به گزارش قدس خراسان، صبح امروز جمعی از خبرنگاران مشهد به مناسبت هفته وقف از دو موقوفه بزرگ خراسان رضوی یعنی موقوفه گوهرشاد واقع در روستای فیانی شاندیز و موقوفه بزرگ حاج عبدلله رضوی معروف به میرزای ناظر بازدید کردند و از نزدیک با روند دامداری، کشاورزی، پرورش ماهی و تولید علوفه دامی آنها آشنا شدند.
سرپرست بهرهوری اقتصادی موقوفه گوهرشاد در جمع خبرنگاران گفت: سایت فیانی موقوفه گوهرشاد با مساحت بالغ بر ۱۰۳ هکتار است که در آن سعی کردهایم که زنجیره تولید را به معنای واقعی از ابتدا تا انتها که به دست مصرف کننده برسد، محقق کنیم.
محمدرضا جنگی بیان کرد: با توجه به موقعیت استراتژیکی که این زمین در منطقه شاندیز دارد، یک رشته قنات با قدمت بیش از ۶۰۰ سال دارد و مادر چاه این قنات در باغ بیلدر طرقبه حدوداً ۵ کیلومتری اینجا قرار دارد. در دو سال گذشته لایروبی و نوبری این قنات انجام شده که باعث احیای دبی دو تا ۲.۵ برابر آب آن شده است. همچنین دو استخر ذخیره آب با حجم بیش از ۹۲ هزار متر مکعب را احداث کردیم که در آن بحث پرورش ماهی کپور را داریم.
وی ادامه داد: در زمینه آبیاری قطرهای، شبکه آبیاری بارانی و قطرهای زمین درست کردهایم که بتوانیم با توجه به ذخیرهسازی که در منابع آبی داریم، بتوانیم سطح زیرکشتمان را چندین برابر کنیم.
سرپرست بهرهوری اقتصادی موقوفه گوهرشاد خاطرنشان کرد: سالنی به مساحت دو هزار و ۴۰۰ متر چند سال پیش احداث شد که به دامداری سبک اختصاص داده شد و در حال حاضر حدود یک هزار و ۵۰۰ رأس دام سبک مولد داخل این سالن وجود دارد. مرتعی را برای چرای دام در همین زمین در نظر گرفتهایم تا هم هزینهها بالانس شود و هم کشت دیم داشته باشیم.
جنگی با بیان اینکه با همکاری مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی بر روی اصلاح نژاد دام بهصورت تخصصی کار میکنیم، ادامه داد: این موضوع باعث شده که تعدادی از دامهای ما دوقلوزا و سه قلوزا شوند و این موضوعی است که در سطح استان کمتر به آن پرداخته شده است. همچنین تقریباً ۶ ماهی است که بر روی اصلاح نژاد عصف کار میکنیم.
وی متذکر شد: موقوفه گوهرشاد این رسالت را دارد که از این طریق به دامدارانی که احساس میکنند دامداری زیانده است با اصلاح نژاد و خالصسازی ژنتیکی کمک کند، این اتفاق باعث میشود که دام بهجای سالانه یک بار زایش در دو سال، سه بار زایش داشته باشد و در هر بار زایش ۲ تا ۴ یا ۵ قلو زایش داشته باشد. این موضوع باعث میشود که هزینههایی که به دامدار تحمیل میشود و سالانه بودجه مالی کمی دارد، جبران شود.
سرپرست بهرهوری اقتصادی موقوفه گوهرشاد یادآور شد: دامی را در دشت خراسان بهنام دام کردی داریم که این دام نسبت به بیماری، سختزایی، کوهنوردی، صخرهنوردی و مرتع رفتن مقاوم است، تقریباً دو سالی است که بر روی ژن این دام کار کردهایم و اصلاح نژاد شده است، اکنون این دام قابلیت این را دارد که دوقلو و بیشتر زایش داشته باشد و تنها ضعفی که دارد کمبود شیر است که برای زایشهای بعدیاش کم میآورد، برای این مشکل با واردات دام اسپانیایی نژاد عصف، این اتفاق را جبران میکنیم.
جنگی با بیان اینکه خوراک دام دامداران قدیم ما در زمستان خارشتر بوده است و این گیاه تقریباً ۷ برابر یونجه پروتئین دارد، افزود: در حال حاضر چون آب کافی نداریم که محصولات آبی برای خوراک دام بکاریم، محصولات دیم میکاریم که یکی از باارزشترین آنها خارشتر است که به آن توجهی نمیشود. بذر خارشتر را در بیابان میریزیم و آن گیاه با آب باران رشد میکند و در نهایت خوراک دام اصلاح نژاد شده میشود. دو سالی زمان میبرد تا بدانیم این دامی اصلاح ژن میشود و آن دامی که از کشور دیگری وارد خراسان میشود با این خوراک سازگاری دارد یا خیر، که خوشبختانه تاکنون این موضوع خوب پیش رفته است.
وی با بیان اینکه سالانه سه هزار تن ذرت علوفهای بستهبندی و به دامداران عرضه میکنیم، خاطرنشان کرد: ذرتهای علوفهای که دامهای ما نیاز دارند را استفاده میکنیم و باقیمانده را بستهبندی و در بازار عرضه میکنیم. سالانه حدود ۶۰ تن گوشت قرمز به بازار عرضه میکنیم و به جز این سایت موقوفه گوهرشاد دو سایت دیگر نیز دارد که در روستای محسنآباد و کاهو واقع شدهاند در آنجا بیشتر تولید محصولات باغی و شیلات را انجام میدهیم و از آن دو سایت حدوداً سالانه ۶۰ تن ماهی و ۱۰۰ تن میوه و ترهبار به بازار عرضه میکنیم.
سرپرست بهرهوری اقتصادی موقوفه گوهرشاد با اشاره به اینکه یکی از فاکتورهایی که باعث افزایش تولید شیر در دامها میشود، همین ذرت علوفهای است، متذکر شد: ما حدود ۱۰۰ تن در هکتار ذرت علوفهای را در ۶ ماهه اول سال برداشت میکنیم و در یک سیلو ذخیرهسازی میکنیم و در ۶ ماهه دوم سال آنها را با دستگاه بستهبندی و به بازار عرضه میکنیم.
جنگی با بیان اینکه پیشبینی ما این است که با همکاری جهاد نصر بتوانیم ذرت علوفهای را تا ۱۰ هزار تن در استان تولید کنیم، گفت: هدف ما برقراری تعادل در مصرف خوراک دام از نظر قیمت در سطح استان است. چرا که ذرت علوفهای قیمت مناسبی برای گاوداران و دامداران دام سبک دارد، به همین خاطر دلالها و واسطهگران بر روی قیمت آن مانور زیادی میدهند و هنگامی که عرضه را افزایش دهیم، میتوانیم شکست قیمتی ایجاد کنیم و این اقدام برای موقوفه منافع معنوی و مادی را به همراه دارد.
وی خاطرنشان کرد: در بحث توسعه و زراعت کاشت گیاهان کم آببر مانند آنغوزه را در دستور کار داریم، این گیاه به لحاظ اقتصادی صمغش صادراتی است و در صنایع داروسازی از آن استفاده میشود. در زمینه کاشت درخت نیز کشت درخت توت را پیگیری کردهایم، چرا که هم کم آببر است و هم از محصول و برگش استفاده میکنیم، در این راستا از ۲۵۰ درخت توتی که داریم، یک سال نوغانداری را فعال کردیم که در آن ۱۵ نفر نزدیک به ۴۵ روز در فروردین و اردیبهشت فعالیت میکردند. در نهایت هم پیله ابریشمها را با خودشان به تربت حیدریه بردند تا نخ ابریشم را در آنجا فرآوری کنند.
سرپرست بهرهوری اقتصادی موقوفه گوهرشاد ادامه داد: برای توسعه دامداری نیز تا ۵ ماه دیگر دو سالن دیگر را به مساحت چهار هزار و ۵۰۰ متر به ظرفیت موجود اضافه میکنیم، اکنون سازه این دو سالن خریداری شده و مجوزهای لازم آن گرفته شده است، همزمان با واردات دام دومنظوره آن دو سالن نیز ساخته میشود تا بتوانیم حداقل ۲۰ درصد گوشت گوسفندی مصرفی خراسان رضوی را تأمین کنیم.
جنگی یادآور شد: بخشی از زمین موقوفه درگیر نهضت ملی مسکن شده است که در این زمینه دو سالی است که مشغول فعالیت هستیم و مجوز ۱۲ هزار متر آن گرفته شده است، این میزان زمین قرار است به ۴۵ قطعه مسکونی و هر قطعه به پنج واحد مسکونی تبدیل میشود. این خانهها از طریق بنیاد مسکن به اشخاص بومی روستای فیانی واگذار میشود.
وی عنوان کرد: ۱۶ نفر به صورت ثابت در سایت فیانی مشغول بهکار هستند و بهطور کلی حدود ۳۰ تا ۳۵ نفر به صورت غیرمستقیم در همه موقوفات گوهرشاد از جمله فیانی، کاهو و محسنآباد مشغول به کار هستند.
در ادامه خبرنگاران با بازدید از موقوفه بزرگ حاج عبدالله رضوی معروف به میرزای ناظر در روستای سرخه حصار از جزئیات تولیدات دامی و درختی و همچنین درمانگاه و مدرسهای که در این موقوفه وجود دارد، کردند.
وقفی که بهدنبال تکمیل چرخه تولید است
متولی موقوفه عبدالله رضوی در جمع خبرنگاران در باره این موقوفه گفت: میرزای ناظر در وقفنامه اعلام کرده است که هر سال ۱۰ واحد سود آخر سال را اینگونه خرج کنید که چهار واحد آن را خرج درمانگاه، سه واحد را خرج نگهداری از کودکان یتیم، یک واحد خرج مراسم عزاداری روز عاشورا و دو واحد آن نیز متعلق به متولی یعنی پسر ذکور آن مرحوم است.
سیدمحمد هاشمی خاطرنشان کرد: مرحوم میرزای ناظر در همان سالهایی که وقف را انجام داده، سند یک سوم آب فاضلاب رودخانه شاندیز را گرفته است که در این مخزن آب ذخیره و برای آبیاری مزارع استفاده میشود.
وی افزود: موقوفه میرزای ناظر همچنین نیروگاه خورشیدی ۸۵۰ کیلوواتی برق دارد که آن را به دولت میفروشد تا هم به ناترازی انرژی کمک کند تا تعادل پیدا کند و هم از پول آن که رقم قابل توجهی است برای اهداف موقوفه که واقف آن را تعیین کرده است، خرج میکنیم.
متولی موقوفه عبدالله رضوی با بیان اینکه ماهی قزل آلا تولیدی ما از نسل آکوا لند فرانسه است و اکنون تولید سالانه آن ۵۰ تن است که به صورت مستقیم ماهیها را عرضه میکنیم، متذکر شد: ماهی موقوفه اصلاً آنتی بیوتیک ندارد و این موضوع باعث استقبال مردم برای خرید این ماهی پرورشی شده است. برای پرورش ماهی از آب پاک و تمیز قنات و چاه استفاده میکنیم باعث میشود که ماهی بهصورت سالم رشد کند.
هاشمی با اشاره به اینکه سلطان نوزاد ماهی در بازار داریم که میگوید من تخم ماهی را به نوزاد ماهی تبدیل میکنم و تو نوزاد ماهی را از من بخر، افزود: این سلاطین نمیگذارند چرخه تولید ماهی توسط یک مزرعهدار ماهی تکمیل شود، اما ما بهدنبال این هستیم که این چرخه را ایجاد کنیم. در این راستا نقشه حد واسط این چرخه را کشیدیم به این معنا که خودمان تخم ماهی را بگیریم به نوزاد ماهی تبدیل کنیم تا چرخه تولید کاملاً در دست ما باشد.
وی خاطرنشان کرد: تولید ماهی برای کسانی که کار باغداری و کشاورزی هم دارند، استفاده مفت از آب است، به یک معنا که ما باید از این آبی که داریم، استفاده میکنیم اما میتوانیم قبل از اینکه این آب پای درخت ریخته شود در استخر ماهی از آن استفاده کنیم و مقداری کود ماهی به آن اضافه میشود و بعد از آن وارد سیستم آبیاری برای مزرعه میشود.
متولی موقوفه عبدالله رضوی عنوان کرد: دو سال گذشته نیز استخر ذخیره آب با ظرفیت ۳۲۷ هزار مترمکعب زدیم که با توجه به فشار آبی که در منطقه شاندیز وجود دارد، نبودن این استخر ذخیره آب کشاورزی موقوفه را نزدیک به صفر میرساند. این آب ذخیره باعث شده که باغداری و زراعت ما در زمینه کشت گوجهفرنگی، پیاز و درختان مثمر سرپا نگه داشته شود.
هاشمی درباره درمانگاه این موقوفه گفت: ساختمان درمانگاه ۳۴۰ متر مربع است که شامل مامایی، دندانپزشکی، تزریقات آقایان و بانوان و سی پی آر است، داروخانه نیز در محوطه بیرونی درمانگاه با مساحت ۱۰۰ متر مربع و آزمایشگاهی را نیز با مساحت ۷۰ متر مربع داریم. بخشهای دیگری از جمله پارکینگ، اتاق مدیریت، مددکاری و واحد سرایداری را در محوطه درمانگاه وجود دارد.
وی با بیان اینکه دانشآموزانی که در اینجا تحصیل میکنند صفر تا صد مسائل درمانیشان رایگان است، افزود: دانشآموزان به محض ورود به مدرسه یک چکاپ کامل انجام میدهند و دو دکتر متخصص نظر میدهد که با توجه به نتایج آزمایشگاه این بچهها نیاز به چه دارویی دارند و در زمینه تغذیه و رشدشان برایشان برنامه غذایی و دارویی تهیه میکنند و همه این هزینهها با موقوفه عبدالله رضوی است.
متولی موقوفه عبدالله رضوی خاطرنشان کرد: ساختمان آموزشی ما مساحت یک هزار متر مربع است اما از زیربنای آن ۲۵۰۰ متر مربع است، بهطوری مساحت فضای آموزشی موقوفه سه هکتار است که شامل ساختمان آموزشی، ساختمان خوابگاه و زمینهای ورزشی است. طبق نظر واقف تنها دانشآموزان یتیم از ناحیه پدر را در مقطع دبیرستان دوره اول پذیرش میکنیم، سال گذشته ۸۲ دانشآموز داشتیم و امسال تعداد دانشآموزان به ۱۲۱ دانشآموز رسیده است.
هاشمی افزود: مرکز آموزشی ما شامل ۶ کلاس درس، آزمایشگاه مجهز، لابراتوار مجهز زبان و کامپیوتر، کلاس موضوعی ریاضی، کلاس مطالعات اجتماعی، ادبیات فارسی و زبان است، در کنار درس به دانشآموزان چند مهارت هم آموزش میدهیم، یکی از این مهارتها پیرایش مو است که در انتها دانشآموزان پس از آزمون گواهینامههای فنی حرفهای کسب میکنند. قرار است دو، سه رشته دیگر را نیز انتخاب کنیم و آموزشهای آنها نیز داشته باشیم و بعد از آموزش گواهینامه معتبر فنی حرفهای نیز به دانشآموزان تقدم شود.
اصلاح نژادی گوسفند نژاد افشاری برای دوقلوزا
کارشناس دامپروری موقوفه عبدالله رضوی نیز با بیان اینکه دامی که اینجا پرورش میدهیم، دام نژاد افشاری است که یک دام بومی و گوشتی است، گفت: دام افشاری را با تکنیکهای اصلاح نژادی دوقلوزا کردهایم و تا حدودی این ژن را تثبیت کردهایم، یکیدیگر از پروژههای ما پرورش دام دو منظوره شیری - گوشتی است که علاوه بر تولید گوشت، مقداری شیر هم بدهد.
علیپور افزود: تعداد کل گله یک هزار و ۸۵۰ رأس است که ۹۰۰ رأس آنها دام مولد هستند، برهزایی سالانه ۱.۵ برابر و برهگیری سالانه ۱.۲ برابر به ازای هر رأس گوسفند مولد است.
مدیر تولید مجموعه موقوفه عبدالله رضوی نیز در این بازدید گفت: موقوفه عبدالله رضوی وابسته به منابع آبی سطحی است و امسال با وجود اینکه بارندگی بیش از ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش یافته اما توانستیم با روشهای بهینه زراعی همچون سیستم آبیاری قطرهای طیف تنها حدود ۱۲ هزار مترمکعب در هکتار آب مصرف کنیم، اگر این رو به روش آبیاری سطحی بود باید تا ۲۰ هزار متر مکعب در هکتار آب مصرف میکردیم.
صادقی با بیان اینکه ۱۴ هکتار زمین زیرکشت گوجهفرنگی و ۱۵ هکتار زمین زیرکشت پیاز داریم، افزود: با توجه به همه مشکلات اقلیمی برداشت محصولات ما نسبت به انتظارمان خیلی بهتر بود و امسال حدود ۱۸۵ تن در هکتار گوجه فرنگی تولید کردیم که نسبت به سال گذشته که رکورد ۲۱۰ تن را داشتیم، حدود ۱۵ درصد کاهش تولید داشتیم. ما همچنین کاشت پیاز زرد طلایی و پیاز قرمز را داریم که از آن مزرعه نیز ۱۲۵ تن در هکتار محصول برداشت کردیم.
وی با بیان اینکه باغات میوههای هستهدار و دانهدار مانند سیب، گلابی، هلو، شلیل، گیلاس و آلبالو در سطح ۴۵ هکتار داریم، ادامه داد: سالانه حدود ۵۰۰ تن میوه، حدود یک هزار و ۸۰۰ تا دو هزار تن گوجه فرنگی و یک هزار تن پیاز تولید میکنیم.
نظر شما