگلیس، فرانسه، پاکستان، مصر، عربستان سعودی، امارات، بحرین و... را شامل می‌شود.
جواد منصوری این رایزنی‌های فشرده را انعکاسی از رویکرد دیپلماتیک فعال تهران دانسته که به اعتقاد او بخشی از آن وظیفه ذاتی و دائمی این نهاد است. سفیر پیشین کشورمان در چین بخش دیگر این دیدارها را معنادار و مهم دانست و گفت: در مقاطعی به دلیل شرایط و موضوعاتی که مطرح می‌شود تحرکات دستگاه دیپلماسی گسترده‌تر و البته علنی‌تر می‌شود. یکی از چنین مقاطع حساسی شرایط جاری است که از یک طرف مذاکرات هسته‌ای در جریان است و از طرف دیگر با فرارسیدن مهلت پایانی برجام تهدیدهای رژیم صهیونیستی علیه کشورمان فزونی یافته و طبیعتاً در این محیط دستگاه دیپلماسی خط مقدم مقابله با رویکرد مخرب دشمن است. وی البته شخصیت عراقچی به عنوان وزیر امور خارجه را هم در مدیریت تحولات مهم دانست و تصریح کرد: عراقچی تربیت شده وزارت خارجه و دارای تجربه‌های گرانبهایی است و کاملاً می‌داند باید در مقاطعی مانورهای خاصی داشته و البته آن را رسانه‌ای کند تا بتواند اهداف مد نظر کشور را تأمین کند. سفر به مسکو و پکن هم در همین قالب قابل تحلیل است.

خبرنگار: خالدی - حسینی