۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۴ - ۱۲:۰۴
کد خبر: ۱۰۶۸۲۴۱

دانش‌آموخته دکتری علوم اقتصادی با گرایش اقتصاد بین‌الملل، با بیان اینکه آموزه‌های دینی در روایات امام رضا (ع)، معیارهایی برای حکمرانی شایسته ارائه می‌دهد، اظهار کرد: این معیارها می‌توانند مکمل و حتی جایگزینی مؤثر برای نظریات حکمرانی غربی، باشد.

معیارهای حکمرانی شایسته از منظر روایات امام رضا (ع)
زمان مطالعه: ۳ دقیقه

حجت‌الاسلام سیدهادی عربی، دانش‌آموخته دکتری علوم اقتصادی با گرایش اقتصاد بین‌الملل، در همایش «سیره امام رضا علیه‌السلام؛ زندگی و اقتصاد» که به همت نمایندگی سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی در قم و با حضور جمعی از پژوهشگران و اساتید حوزوی در محل دفتر این سازمان برگزار شد، گفت: از جمله معیارهای حکمرانی شایسته از منظر حضرت رضا (ع)، می‌توان به تأکید بر عدالت، خدمت به مردم، پاسخگویی، دوری از ظلم و فساد و رعایت حقوق عمومی اشاره کرد که در چارچوب، اصول حکمرانی مطلوب در اندیشه اسلامی، قابل‌تبیین هستند.
حجت‌الاسلام عربی با اشاره به تفاوت نگاه اسلام با نگرش‌های مادی درباره حکومت، تصریح کرد: در منظومه فکری اسلام، به‌ویژه در سخنان امام رضا (ع)، حکمرانی نه فرصتی برای تسلط و بهره‌برداری شخصی، بلکه امانتی الهی بوده که حاکم در برابر آن مسئول است.
این در حالی است که در دیدگاه مادی و غربی، حکومت عمدتاً به‌عنوان مسئولیتی صرف در برابر مردم تلقی می‌شود؛ مسئولیتی که در بسیاری موارد می‌توان با فریب افکار عمومی، از زیر بار آن، شانه خالی کرد.
وی با استناد به کلام امیرالمؤمنین (ع) در نامه به مالک‌اشتر، یادآور شد: حضرت علی (ع) حاکمان را از این‌که حکومت را به‌عنوان غنیمتی شخصی تلقی کنند، برحذر می‌دارند.
این پژوهشگر حوزه اقتصاد اسلامی در ادامه سخنان خود به نخستین تفاوت بنیادین نگاه اسلامی با نگاه غربی به مسئله حکمرانی اشاره کرد و گفت: از دیدگاه امام رضا (ع) حکمرانی باید بستری برای تعالی معنوی جامعه باشد و مردم را در مسیر تقرب الهی هدایت کند.
چنین تلاشی در متون دینی همچون «جهاد در راه خدا»، ارزش‌گذاری شده است.

ستون‌های اعتماد در حکمرانی اسلامی

وی عدالت‌ورزی را از اصول بنیادین حکمرانی اسلامی برشمرد و افزود: حاکمی که باصداقت و وفای به عهد با مردم رفتار کند، می‌تواند اعتماد عمومی را جلب نماید. این وفاداری باید به‌گونه‌ای باشد که راه هرگونه تفسیر انحرافی یا توجیه نادرست بسته شود.
حجت‌الاسلام عربی با تأکید بر خطرات ناشی از حذف شایستگان در ساختار حکومت اسلامی، تصریح کرد: امام رضا (ع) هشدار داده‌اند که یکی از نشانه‌های انحراف در حکمرانی، کنارگذاشتن افراد شایسته و به‌کارگیری نالایقان و سطحی‌نگران (سفها)، است.
این مسئله نه‌تنها کارآمدی نظام را کاهش می‌دهد بلکه سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم را نیز، نابود می‌سازد.
وی با اشاره به اینکه حاکم اسلامی باید دوستدار مردم و خیرخواه آنان باشد، گفت: برای تحقق این ویژگی‌ها، لازم است حاکم بر هوای نفس خود غلبه کرده و با مهربانی و انصاف، عدالت را در جامعه، گسترش دهد.

نظام مستقل اقتصاد اسلامی

حجت‌الاسلام علم‌الهدی، پژوهشگر اندیشکده «قدر صبح» نیز به عنوان دیگر سخنران این همایش،اظهار کرد: ما در عرصه علم اقتصاد دارای چارچوب و نظامی مستقل تحت عنوان اقتصاد اسلامی هستیم و نباید با نگاه تقلیدی از الگوهای غربی، به حل مسائل اقتصادی کشور، بپردازیم.
وی با تأکید بر اینکه برای عبور از بحران‌ها و ناکارآمدی‌های اقتصادی باید به مبانی و منابع دینی خود رجوع کنیم، خاطرنشان کرد: اگر نپذیریم که اسلام در حوزه اقتصاد دارای راهکار است و توان ارائه نظریه و الگوی اجرایی دارد، نمی‌توانیم در عمل به سوی اجرای یک نظام اقتصادی مبتنی بر شریعت گام برداریم.
این پژوهشگر حوزه اقتصاد اسلامی، افزود: متأسفانه در فضای دانشگاهی و حتی در برخی محافل علمی، رایج است که علم را امری مطلق می‌دانند و معتقدند تقسیم‌بندی علم به اسلامی و غیراسلامی بی‌معناست.
این در حالی است که ما قائل به تفاوت بنیادین میان علوم انسانی و علوم تجربی و طبیعی، هستیم.
وی، ادامه داد: علوم انسانی برخلاف علوم تجربی بر پایه مبانی انسان‌شناسی و معرفت‌شناسی شکل می‌گیرند و همین امر موجب می‌شود که اگر این مبانی بر اساس جهان‌بینی اسلامی استوار باشد، نتیجه آن تولید علم اسلامی، خواهد بود.
حجت‌الاسلام علم‌الهدی، با اشاره به نقش علوم انسانی در نظام حکمرانی، اظهار داشت: بسیاری از تجویزها، سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌هایی که در سطوح کلان کشور اتخاذ می‌شود، برخاسته از بنیان‌های علوم انسانی موجود است.
اگر این علوم متناسب با مبانی دینی شکل نگرفته باشند، نمی‌توان انتظار داشت خروجی آنها در خدمت تحقق ارزش‌های اسلامی، باشد.

منبع: آستان نیوز

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • مدیر سایت مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظرات پس از تأیید منتشر می‌شود.
captcha