اهمیت حفظ این مناسک برای بقای اسلام ناب محمدی در برابر اسلام های تحریف شده اسلام گروهک های تکفیری اسلام آمریکایی ،اسلام تحجر و عقب ماندگی اسلام سازش با کفر و شرک در برابر اسلام توحیدی را دو چندان میکند.
نکته حائز اهمیت که شایسته تامل و پرداختن به آن است نقش و جایگاه این مناسک در تاریخ کشور و محدوده جغرافیایی و سرزمینی در جهت حفظ تمامیت ارضی ایران در دوران جدید بعد از انقلاب صنعتی و در رابطه با استعمارگران قدیم و جدید است.
تاریخ دو قرن اخیر کشور ما شاهد فراز و نشیب های و زخم های تلخ و غم انگیزی است که بعضا به جدا شدن بخش های از تمامیت ارضی کشور منتهی شده که مهمترین عامل وقوع این حوادث تلخ شکسته شدن روحیه مقاومت و مبارزه روحیه ای در سطح ملی (حاکمان سیاسی و فرماندهان نظامی)در برابر این تهاجم ها و وحشیگری های بیگانگان بوده،که نمونه بارز این حقارت ها در دوران جنگ جهانی دوم که منجر به اشغال کشور و به تاراج رفتن میراث طبیعی و انسانی و هویتی شده است.

این پدیده شوم زمانی اتفاق رقم خورد که حس مقاومت و مبارزه در سطح رهبران وقت و جریان سیاسی وجود نداشته و بالطبع و عدم حمایت حاکمان وقت باعث عدم شکل گیری هسته های مبارزاتی و مقاومت علیه بیگانگان برای حفظ جامعه و تمامیت ارضی کشور در بین مردم میگردد. در مقابل این انفعال ملی میتوان به شکل گیری حرکت های ملی و میهنی که بُن مایه شکل گیری این جریان ها (مبارزه و مقاومت) الهام گرفتن از هویت مذهب شیعی برای حفظ و یکپارچگی تمامیت ارضی جامعه شکل گرفته نام برد.که از جمله آنها قیام مردم بوشهر به رهبری رئیسعلی دلواری در جنوب و مبارزات مردم بخش شمالی کشور تحت عنوان قیام جنگل اشاره کرد که اینان فقط نمونه های از این تلاش های جامعه ایرانی در دوره معاصر بودند که بارقه ای از امید را در دلهای آزادی خواهان روشن کرده است.

و شاید مهمترین این مبارزات انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی سال۱۳۵۷ بوده که در این دو نمونه تاریخی معاصر به نقش رهبران دینی و اندیشه های مذهبی در شکل گیری و هدایت این مبارزات اشاره کرد .عالمان مبارزی همچون امام خمینی(ره)، شیخ فضل اله نوری ،میرزا کوچک خان جنگلی، رییس علی دلواریو علیمردان خان بختیاری که مشخصاً در منش شخصی و مبارزاتی دستورات دینی اعلام شده مشهود و قابل رویت است.
آنچه که باید به آن توجه کرد این است که جامعه ایرانی یک جامعه موزاییکی از فرهنگ ها و اقوام و هویت های گوناگون است به گونه ای ک اگر یک پژوهشگر مردم شناس یا جامعه شناسی به بررسی این گروه های هویتی قومی و زبانی بخش های مختلف بپردازد عمق تفاوت های فرهنگی اینان در بسیاری از مسایل روزانه و اجتماعی شناخته میشود . این تفاوت های فرهنگی و هویتی ک خود میتواند آسیب زا و محل سو استفاده مخالفان داخلی و بیگانگان گردند در یک موضوع هویتی و فرهنگی با همدیگر اشتراک و افتراق بسیار دارند که عبارت است از اعتقاد به مذهب تشیع است.

جایگاه و اهمیت این وحدت کانونی دینی در حفظ یکپارچگی جامعه ایرانی زمانی بیشتر کانون توجه قرار میگردد که بیگانگان در باب اهمیت آن سخن گفته باشند اندیشمند غربی فوکویاما در کنفرانس اورشلیم با عنوان «بازشناسی هویت شیعه» می‌گوید: شیعه، پرنده‌ای است که افق پروازش خیلی بالاتر از تیرهای ماست. پرنده‌ای که دو بال دارد: یک بال سبز و یک بال سرخ.
او بال سبز این پرنده را مهدویت و عدالت خواهی و بال سرخ ( شهادت‌طلبی) که ریشه در کربلا دارد و شیعه را فنا ناپذیر کرده است، معرفی می‌کند
جنگ تحمیلی هشت ساله،بارز ترین نمودِ نقش مناسک عاشورایی در حفظ یکپارچگی وجامعه جغرافیایی کشور در جنگ در تاریخ معاصر بوده که به وضوح نقش نمادها و مناسک عاشورایی(نوحه ها و مداحی ها و مضامین اشعار سروده شده که نمونه بارز آن در شعرهای حماسی حاج صادق آهنگران است) در بین رزمندگان میدانهای نبرد و در بین نیروهای مردمی پشت خط و همچنین فرماندهان و رهبران سیاسی(که مهمترین نکته این است که امام خمینی(ره) بعنوان رهبر سیاسی و دینی اعلام کردند که ما فرزند محرم و عاشوراییم) جامعه مشهود و غیر قابل انکار است و سبب حماسه های بدیل گردیدند.
مناسبات عاشورایی نه تنها به عنوان یک سنت مذهبی، بلکه به عنوان یک عامل مهم در حفظ هویت و وحدت اجتماعی جامعه ایرانی شناخته می‌شود.
این مناسک عزاداری عاشورا به تقویت روحیه مقاومت و قدرت ایستادگی در برابر ظلم و بی‌عدالتی کمک کرده و نمایشی از تاریخ و فرهنگ غنی جامعه ایران است. عاشورا یک نماد زنده از مبارزه حق علیه باطل است که می‌تواند الهام‌بخش نسل‌های آینده باشد در پرتو مناسک و حفظ آن به مبارزه برای عدالت و آزادی و حفظ یکپارچگی فرهنگی و سرزمینی دست پیدا کنند.