ناترازی برق در کشور هم به مسئله تقاضا و هم به مسئله تولید بازمیگردد و نمیتوان یک دلیل واحد برای تشدید این ناترازی در کشور عنوان کرد. با این وجود، راهکارها هم در بحث عرضه و هم در بحث تقاضا متعدد است و دولت میتواند اقدامات متنوعی را در دست بگیرد. به طور مثال در مسئله ناترازی برق با محوریت بخش عرضه و تولید، یکی از مهمترین اشتباهات حوزه تامین برق کشور، مسئله وابستگی بیش از حد به گاز در سبد سوختی نیروگاههای کشور است در حالی که برق خورشیدی و تجدیدپذیر بهترین گزینه برای تابستان و اوج تابش خورشید و تامین برق در ظهرهای تابستان است که شاهد اوج و پیک مصرف برف هستیم؛ از طرف دیگر مسئله قیمت در بخش خانگی و تجاری نیز بسیار مشهود است.
یکی از اصلیترین نمودهای اعطای یارانه انرژی و قیمتگذاری پایین انرژی برای هر نوع مصرفی، خود را در حجم بالای استخراج غیرمجاز رمزارز در بخش خانگی و تجاری و همچنین صنایع خرد نشان میدهد. با یک تغییر رویکرد ساده در اخذ قیمت صادراتی انرژی برای مصارف بالاتر از الگوی بهینه که در مناطق عادی معادل 300 کیلووات ساعت است؛ میتوان به طور کامل صرفه اقتصادی ماینینگ را از بین برد.
نخستین دستاورد، از بین رفتن صرفه اقتصادی ماینینگ غیرمجاز است. ماینینگ در ذات خود نیازمند مصرف برق بالا بهطور مداوم است و اگر هزینه برق بر مبنای قیمت واقعی محاسبه شود، ادامه فعالیت برای ماینرهای غیرمجاز به هیچ عنوان سودآور نخواهد بود. بدین ترتیب، بدون نیاز به اعمال فشارهای فیزیکی یا صرف هزینههای سنگین نظارتی، انگیزه برای ادامه ماینینگ غیرقانونی از بین میرود و این فعالیت به شکل طبیعی کاهش پیدا میکند.
دومین دستاورد، تحقق عدالت در توزیع یارانههاست. در شرایط فعلی، یارانه برق بهطور ناعادلانه بیشتر به پرمصرفها تعلق میگیرد. خانوادههایی که بهطور منطقی و بهینه مصرف میکنند، سهم اندکی از یارانه میبرند، در حالی که پرمصرفها چند برابر آنها از منابع ملی و یارانه انرژی بهرهمند میشوند. با اجرای تعرفه صادراتی بر مصارف خارج از الگو، این روند معکوس خواهد شد. مشترکان عادی همچنان از یارانه برخوردار خواهند بود و پرمصرفها مجبور به پرداخت هزینه واقعی مصرف خود میشوند.
سومین دستاورد، کاهش فشار بر شبکه برق و جلوگیری از خاموشیها است. مصرف خارج از الگو معمولاً در ساعات اوج بار اتفاق میافتد و شبکه را تحت فشار قرار میدهد. با افزایش هزینه برای این نوع مصرف، انگیزه برای کاهش بار در این ساعات بیشتر خواهد شد و در نتیجه، پایداری شبکه برق افزایش مییابد.
چهارمین دستاورد، ایجاد درآمد پایدار برای صنعت برق است. سالهاست که صنعت برق ایران با بحران مالی و کسری بودجه روبهروست. این کسری باعث شده است که توسعه نیروگاهها و سرمایهگذاری در بخش انرژیهای تجدیدپذیر به کندی پیش برود. با دریافت تعرفه صادراتی از پرمصرفها، بخشی از این کسری جبران شده و امکان سرمایهگذاری در زیرساختهای جدید فراهم میشود.
پنجمین دستاورد، ترغیب مشترکان پرمصرف به اصلاح الگوی مصرف خواهد بود. وقتی هزینه مصرف خارج از الگو بالا باشد، خانوارها و واحدهای تجاری ناگزیر میشوند به سمت مدیریت مصرف حرکت کنند. این تغییر رفتار، در بلندمدت موجب نهادینه شدن فرهنگ صرفهجویی و استفاده بهینه از انرژی میشود.
باید گفت که سیاست اخذ قیمت صادراتی از پرمصرفها برای کنترل ماینینگ غیرمجاز رمزارز نه تنها یک اقدام اقتصادی، بلکه یک اقدام عدالتمحور و راهبردی در مدیریت انرژی است. این سیاست نشان میدهد که میتوان با طراحی هوشمندانه، هم از منافع عمومی صیانت کرد، هم فعالیتهای غیرقانونی را بیاثر ساخت و هم مسیر توسعه پایدار در صنعت برق را هموار نمود.



نظر شما