به گزارش رویترز، این کوتاهترین دولت در تاریخ مدرن فرانسه است و بحران سیاسی این کشور را عمیقتر کرده است. این اتفاق، پنجمین تغییر دولت در کمتر از دو سال گذشته را رقم زده و نشاندهنده شکست کامل سیستم سیاسی فرانسه در مدیریت چالشهای اقتصادی و اجتماعی است. امانوئل مکرون که مسئول اصلی این آشفتگی به نظر میرسد، بار دیگر با چالش تشکیل دولتی پایدار روبهرو شده، اما تصمیمات او تاکنون تنها به تشدید مشکلات منجر شده است.
ریشههای بحران؛ انتخاباتی که به بنبست ختم شد
بحران کنونی ریشه در انتخابات پارلمانی ژوئن ۲۰۲۴ دارد، زمانی که مکرون انتخابات زودرس را اعلام کرد و هیچ گروهی به اکثریت نرسید. بنا بر گزارش اکونومیست، فرانسه از آن زمان تاکنون چهار نخستوزیر را در کمی بیش از یک سال از دست داده و لکورنو پنجمین آنهاست. این تغییرات پیاپی نه تنها کشور را خسته کرده، بلکه اقتصاد را نیز تحت تأثیر قرار داده است. بدهی ملی فرانسه بیش از ۴تریلیون دلار است و بیش از ۱۰۰درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل میدهد. به گزارش سیانان، لکورنو که وظیفه اصلیاش تصویب بودجه بود، نتوانست حمایت لازم را کسب کند و پارلمان، دولت را بر سر برنامههای کاهش بدهی سرنگون کرد.
این وضعیت انتقادهای شدیدی را برانگیخته است. منتقدان میگویند سیستم نیمهریاستی فرانسه که قدرت زیادی به رئیسجمهور میدهد، در شرایط عدم اکثریت پارلمانی به بنبست میرسد. بنا بر گزارش نیویورک تایمز، دولتهای اقلیت مانند دولتهای بارنیه و بایرو پیش از لکورنو نیز بر سر بودجه سقوط کردند که نشاندهنده ناتوانی رهبران در ایجاد اجماع است. مکرون با سیاستهای اقتصادی لیبرال خود، متهم به افزایش بدهیها از طریق هزینههای هنگفت در دوران کووید۱۹ شده و حالا فرانسه را در آستانه بحران مالی قرار داده است. تحلیلگران هشدار میدهند این بیثباتی میتواند به اقتصاد اروپا آسیب بزند، اما مکرون همچنان بر ادامه مسیر اصرار دارد، گویی درس نگرفته است.
خشم و ناامیدی در داخل و بیرون فرانسه
واکنشها به این سقوط سریع، پر از خشم و تمسخر بوده است. به گزارش بیبیسی، لکورنو که سابقاً وزیر نیروهای مسلح بود، در سخنرانی کوتاهش خارج از هتل ماتینیون گفت دولتش حتی فرصت شروع کار را نداشت. مارین لوپن، رهبر راست افراطی از این فرصت استفاده کرده و خواستار انتخابات جدید شده است. بنا بر گزارش گاردین، او مکرون را متهم به ایجاد بحران سیاسی عمیق کرده و میگوید سیستم فعلی فرانسه را به «جمهوری پنجم» ناکارآمد تبدیل کرده است.
در شبکههای اجتماعی، کاربران از سراسر جهان به این وضعیت واکنش نشان دادهاند. یکی از کاربران در ایکس نوشت: «دولت فرانسه حتی کامل نشده و قبلاً نابود شده است» که بازتابی از ناامیدی عمومی است. به گزارش پلیتیکو، حتی متحدان مکرون مانند برونو رتایو، رهبر حزب جمهوریخواهان، از ترکیب کابینه انتقاد کرده و آن را عامل سقوط دانستهاند. از سوی دیگر، چپگرایان سخت مانند ماتیلد پانوت از فرانسه نافرمان، خواستار استعفای مکرون شدهاند و میگویند شمارش معکوس آغاز شده است. این واکنشها نشاندهنده شکاف عمیق میان مردم و سیاستمداران است، جایی که اعتماد عمومی به صفر رسیده و اعتراضات خیابانی در راه است.
اقتصاددانان نیز نگران هستند. به گزارش یورونیوز، بازده اوراق قرضه فرانسه افزایش یافته و سهام بانکها سقوط کرده است. این بحران نه تنها فرانسه را فلج کرده، بلکه شرکای اروپایی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. آلمان و ایتالیا که خود با چالشهای اقتصادی روبهرو هستند، از بیثباتی فرانسه ابراز نگرانی کردهاند. منتقدان میگویند مکرون با رد نامزدهای چپ پس از انتخابات، نتیجه رأی مردم را نادیده گرفته و حالا با عواقب آن روبهرو است.
هرج و مرج ادامه خواهد یافت؟
فرانسه اکنون در دورهای از بیثباتی بیسابقه قرار دارد. به گزارش الجزیره، نخستوزیر بعدی باید بتواند اجماعی بر سر بودجه ۲۰۲۶ ایجاد کند، اما با پارلمانی تقسیمشده بین چپ، مرکز و راست افراطی، این کار تقریباً غیرممکن به نظر میرسد. مکرون تا ۲۰۲۷ رئیسجمهور است، اما فشارها برای استعفایش افزایش یافته است. تحلیلگران مانند آلن دوهامل در لوموند میگویند این وضعیت شبیه به بحران ۱۹۵۸ است که منجر به ایجاد جمهوری پنجم شد، اما امروز هیچ «دوگل»ی برای نجات وجود ندارد. این بحران نه تنها سیاسی، بلکه اجتماعی و اقتصادی هم است. اعتراضات «بلوکون توت» (بلوکه کردن همه چیز) در راه است و اتحادیههای مختلف اعتصابهایی را برنامهریزی کردهاند.
اما آنچه عجیب است اینکه رسانههای جریان اصلی بههیچ عنوان رویکرد انتقادی در قبال این بیثباتی الیزه ندارند. هرچند نسبت به کوچکترین تغییرات در کشورهای جنوب واکنشهای هیستریک عجیب از خود نشان میدهند. اما انگار نه انگار دموکراسی در فرانسه زیرسؤال رفته است؛ جایی که قدرت رئیسجمهور بیش از حد است و حاضر هم نیست به درخواستها برای استعفا توجه کند.
نظر شما