در ساعت ۱۴ و ۲۶ دقیقه ظهر روز عاشورای آن سال، صدای مهیب انفجار بمب در بارگاه مطهر امام ثامن و ضامن(ع) پیچید و فضای روضه منوره حرم مطهر حضرت ثامن الحجج(ع) را به لرزه درآورد. فضای معطر این قطعه از بهشت غبارآلود شد و علاوه بر حزن و اندوه امام هشتم(ع) در مصائب روز عاشورای جد بزرگوارش حسین بن علی(ع)، هتک حرمت ساحت مبارک حضرت رضا(ع) در پی به خاک و خون کشیده شدن تعدادی از زائران بارگاه مطهرشان موجب عزادار شدن ایشان شد.
در این فاجعه، ۲۶ تن از زائران بارگاه مقدس حضرت ثامن الحجج(ع) به شهادت رسیده و حدود ۳۰۰ نفر هم مجروح شدند. امسال و در عاشورای سال ۱۴۴۷ هجری قمری، ۳۲ سال از آن فاجعه دهشتناک و هتک حرمت ساحت مقدس حضرت رضا(ع) و شهادت زائران مظلومش می‌گذرد. به همین بهانه و در ادامه به اختصار مروری به این فاجعه دلخراش داریم. گفتنی است در تهیه این نوشتار از برخی اطلاعات و منابع موجود در مراکز آرشیوی همچون مرکز اسناد آستان قدس رضوی، رسانه‌ها و مطبوعات آن دوره مانند روزنامه قدس و... بهره گرفته شده است.
جنایت با انفجار ۱۰ پوند ماده منفجره
کسی فکر نمی‌کرد دست جنایتکار منافقین کوردل به چنین جنایتی آلوده شود. آنان یکی از مقدس‌ترین و پرازدحام‌ترین روزها و لحظات حضور زائران و ارادتمندان اهل بیت(ع)، یعنی ظهر روز عاشورا و مقدس‌ترین نقطه و مکان ایران اسلامی، یعنی روضه منوره و جوار ضریح مطهر حضرت امام رضا(ع) را برای اجرای نیت شوم و خبیث خود انتخاب کردند. در آن روز (ظهر عاشورا) بمب در قسمت بالاسر مبارک ضریح مقدس حرم مطهر رضوی منفجر می‌شود و همه چیز را در هم می‌ریزد و زائران را وحشت‌زده و سراسیمه می‌کند. بر اثر شدت انفجار که طبق نظر کارشناسان مربوط، مقدار آن معادل ۱۰ پوند (حدود ۵ کیلوگرم) ماده منفجره تی. ان. تی بوده است، تعدادی از زائران بارگاه مطهر حضرت رضا(ع) به شهادت رسیدند و جمعی هم مجروح شدند.
درهای «بهشت» بسته می‌شوند
هر چند به گواه تاریخ هتک حرمت به بارگاه امام رضا(ع) و اماکن متبرکه همجوار آن مانند مسجد جامع گوهرشاد و... در وقایع مختلف تاریخی همچون به توپ بسته شدن گنبد و گلدسته حرم مطهر رضوی در اثر حمله نیروهای روسیه تزاری در سال ۱۲۹۱ شمسی، واقعه مسجد جامع گوهرشاد مشهد در سال ۱۳۱۴ شمسی به دست نیروهای رضاخان ملعون، حمله دژخیمان رژیم ستمشاهی پهلوی دوم در سال ۱۳۵۷ شمسی به بارگاه مقدس امام رضا(ع) و... پیش از این تکرار شده بود؛ اما حرم مطهر امام غریب(ع) تا آن روز شاهد چنین صحنه‌های دردآور از به خون غلتیدن زائران بارگاه مطهر امام ضامن و ثامن در روز عاشورا و در جوار ضریح مقدس امام هشتم(ع) نبوده است.
شرایط ویژه و استثنایی پس از انفجار موجب شد درهای صحن‌ها، رواق‌ها و ورودی‌ها به روضه منوره حرم مطهر امام هشتم(ع) بسته شوند؛ البته مطابق اقدامات امنیتی و حفاظتی، فقط تعدادی از مسئولان و خدام آستان قدس رضوی در ساعات اولیه پس از وقوع این حادثه غمبار، امکان ورود به داخل حرم مطهر امام هشتم(ع) را داشتند.
بازگشایی درهای حرم مطهر به روی زائران
پس از بسته شدن درهای حرم مطهر که به منظور تطهیر روضه منوره و آماده‌سازی رواق‌های بارگاه مطهر رضوی برای زیارت آرزومندان صورت گرفت، مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی(ره)، تولیت وقت آستان قدس رضوی به مسئولان و خدام حرم مطهر تأکید کرد حرم مطهر باید مجدداً و در اسرع وقت دایر شود و به روی مردم آغوش گشاید.
شاید طاقت‌فرساترین و سوزناک‌ترین بخش تطهیر حرم مطهر امام رضا(ع) در آن روز، به جمع‌آوری و تطهیر حرم منور از قطعات ریز ریز شده گوشت و پوست و خون بدن‌های زائرانی مربوط می‌شد که سطح بیشتر رواق‌های حرم مطهر در مجاورت و گرداگرد روضه منوره رضوی و بخش وسیعی از دیوارها را پوشانده بود. کار سخت و جگرسوز شست‌وشو و طهارت حرم مطهر در طول همان شب و با زحمت بسیار انجام گرفت و صبح روز بعد، حرم منور امام غریب(ع) آماده زیارت و طواف عاشقان دلسوخته و عزادار شد و در مراسمی رسمی توسط تولیت فقید آستان قدس رضوی به روی مردم آغوش گشود و بدین سان پناهگاه همیشگی مردم به سوی آنان بازگشت.
پرواز ۲۶ زائر شهید به قصد قربت به امام غریب(ع)
در پی وقوع این جنایت هولناک، ۲۶ نفر از زائران مرقد مطهر امام هشتم حضرت علی بن موسی الرضا(ع) از شهرها و استان‌های مختلف کشور و برخی از زائران خارجی، به فیض شهادت در ظهر روز عاشورا و در جوار ضریح مقدس حضرت ثامن الحجج(ع) نائل آمدند و روح پاکشان به قصد قربت به ساحت مقدس امام رئوف(ع) به جوار امام غریب(ع) شتافت.
پیکر مطهر و به خون خفته شهدای مشهدی پس از طواف مرقد مطهر هشتمین پیشوای شیعیان حضرت علی بن موسی الرضا(ع) و با موافقت تولیت فقید آستان قدس رضوی مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی(ره) به صورت رایگان در صحن جمهوری اسلامی حرم مطهر امام هشتم(ع) به خاک سپرده شد و پیکرهای مطهر شهدای زائر شهرستانی نیز به شهرستان‌های مربوط انتقال یافت.
این شهدای گرانقدر در ظهر روز عاشورای سال ۱۴۱۵ هجری قمری، برای عرض تسلیت و زیارت بارگاه مطهر امام هشتم(ع) به حرم مطهر رضوی مشرف شدند، اما با درک فیض شهادت، این زائران «امام غریب(ع)» به مقام زائران «قریب به امام(ع)» نائل آمدند.
نظر شما