نسناس موجوداتی شبهانسان هستند که طبق روایات اسلامی پیش از حضرت آدم(ع) بر زمین زندگی میکردند و نسلشان منقرض شده است.
پرسشی مهم درباره وجود موجودات انساننما مانند «نسناس» پیش از حضرت آدم(ع) و ارتباط آن با روایات و یافتههای علمی مطرح است.
مقدمه
نَسناس موجوداتی شبیه انسان که بنابر برخی روایات، قبل از حضرت آدم(ع) میزیستهاند اما بعد از مدتی نسلشان منقرض شد و پس از آنها، خداوند آدم(ع) را آفرید. این واژه در قرآن ذکر نشده، اما در روایات به کار رفته است. برخی از محققان، نسناس در روایات اسلامی را اشاره به نئاندرتالها و کرومانیونها میدانند.
چیستی
علامه مجلسی، نسناس را به معنای حیوانی شبیه به انسان دانسته است.[۱] بنابر فرهنگ معین، نسناس میمونی است که شباهت بسیاری به انسان دارد و به تعبیری، «میمونِ انساننما» است.[۲]
از ابن جزری نقل شده که گروهی از مردم، نسناس را یأجوج و مأجوج میدانند و گروهی آن را انسانهایی از قوم عاد میدانند که خداوند آنها را به واسطه گناهانشان به شکل خاصی مسخ کرده است. گروهی دیگر آنها را موجوداتی با صورت انسانی میدانند که از نسل آدم نیستند و از جهاتی شبیه انسان هستند و از جهاتی متفاوت از او.[۳]
واژه نسناس در قرآن ذکر نشده، اما ذیل آیه سی سوره بقره[۴] روایاتی نقل شده که نشان میدهد اعتراض ملائکه به خداوند در باب خلق آدم، ناشی از مشاهده خونریزی موجوداتی به نام جنّ و نسناس بوده که قبل از آدم در زمین موجود بودهاند.[۵]
رابطه انسان و نسناس
بنا بر روایات نقلشده از امامان شیعه، نسناسها قبل از انسانها (نسل آدم) هزاران سال در زمین میزیستهاند و از جهاتی شبیه به انسانها بودهاند، اما به واسطه فساد و خونریزی، از بین رفتهاند.[۶]
بر پایه روایتی از امام علی(ع)، آفرینش آدم(ع) هزاران سال پس از انقراض نسناسها صورت گرفته است.[۷] بر پایه روایت دیگری خداوند آدم(ع) را مستقل از خلقت جن و نسناس آفرید و فرشتگان را از تفاوتهای انسان و نسناس آگاه کرد.[۸] همچنین از امام علی(ع) نقل شده که نسناس، موجوداتی زمینی دارای بدن و روح بودهاند که میخوردند و میآشامیدند، اما بعد از مدتی سرکشی کرده و کافر شدند و به واسطه ظلم و فساد منقرض شدهاند.[۹]
شباهت نسناس و نئاندرتال
برخی از محققان علوم زیستی، نسناسها را بر نئاندرتالها و کرومانیونها تطبیق میدهند که قبل از انسانها در زمین میزیستهاند و به علل مختلف از جمله جنگ و شرایط نامساعد محیطی، منقرض شدهاند.[۱۰] این گروه بر این باورند که محدوده زمانی انقراض نئاندرتالها و کرومانیونها، بر محدوده زمانی انقراض نسناسها منطبق است، زیرا بر اساس روایات، نسناسها هزاران سال قبل از پیدایش آدم(ع) منقرض شدهاند و استخوانهای کشفشده از نئاندرتالها و کرومانیونها نیز حاکی از این است که آنها در محدوده زمانی بیش از بیست هزار سال قبل از بین رفتهاند.[۱۱]
به باور علی افضلی، از پژوهشگران فلسفه، روایات در باب «نسناس» مکمل آموزههای قرآنی در باب خلقت آدم(ع) است؛ چرا که بر اساس روایات، قبل از خلقت آدم موجودات شبهانسانی به نام نسناس بودهاند که منقرض شده و خداوند سپس آدم(ع) را آفرید تا نسل انسان از او متولد شوند. بر این اساس، این دیدگاه در تقابل با نظریه فرگشت دانسته شده است که انسان را تکاملیافته موجودات شبهانسانی سابق میداند، نه خلق نوعی جدید.[۱۲]
نظر شما