وقتی فرد غیرمسلمانی مسلمان میشود، هویت فرهنگی جدید او را از برخی خوردنیها و پوشدنیها و برخی رفتارهای مصرفی بازمیدارد!وقتی فرد مسلمانی به سمت مصارفی میرود که از نظر اسلام مرجوح یا ممنوع است، به تدریج التزام و ثبات هویت اسلامی وی ضعیف میشود! گاه این ضعف هویتی بهکلی منجر به انقلاب در هویت فرد میشود.طبق آیه 10 سوره مبارکه روم:"ثُمَّ کَانَ عَاقِبَةَ الَّذِینَ أَسَاءُوا السُّوءَی أَنْ کَذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّهِ وَ کَانُوا بِهَا یَسْتَهْزِءُونَ!""سپس سرانجام کسانی که اعمال بد مرتکب شدند به جایی رسید که آیات خدا را تکذیب کردند و آن را به مسخره گرفتند!"رفتارهای ناسازگار با یک نظام عقیدتی، منجر به تکذیب و حتی به سخره گرفتن آن نظام عقیدتی خواهد شد!در مقابل، رفتارهای مطابق و هماهنگ با یک نظام عقیدتی، منجر به تثبیت آن نظام عقیدتی در شخص خواهد شد!بنابراین، الگوی مصرف میتواند به تثبیت یا تخریب هویت فرهنگی شخص منجر شود!مصرف، میتواند نماد هویت قرار گیرد، یعنی هویت اعضای یک جامعه را میشود از نحوه مصرفشان شناخت!بهعنوان مثال، نشان تجاری "حلال" که رایج شده و نماد "طَیّب" که هنوز رایج نشده و دریافت آن شرایطی دشوارتر از نماد حلال دارد، نمادی برای هویت جامعه مسلمان است!گاه ممکن است هویت یک جامعه به مصرف آن جامعه وابسته شود.
گاه ممکن است هویت یک جامعه به مصرف آن جامعه وابسته شود.تعریف هویت به مصرف، یعنی تنزل سطح انسانیت در حد مصرف.منوط کردن هویت به مصرف، یعنی جامعه و افراد، ورای شأن مصرفی خود، شأن دیگری ندارند:هرچه سطح عالیتری از مصرف را داشته باشند، اعتبار بیشتری دارند!هرچه سطح مصرفشان پایینتر باشد، اعتبار کمتری دارند!در این وضعیت، مصرف تعیینکننده هویت و اعتبار افراد است نه به عکس!این نحوه نگاه به مصرف، از نگاه اسلام قابل قبول نیست. با توجه به اینکه در اندیشه اسلامی، اصالت با روح الاهی انسان است و کمالات جسمی مقدمه و ابزاری در خدمت تعالی روحی است، هویت انسان را کمالات روحی وی تعیین میکند.در نظام اندیشه اسلامی، هر رفتار مصرفی به اندازهای که در مسیر تقویت هویت الاهی انسان موثر باشد، ارزشمند است!
نظر شما