کشف یک جمجمه انسان به قدمت یک میلیون سال در چین، دنیای علم را شگفت‌زده کرده است. دانشمندان می‌گویند این یافته نشان می‌دهد انسان به اصطلاح خردمند (Homo sapiens) ممکن است نیم میلیون سال زودتر از آنچه تصور می‌کردیم پا به عرصه گذاشته باشد. این کشف نه تنها جدول زمانی تکامل بشر را عقب می‌برد، بلکه ثابت می‌کند ما مدت بسیار طولانی‌تری با نئاندرتال‌ها( انسان‌های اولیه) و گونه‌های خواهر دیگر خود هم‌زیستی داشته‌ایم.

این جمجمه که Yunxian 2 نام گرفته، در ابتدا به اشتباه به انسان راست‌قامت(یعنی انسانی که راه می‌رفت) (Homo erectus) نسبت داده شد. اما تحلیل‌های پیشرفته با استفاده از مدل‌سازی کامپیوتری و چاپ سه‌بعدی نشان داد که در واقع به گونه‌ای نزدیک به ما، تعلق دارد. این گونه خواهر، در همان سطح تکامل با نئاندرتال‌ها و انسان خردمند قرار داشته و احتمالا هم‌زمان با ما روی زمین قدم می‌زده است.

اهمیت این کشف آنجاست که جدول زمانی، تکامل انسان‌های بزرگ‌مغز را، نیم میلیون سال عقب‌تر می‌برد. به گفته پروفسور «کریس استرینگر» از موزه تاریخ طبیعی لندن، این نتیجه نشان می‌دهد که شاید فسیل‌های یک میلیون ساله‌ی دیگری هم روی زمین وجود داشته باشند که هنوز آن‌ها را پیدا نکرده‌ایم. اگر چنین باشد، بسیاری از فسیل‌های مرموز و طبقه‌بندی‌نشده‌ی متعلق به ۱۰۰ تا ۸۰۰ هزار سال پیش، سرانجام جایگاه خود را در شجره‌نامه انسان پیدا خواهند کرد.

اما همه دانشمندان قانع نشده‌اند. متخصصانی از دانشگاه کمبریج گوشزد کرده‌اند که هم داده‌های ژنتیکی و هم بررسی شکل جمجمه، پر از عدم قطعیت است و نباید نتیجه‌گیری‌های قطعی عجولانه داشت. با این حال، اگر یافته‌ها با شواهد بیشتری تأیید شوند، تصویری کاملاً تازه از گذشته بشر ترسیم خواهد شد: جهانی که در آن سه گونه اصلی انسان تقریباً یک میلیون سال شانه‌به‌شانه هم زندگی می‌کردند.

پروفسور «نی شیجون» از دانشگاه فودان، که یکی از رهبران این پروژه بوده، این کشف را «باورنکردنی» می‌نامد. او در ادامه گفت: «تکامل انسان مانند درختی است با شاخه‌های متعدد! حالا می‌دانیم سه شاخه اصلی – ما، نئاندرتال‌ها و این جمجه‌ی مرموز – برای مدت طولانی کنار هم وجود داشته‌اند. این نتیجه داستان تکامل را به شکلی شگفت انگیز تغییر می‌دهد و آغاز فصلی تازه در بررسی تاریخ (انسان) است.»